[ویکی فقه] بئر معونه در شأن نزول. بِئر مَعونه:نام سَریّه ای و محل شهادت جمعی از قاریان قرآن در سال چهارم هجری است که در قرآن به مناسبت در مورد آن بحث شده است.
عمده مفسران شأن نزول های مربوط به حادثه چاه معونه را که همگی از آیات سوره آل عمران است به جنگ بدر یا احد نسبت داده اند، ازاین رو شأن نزول های نقل شده از شهرت و اعتبار کمتری برخوردار است. در روایتی از انس بن مالک آمده است که پس از شهادت جمعی از انصار در بئر معونه این آیه درباره آنان نازل شد:«بلّغوا عنا قومنا أنا لقینا ربنا فرضی عنا و رضینا عنه (أرضانا) = از جانب ما به بستگانمان بگویید که ما با پروردگار خود ملاقات کردیم و او از ما خشنود شد و ما را راضی کرد».
عمده مفسران شأن نزول های مربوط به حادثه چاه معونه را که همگی از آیات سوره آل عمران است به جنگ بدر یا احد نسبت داده اند، ازاین رو شأن نزول های نقل شده از شهرت و اعتبار کمتری برخوردار است. در روایتی از انس بن مالک آمده است که پس از شهادت جمعی از انصار در بئر معونه این آیه درباره آنان نازل شد:«بلّغوا عنا قومنا أنا لقینا ربنا فرضی عنا و رضینا عنه (أرضانا) = از جانب ما به بستگانمان بگویید که ما با پروردگار خود ملاقات کردیم و او از ما خشنود شد و ما را راضی کرد».
[ویکی فقه] بِئر مَعونه:نام سَریّه ای و محل شهادت جمعی از قاریان قرآن در سال چهارم هجری است که در قرآن به مناسبت در مورد آن بحث شده است.
عمده مفسران شأن نزول های مربوط به حادثه چاه معونه را که همگی از آیات سوره آل عمران است به جنگ بدر یا احد نسبت داده اند، ازاین رو شأن نزول های نقل شده از شهرت و اعتبار کمتری برخوردار است. در روایتی از انس بن مالک آمده است که پس از شهادت جمعی از انصار در بئر معونه این آیه درباره آنان نازل شد:«بلّغوا عنا قومنا أنا لقینا ربنا فرضی عنا و رضینا عنه (أرضانا) = از جانب ما به بستگانمان بگویید که ما با پروردگار خود ملاقات کردیم و او از ما خشنود شد و ما را راضی کرد».
نسخ آیه مذکور
در ادامه این گزارش آمده که مسلمانان مدت ها این آیه را تلاوت می کردند تا این که آیه ۱۶۹ آل عمران نازل شد و تلاوت آیه مذکور را نسخ کرد:«و لا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللّهِ اَموتًا بَل اَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقون = کسانی را که در راه خدا کشته شده اند مرده نپندارید، بلکه آنان زنده اند و نزد پروردگار خود روزی داده می شوند». عموم مفسران معتقدند این آیه در جنگ احد و پیش از حادثه چاه معونه نازل شده است، ازاین رو نمی توان پذیرفت که این آیه، آن متن را نسخ کرده باشد، گذشته از آن که هیچ یک از مفسران شیعه و سنی نظریه نسخ تلاوت را نپذیرفته اند. به روایت مُقاتل، چون پیامبر یک ماه به نفرین قاتلان شهدای چاه معونه پرداخت آیه ۱۲۸ آل عمران نازل گردید و او را از ادامه لعن آنان بازداشت ؛ اما مفسران با توجه به نزول این آیه در احد، چنین شان نزولی را نمی پذیرند :«لَیسَ لَکَ مِنَ الاَمرِ شَیءٌ اَو یَتوبَ عَلَیهِم اَو یُعَذِّبَهُم فَاِنَّهُم ظلِمون = امر (پیروزی یا هدایت ) در اختیار تو نیست، یا خداوند از آنان درمی گذرد یا عذابشان می کند، زیرا آنان ستمکارند». برخی مفسران آیه ۱۵۶ آل عمران را که در جنگ احد نازل شده بر شهدای معونه تطبیق کرده و آورده اند که منافقان اوسی یا خزرجی در پی شهادت شمار قابل توجهی از انصار در بئر معونه به دیگرانصاریان می گفتند که اگر آنان بدان مأموریت نرفته بودند کشته نمی شدند :«یاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا لا تَکونوا کَالَّذینَ کَفَروا وقالوا لاِِخونِهِم اِذا ضَرَبوا فِی الاَرضِ اَو کانوا غُزًّی لَو کانوا عِندَنا ما ماتوا و ما قُتِلوا لِیَجعَلَ اللّهُ ذلِکَ حَسرَةً فی قُلوبِهِم واللّهُ یُحیِ ویُمِیتُ واللّهُ بِما تَعمَلونَ بَصیر». خداوند در این آیه چنین سخنانی را ورود به حوزه کفر دانسته و از مؤمنان می خواهد که آنان نیز چنین نگویند و در ادامه آیه بیان می کند که مرگ و حیات در اختیار اوست و بر کارهای شما بیناست.
عمده مفسران شأن نزول های مربوط به حادثه چاه معونه را که همگی از آیات سوره آل عمران است به جنگ بدر یا احد نسبت داده اند، ازاین رو شأن نزول های نقل شده از شهرت و اعتبار کمتری برخوردار است. در روایتی از انس بن مالک آمده است که پس از شهادت جمعی از انصار در بئر معونه این آیه درباره آنان نازل شد:«بلّغوا عنا قومنا أنا لقینا ربنا فرضی عنا و رضینا عنه (أرضانا) = از جانب ما به بستگانمان بگویید که ما با پروردگار خود ملاقات کردیم و او از ما خشنود شد و ما را راضی کرد».
نسخ آیه مذکور
در ادامه این گزارش آمده که مسلمانان مدت ها این آیه را تلاوت می کردند تا این که آیه ۱۶۹ آل عمران نازل شد و تلاوت آیه مذکور را نسخ کرد:«و لا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللّهِ اَموتًا بَل اَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقون = کسانی را که در راه خدا کشته شده اند مرده نپندارید، بلکه آنان زنده اند و نزد پروردگار خود روزی داده می شوند». عموم مفسران معتقدند این آیه در جنگ احد و پیش از حادثه چاه معونه نازل شده است، ازاین رو نمی توان پذیرفت که این آیه، آن متن را نسخ کرده باشد، گذشته از آن که هیچ یک از مفسران شیعه و سنی نظریه نسخ تلاوت را نپذیرفته اند. به روایت مُقاتل، چون پیامبر یک ماه به نفرین قاتلان شهدای چاه معونه پرداخت آیه ۱۲۸ آل عمران نازل گردید و او را از ادامه لعن آنان بازداشت ؛ اما مفسران با توجه به نزول این آیه در احد، چنین شان نزولی را نمی پذیرند :«لَیسَ لَکَ مِنَ الاَمرِ شَیءٌ اَو یَتوبَ عَلَیهِم اَو یُعَذِّبَهُم فَاِنَّهُم ظلِمون = امر (پیروزی یا هدایت ) در اختیار تو نیست، یا خداوند از آنان درمی گذرد یا عذابشان می کند، زیرا آنان ستمکارند». برخی مفسران آیه ۱۵۶ آل عمران را که در جنگ احد نازل شده بر شهدای معونه تطبیق کرده و آورده اند که منافقان اوسی یا خزرجی در پی شهادت شمار قابل توجهی از انصار در بئر معونه به دیگرانصاریان می گفتند که اگر آنان بدان مأموریت نرفته بودند کشته نمی شدند :«یاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا لا تَکونوا کَالَّذینَ کَفَروا وقالوا لاِِخونِهِم اِذا ضَرَبوا فِی الاَرضِ اَو کانوا غُزًّی لَو کانوا عِندَنا ما ماتوا و ما قُتِلوا لِیَجعَلَ اللّهُ ذلِکَ حَسرَةً فی قُلوبِهِم واللّهُ یُحیِ ویُمِیتُ واللّهُ بِما تَعمَلونَ بَصیر». خداوند در این آیه چنین سخنانی را ورود به حوزه کفر دانسته و از مؤمنان می خواهد که آنان نیز چنین نگویند و در ادامه آیه بیان می کند که مرگ و حیات در اختیار اوست و بر کارهای شما بیناست.
wikifeqh: بئر_معونه_در_شأن_نزول