[ویکی فقه] آیه استخلاف. آیه استخلاف، آیه ۳۰ سوره بقره، در باره خلیفه بودن انسان بر زمین است.
آیه ۳۰ سوره بقره را "آیه استخلاف" نامیده اند: (واذ قال ربک للملائکة انی جاعل فی الارض خلیفة…)؛ "و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت من در زمین جانشینی خواهم گماشت ".
بقره/سوره۲، آیه۳۰.
"خلیفه" به معنای "جانشین" است؛ ولی در این که جانشینی از چه کسی منظور است، مفسران احتمالات گوناگونی داده اند. نظریه صحیح که بسیاری از محققان آن را پذیرفته اند این است که مراد، خلافت الهی و نمایندگی خدا در زمین است. اراده و خواست خداوند بر این بود که روی زمین موجودی را بیافریند که نماینده او باشد؛ صفاتش پرتوی از صفات پروردگار، و مقام و شخصیتش برتر از فرشتگان باشد. چنین موجودی باید سهم وافری از عقل و اندیشه و ادراک، و استعداد ویژه داشته باشد که بتواند رهبری و پیشوایی موجودات زمینی را بر عهده گیرد؛ به عبارت دیگر، آفریده و مخلوقی باشد که اوامر خداوند را اجرا کند.
مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۱، ص(۱۷۱-۱۷۲).
۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۳۰.
...
آیه ۳۰ سوره بقره را "آیه استخلاف" نامیده اند: (واذ قال ربک للملائکة انی جاعل فی الارض خلیفة…)؛ "و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت من در زمین جانشینی خواهم گماشت ".
بقره/سوره۲، آیه۳۰.
"خلیفه" به معنای "جانشین" است؛ ولی در این که جانشینی از چه کسی منظور است، مفسران احتمالات گوناگونی داده اند. نظریه صحیح که بسیاری از محققان آن را پذیرفته اند این است که مراد، خلافت الهی و نمایندگی خدا در زمین است. اراده و خواست خداوند بر این بود که روی زمین موجودی را بیافریند که نماینده او باشد؛ صفاتش پرتوی از صفات پروردگار، و مقام و شخصیتش برتر از فرشتگان باشد. چنین موجودی باید سهم وافری از عقل و اندیشه و ادراک، و استعداد ویژه داشته باشد که بتواند رهبری و پیشوایی موجودات زمینی را بر عهده گیرد؛ به عبارت دیگر، آفریده و مخلوقی باشد که اوامر خداوند را اجرا کند.
مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۱، ص(۱۷۱-۱۷۲).
۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۳۰.
...
wikifeqh: آیه_استخلاف
[ویکی شیعه] آیه استخلاف. آیه استخلاف آیه ۵۵ سوره نور است. این آیه در جواب مسلمانانی که از ناامنی و حمله اعراب در بیم بودند و از زمان رسیدن آرامش سؤال می کردند، نازل شد. خداوند در این آیه به اهل ایمان که عمل صالح دارند بشارت به جانشینی حکومت صالحان، نشر و بسط دین حق و رسیدن به آرامش می دهد.
مفسران استخلاف در آیه را به جانشینی پیامبران گذشته، جانشینی قوم بنی اسرائیل و جانشینی مؤمنین امت های گذشته تفسیر کرده اند. مفسران پیامبر اسلام و صحابه، خلفای راشدین، اهل بیت پیامبر اسلام و همه کسانی که ایمان و عمل صالح داشته باشند را مصداق حکومت موعود نامیده اند. در جوامع حدیثی شیعه نیز امام علی(ع)، امامان شیعه و امام مهدی(ع) و یارانش مصداق این حکومت معرفی شده اند.
آیه ۵۵ سوره نور به آیه استخلاف معروف است. آیه استخلاف در ادامه آیات قبل که سخن از اطاعت و تسلیم در برابر فرمان خدا و پیامبر اسلام(ص) بود، آمده و نتیجه این اطاعت را که همان حکومت جهانی است، بیان میکند. در شأن نزول آیه آمده است، زمانی که پیامبر گرامی اسلام و مسلمانان به مدینه هجرت کردند و در پناه انصار قرار گرفتند، تمامی اعراب بر ضد آنها دست به شمشیر بردند؛ به صورتی که آنها ناچار بودند حتی شب ها را با سلاح به سر برند و تحمل این وضعیت برای آنان سخت بود. بعضی از مسلمانان این سوال را داشتند که تا کی این وضعیت ادامه خواهد یافت؟ آیا زمانی خواهد رسید که اطمینان و آرامش بر ما حکم فرما گردد و جز از خدا از هیچ کس نترسیم؟ که آیه فوق نازل شد و به آنها بشارت داد، چنین زمانی فرا خواهد رسید.
در این آیه به مسلمانانی که دارای دو صفت ایمان و عمل صالح باشند، سه بشارت داده شده است.
آیه ۵۵ سوره نور به آیه استخلاف معروف است. آیه استخلاف در ادامه آیات قبل که سخن از اطاعت و تسلیم در برابر فرمان خدا و پیامبر اسلام(ص) بود، آمده و نتیجه این اطاعت را که همان حکومت جهانی است، بیان میکند. در شأن نزول آیه آمده است، زمانی که پیامبر گرامی اسلام و مسلمانان به مدینه هجرت کردند و در پناه انصار قرار گرفتند، تمامی اعراب بر ضد آنها دست به شمشیر بردند؛ به صورتی که آنها ناچار بودند حتی شب ها را با سلاح به سر برند و تحمل این وضعیت برای آنان سخت بود. بعضی از مسلمانان این سوال را داشتند که تا کی این وضعیت ادامه خواهد یافت؟ آیا زمانی خواهد رسید که اطمینان و آرامش بر ما حکم فرما گردد و جز از خدا از هیچ کس نترسیم؟ که آیه فوق نازل شد و به آنها بشارت داد، چنین زمانی فرا خواهد رسید.
در این آیه به مسلمانانی که دارای دو صفت ایمان و عمل صالح باشند، سه بشارت داده شده است.
wikishia: آیه_استخلاف