اوضاع ایران اواخر دوره ساسانیان

[ویکی فقه] حکومت ساسانیان که پس از «اشکانیان» روی کار آمد، از سال ۲۲۶ میلادی تا ۶۳۹ میلادی
برخی از پژوهشگران معتقدند آغاز انحطاط و سقوط ساسانیان از دوره انوشیروان به بعد آغاز می شود. دکتر مفتخری در این رابطه می نویسد: «اگر عصر انوشیروان را نقطه اوج قدرت ساسانیان به شمار آوریم باید گفت: شمارش معکوس سقوط آنان نیز از همین نقطه آغاز شد. . . اصلاحاتی که در این دوره انجام شد، در جهت منافع طبقات فرو دست جامعه نبود و حتی بیش از گذشته بحران را در تمام جوانب به خصوص در مسائل سیاسی و اجتماعی عمیق نمود و زمینه های شکست ساسانیان و پیروی اعراب مسلمان را فراهم کرد. »
مفتخری، حسین، تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان، ص۷، تهران، سمت، ۱۳۸۷، چهارم
جامعه ایران در دوره ساسانی یک جامعه طبقاتی بود. عبور از طبقه ای به طبقات بالاتر تقریبا امری محال بود.
کلمان هوار، ایران و تمدن ایرانی، ترجمه حسن انوشه، تهران، ص۱۲۷، امیر کبیر، ۱۳۸۶، پنجم.
وضعیت سیاسی اواخر دوره ساسانی روز به روز آشفته تر می شد. هر چند در دوره خسرو پرویز (۵۹۰- ۶۲۸ م. ) هنوز مرکزیت سیاسی حکومت ساسانی حفظ شده بود؛ اما در همین دوره ضعف حکومت ساسانیان آشکار گشت. «خسرو پرویز با نابود کردن خاندان بنی لخم در راستای تمرکز هر چه بیشتر قدرت، علاوه بر در هم شکستن سد حائل میان ایرانیان و اعراب، موجبات عبور آنان را از مرزها فراهم آورد و سرانجام این امر به شکست ساسانیان از اعراب در جنگ ذی قار انجامید و ضعف ساسانیان برای اقوام عرب آشکار شد تا آنجا که «نولدکه» این جنگ را پیش درآمدِ پیروزی های بعدی اعراب مسلمان تلقی می کند. »
مفتخری، حسین، تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان، ص۹، تهران، سمت، ۱۳۸۷به نقل از تئودور نولد که، تاریخ ایرانیان و عرب ها در زمان. ساسانیان ص۴۱۹.
...