انتشار رادیویی

انتشار رادیویی ( به انگلیسی: Radio propagation ) رفتار امواج رادیویی در هنگام حرکت، یا در هنگام انتشار، از یک نقطه به نقطه ای دیگر، یا قسمت های مختلف اتمسفر است. [ ۱] امواج رادیویی به عنوان نوعی تابش الکترومغناطیسی، مانند امواج نور، تحت تأثیر پدیده های انعکاس، شکست، پراش، جذب، قطبش و پراکندگی قرار می گیرند. [ ۲] درک تأثیر شرایط مختلف بر انتشار رادیویی کاربردهای عملی زیادی دارد، از جمله: انتخاب فرکانس برای پخش کننده های موج کوتاه بین المللی، طراحی سیستم های تلفن همراه قابل اعتماد، ناوبری رادیویی، و سیستم های راداری.
چندین نوع مختلف از انتشار در سیستم های انتقال رادیویی عملی استفاده می شود. منظور از انتشار خط - دید امواجی رادیویی است که از آنتن فرستنده به آنتن گیرنده در یک خط مستقیم حرکت می کنند. از انتشار خط - دید برای انتقال امواج رادیویی در مسافت های متوسط استفاده می شود، از جمله: تلفن های همراه، تلفن های بی سیم، واکی تاکی ها، شبکه های بی سیم، رادیو FM، پخش تلویزیونی، رادار، و ارتباطات ماهواره ای ( مانند تلویزیون ماهواره ای ) . انتقال خط - دید از سطح زمین، فقط به فاصله تا افق قابل دید محدود می شود، که به ارتفاع انتقال و دریافت آنتن بستگی دارد. این روش، تنها روش امکان پذیر انتشار در فرکانس های میکروویو و بالاتر است.
در فرکانس های پایین تر و در باندهای MF، LF و VLF، پراش باعث می شود امواج رادیویی بر روی تپه ها و موانع دیگر خم شده و با دنبال کردن کانتور زمین، تا بیش از افق سیر کنند. به این حالت، انتشار موج زمینی یا موج سطحی گفته می شود. ایستگاه های پخش AM برای پوشش شنودگان خود در مناطق مختلف از موج های زمینی استفاده می کنند. هر چه فرکانس کاهش می یابد، تضعیف توسط فاصله کاهش می یابد، درنتیجه می توان از امواج زمینی با فرکانس بسیار پایین ( VLF ) و فرکانس بس پایین ( ELF ) برای برقراری ارتباط در سراسر جهان استفاده کرد. امواج VLF و ELF می توانند از طریق آب و زمین به فواصل قابل توجهی نفوذ کنند و این فرکانس ها برای ارتباط در معدن و ارتباطات نظامی با زیردریایی های غوطه ور استفاده می شود.
در فرکانس های موج متوسط و موج کوتاه ( باندهای MF و HF ) امواج رادیویی می توانند از یونوسفر منکسر شوند. این بدان معنی است که امواج رادیویی متوسط و کوتاه منتقل شده از یک زاویه به آسمان را می توان در فاصله های بسیار دورتر از افق به زمین بازگرداند ( حتی مسافت های بین قاره ای ) . به این روش انتشار امواج آسمانی می گویند. این روش توسط اپراتورهای رادیوی آماتور برای ارتباط با اپراتورهای کشورهای دور، و ایستگاه های پخش موج کوتاه برای انتقال بین المللی استفاده می شود.