امامی هروی

لغت نامه دهخدا

امامی هروی. [ اِ ی ِ هَِ رَ ] ( اِخ ) حمداﷲمستوفی نام کامل او را ابوعبداﷲ محمدبن ابی بکربن عثمان ضبط کرده است . وی از شاعران معروف نیمه اول قرن هفتم بود و بمدح امرا و وزرای کرمان اشتغال داشت و در عهد خود مورد احترام شاعران و استادان بود. سخن او بیشتر بشیوه شاعران قرن ششم است و مانند غالب آنان هم مداح زبردست است و هم غزل سرای خوش سخن ، و چاشنی عرفان سخن او را گاه جلای خاصی می بخشد. ( از گنج سخن دکتر صفا ج 2 ص 114 ). لغز فوق العاده مشکل خاصی بنام او در تاریخ گزیده ( ص 717 ) نقل شده است. بهترین تمجیدی که از وی شده در ضمن رباعیی است که شاعر معاصرش مجدالدین همگر گفته است و این رباعی در جواب پرسش منظومی است که از طرف معین الدین پروانه و ملک افتخارالدین و نورالدین صدری و صاحب دیوان شمس الدین بنزد وی گسیل شده و رأی او را در خصوص فضایل شعری خود او و سعدی و امامی پرسش کرده اند.
رباعی مجد همگر این است :
ماگرچه بنطق ، طوطی خوش نفسیم
بر شکّر گفته های سعدی مگسیم
در شیوه ٔشاعری به اجماع امم
هرگز من و سعدی به امامی نرسیم.
امامی برباعی زیر جواب گفته و او را ستوده است :
در صدر بلاغت ارچه با دسترسم
در عالم نظم ارچه مسیحا نفسم
دانم که بخاک درِ دستور جهان
سحبان زمانه مجد همگر نرسم.
لیکن سعدی رنجش خود را از این مقال در این رباعی اظهار میکند:
هرکس که بپایگاه سامی نرسد
از بخت بدو سیاهکامی نرسد
همگر که بعمر خود نکرده است نماز
آری چه عجب گر به امامی نرسد.
( از تاریخ ادبیات ادوارد براون - از سعدی تا جامی ، ترجمه علی اصغر حکمت صص 137-138 ).
صاحب آتشکده آذر نویسد: آنچه مجد همگر در خصوص او ( امامی ) و شیخ سعدی اعتقاد داشته به اعتقاد فقیراز برای او ( امامی ) زیاد است. ( آتشکده آذر بیگدلی ،چ شهیدی ص 151 ). وفات وی در اصفهان اتفاق افتاده است. تاریخ فوت وی در مجمعالفصحا 676 و در قاموس الاعلام ترکی 680 و در گنج سخن دکتر صفا 7 ثبت شده است. از غزلیات اوست :
ز دل بگذر، کرا پروای جانست ؟
حدیث دل حدیث کودکانست
نشان دل چه می پرسی که از جان
در این ره یاد کردن بیم جانست
مرا وقتی دلی بودی و عمریست
که آن ماننددلبر بی نشانست
چوبا جانان و دلبر در شهودم
دلم جانان و جانم دلستانست
چنان مستغرقم ز انفاس لطفش
که گویی آب ترکیبم روانست بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

حمدالله مستوفی نام کامل او را ابو عبدالله محمد بن ابی بکر بن عثمان ضبط کرده است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] رضی الدین عبدالله بن محمد بن علی (درگذشته محرم ۶۸۶/مارس ۱۲۸۷)، ادیب و شاعر و ملک الشعراء دربار قراختاییان کرمان بود که به واسطه تشیع و علاقه به مدح خاندان رسالت به اِمامی هَرَوی تخلص می کرد.
اصلیت او از شهر هرات است. نام و لقب او به شکل های مختلف در منابع ثبت شده است. او تخلص خود را به واسطه اعتقاد به مذهب شیعه و علاقه به مدح خاندان رسالت، امامی برگزیده است.
از سال های اولیه زندگی و نیز چگونگی دانش اندوزی او، اطلاعی در دست نیست. دولتشاه از خواجه فخرالملک خراسانی به عنوان مربی او نام می برد. مدایح امامی نشان می دهد که فخرالملک از بزرگ ترین ممدوحان وی بود.

پیشنهاد کاربران

بپرس