[ویکی فقه] الهدایة فی الأصول و الفروع (صدوق). کتاب الهدایة فی الأصول و الفروع تألیف ابو جعفر دوم محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه، معروف به شیخ صدوق یا ابن بابویه (م ۳۸۱ ق) از علمای بزرگ شیعه در قرن چهارم هجری است، نام های دیگر کتاب: الهدایة بالخیر فی الأصول و الفروع و هدایة المتعلّمین می باشد.
این کتاب دو بخش دارد: بخش نخست مربوط به اصول اعتقادی از قبیل توحید، نبوت، امامت، تقیه، اسلام و ایمان، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، ارکان الاسلام و نیت است. بخش دوم در فروع فقهی است که از ابواب طهارت شروع می شود و به ابواب ارث پایان می پذیرد.در طول قرن ها فقهای شیعه، اهتمام و توجه خاصی به این کتاب داشته اند و از مصادر فقهی و روایی معتبر در نزد آنها بوده است؛ تا جایی که بزرگان شیعه آنچه در این کتاب ذکر شده، به عنوان حدیث تلقی کرده اند. شیخ انصاری می فرماید: «... کما عمل بفتاوی علی بن بابویه لتنزیل فتواه منزله روایته...».
این کتاب دو بخش دارد: بخش نخست مربوط به اصول اعتقادی از قبیل توحید، نبوت، امامت، تقیه، اسلام و ایمان، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، ارکان الاسلام و نیت است. بخش دوم در فروع فقهی است که از ابواب طهارت شروع می شود و به ابواب ارث پایان می پذیرد.در طول قرن ها فقهای شیعه، اهتمام و توجه خاصی به این کتاب داشته اند و از مصادر فقهی و روایی معتبر در نزد آنها بوده است؛ تا جایی که بزرگان شیعه آنچه در این کتاب ذکر شده، به عنوان حدیث تلقی کرده اند. شیخ انصاری می فرماید: «... کما عمل بفتاوی علی بن بابویه لتنزیل فتواه منزله روایته...».
[ویکی فقه] الهدایه فی الاصول و الفروع (صدوق). کتاب الهدایة فی الأصول و الفروع تألیف ابو جعفر دوم محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه، معروف به شیخ صدوق یا ابن بابویه (م ۳۸۱ ق) از علمای بزرگ شیعه در قرن چهارم هجری است، نام های دیگر کتاب: الهدایة بالخیر فی الأصول و الفروع و هدایة المتعلّمین می باشد.
این کتاب دو بخش دارد: بخش نخست مربوط به اصول اعتقادی از قبیل توحید، نبوت، امامت، تقیه، اسلام و ایمان، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، ارکان الاسلام و نیت است. بخش دوم در فروع فقهی است که از ابواب طهارت شروع می شود و به ابواب ارث پایان می پذیرد.در طول قرن ها فقهای شیعه، اهتمام و توجه خاصی به این کتاب داشته اند و از مصادر فقهی و روایی معتبر در نزد آنها بوده است؛ تا جایی که بزرگان شیعه آنچه در این کتاب ذکر شده، به عنوان حدیث تلقی کرده اند. شیخ انصاری می فرماید: «... کما عمل بفتاوی علی بن بابویه لتنزیل فتواه منزله روایته...».
اعتبار علمی
کتاب الهدایة، یکی از معروفترین ذخائر فقهی و روایی امامیّه و از مشهورترین آثار علمی باقی مانده از شیخ صدوق ( قده) می باشد. شهرت گستردۀ این کتاب در خلال قرن های متمادی و جایگاه رفیع آن در کتب فهارس و رجال و مراکز حوزه های علمیّه و دینی و انتساب آن به شیخ صدوق( قده) از بارزترین مشخصۀ آن می باشد.فقهای عظام نسبت به این کتاب توجه خاصی مبذول داشته اند و در بسیاری از کتب فقهی نظیر« کشف اللثام »، « الحدائق الناظرة »، « ریاض المسالک »،« مستند الشیعة »، « بحار الأنوار»، « جواهر الکلام » و کتاب های شیخ اعظم انصاری ( قده) به آن استناد و از آن نقل قول شده است.متن این کتاب و فتاوای شیخ صدوق در آن در نزد اصحاب و فقهای عظام به منزلۀ روایات ائمۀ معصومین علیهم السلام است زیرا شیخ صدوق به غیر از مضامین اخبار فتوی نمی داده است. این کتاب حاصل سفرهای متعدد و استفاده از ۲۰۶ نفر از مشایخ وی است که در مقدمۀ ناشر به آن اشاره شده است. کتاب« الهدایة» و« المقنع » مانند دو درخت از یک ریشۀ واحد هستند و بسیاری از عبارت های آن دو نظیر هم می باشد. اگر چه کتاب الهدایة از شهرت المقنع برخوردار نیست امّا مباحث فقهی، منضبطتر و منظم تر در آن مطرح شده است و بسیاری از ذکرهای مستحب و ادعیّه که در کتاب المقنع آمده است، در آن دیده نمی شود.
تاریخ تألیف
از تاریخ دقیق تألیف کتاب اطلاعی در مصادر و تراجم دیده نشده امّا با توجه به این که در الهدایة بعد از نام علی بن حسین بن بابویه پدر بزرگوار شیخ صدوق( ره) عبارت« رحمه اللّه» دیده می شود این کتاب پس از وفات ایشان در سال ۳۲۹ ق تألیف شده است. از طرفی در کتاب الاعتقادات شیخ صدوق یا دین الإمامیّة در صفحۀ ۹۵ آمده است: قد أخرجت هذا الفصل من کتاب الهدایة، بنابراین کتاب الهدایة قبل از کتاب الاعتقادات که در سال ۳۶۸ ق تألیف شده، نوشته شده است. از مجموع مطالب بالا می توان نتیجه گرفت که این کتاب بین سال های ۳۲۹ تا ۳۶۸ ق تألیف شده است. البته با توجه به سفرهای وی به مناطق مختلف و استفاده از راویان و فقهای زمان خود احتمالا بین سال های ۳۴۷ تا ۳۶۸ کتاب تألیف شده است.
تاریخ انتشار
...
این کتاب دو بخش دارد: بخش نخست مربوط به اصول اعتقادی از قبیل توحید، نبوت، امامت، تقیه، اسلام و ایمان، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، ارکان الاسلام و نیت است. بخش دوم در فروع فقهی است که از ابواب طهارت شروع می شود و به ابواب ارث پایان می پذیرد.در طول قرن ها فقهای شیعه، اهتمام و توجه خاصی به این کتاب داشته اند و از مصادر فقهی و روایی معتبر در نزد آنها بوده است؛ تا جایی که بزرگان شیعه آنچه در این کتاب ذکر شده، به عنوان حدیث تلقی کرده اند. شیخ انصاری می فرماید: «... کما عمل بفتاوی علی بن بابویه لتنزیل فتواه منزله روایته...».
اعتبار علمی
کتاب الهدایة، یکی از معروفترین ذخائر فقهی و روایی امامیّه و از مشهورترین آثار علمی باقی مانده از شیخ صدوق ( قده) می باشد. شهرت گستردۀ این کتاب در خلال قرن های متمادی و جایگاه رفیع آن در کتب فهارس و رجال و مراکز حوزه های علمیّه و دینی و انتساب آن به شیخ صدوق( قده) از بارزترین مشخصۀ آن می باشد.فقهای عظام نسبت به این کتاب توجه خاصی مبذول داشته اند و در بسیاری از کتب فقهی نظیر« کشف اللثام »، « الحدائق الناظرة »، « ریاض المسالک »،« مستند الشیعة »، « بحار الأنوار»، « جواهر الکلام » و کتاب های شیخ اعظم انصاری ( قده) به آن استناد و از آن نقل قول شده است.متن این کتاب و فتاوای شیخ صدوق در آن در نزد اصحاب و فقهای عظام به منزلۀ روایات ائمۀ معصومین علیهم السلام است زیرا شیخ صدوق به غیر از مضامین اخبار فتوی نمی داده است. این کتاب حاصل سفرهای متعدد و استفاده از ۲۰۶ نفر از مشایخ وی است که در مقدمۀ ناشر به آن اشاره شده است. کتاب« الهدایة» و« المقنع » مانند دو درخت از یک ریشۀ واحد هستند و بسیاری از عبارت های آن دو نظیر هم می باشد. اگر چه کتاب الهدایة از شهرت المقنع برخوردار نیست امّا مباحث فقهی، منضبطتر و منظم تر در آن مطرح شده است و بسیاری از ذکرهای مستحب و ادعیّه که در کتاب المقنع آمده است، در آن دیده نمی شود.
تاریخ تألیف
از تاریخ دقیق تألیف کتاب اطلاعی در مصادر و تراجم دیده نشده امّا با توجه به این که در الهدایة بعد از نام علی بن حسین بن بابویه پدر بزرگوار شیخ صدوق( ره) عبارت« رحمه اللّه» دیده می شود این کتاب پس از وفات ایشان در سال ۳۲۹ ق تألیف شده است. از طرفی در کتاب الاعتقادات شیخ صدوق یا دین الإمامیّة در صفحۀ ۹۵ آمده است: قد أخرجت هذا الفصل من کتاب الهدایة، بنابراین کتاب الهدایة قبل از کتاب الاعتقادات که در سال ۳۶۸ ق تألیف شده، نوشته شده است. از مجموع مطالب بالا می توان نتیجه گرفت که این کتاب بین سال های ۳۲۹ تا ۳۶۸ ق تألیف شده است. البته با توجه به سفرهای وی به مناطق مختلف و استفاده از راویان و فقهای زمان خود احتمالا بین سال های ۳۴۷ تا ۳۶۸ کتاب تألیف شده است.
تاریخ انتشار
...
wikifeqh: کتاب_الهدایه