المدخل الی عذب المنهل فی اصول الفقه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] المدخل إلی عذب المنهل فی أصول الفقه (کتاب). «المدخل الی عذب المنهل فی اصول الفقه» از تالیفات علامه کبیر میرزا ابوالحسن شعرانی است که در کتابخانه آیت الله حسن زاده آملی موجود بود و ایشان این کتاب گران سنگ را جهت طبع در اختیار محققان قرار دادند.
کتاب شامل یک مقدمه و سه فصل در مبادی کلامی و منطقی، لغوی و احکامیه است. که هر یک از فصول نیز مشتمل بر مباحث متعددی است. غرض مولف از تدوین این مدخل ذکر امهات علم اصول و حل مسائل و تسهیل آنهاست. فصول کتاب درباره مبادی علوم است. مبادی در اصطلاح عبارت است از پاره ای دانستنی ها که آگاهی بر موضوع، اجزاء و جزئیات آن و نیز استدلال بر مسائل دانش، به آن وابسته است و این آگاهی از مسائل و مباحث علم به شمار نمی رود.

[ویکی نور] المدخل الی عذب المنهل فی اصول الفقه از تألیفات علاّمه کبیر میرزا ابوالحسن شعرانی است که در کتابخانه آیت الله حسن زاده آملی موجود بود و ایشان این کتاب گرانسنگ را جهت طبع در اختیار محققان قرار دادند.
کتاب شامل یک مقدّمه و سه فصل در مبادی کلامی و منطقی، لغوی و احکامیّه است. که هر یک از فصول نیز مشتمل بر مباحث متعددی است. غرض مولّف از تدوین این مدخل ذکر امهات علم اصول و حلّ مسائل و تسهیل آنهاست.
در ابتدای اثر، مقاله ارزشمندی به قلم آیت الله حسن زاده آملی در رابطه با اهمیت این کتاب نگارش شده است. در ادامه شرح حال مشایخ شاگردان و تألیفات میرزای شعرانی مورد بررسی قرار گرفته است.
فصول کتاب درباره مبادی علوم است. مبادی در اصطلاح عبارت است از پاره ای دانستنی ها که آگاهی بر موضوع، اجزاء و جزئیات آن و نیز استدلال بر مسائل دانش، به آن وابسته است و این آگاهی از مسائل و مباحث علم به شمار نمی رود. مراد از مبانی منطقی عبارت است از مسائل منطقی مانند اینکه خبر واحد، اجماع منقول در علم اصول چیست؟ حجیّت چیست؟ و امثال اینها. مبادی کلامی عبارت است از پاره ای مسائل کلامی که تصدیق پاره ای از مسائل اصولی بر آنها توقّف دارد؛ همانند حجیّت کتاب و سنت، وجوب شکر منعم و.... مبادی لغوی عبارت است از مسائل لغوی و ادبی که درک موضوعات و محمولات و یا نسبت های پاره ای از مسائل علم اصول بر آن توقّف دارد. این مسائل از مسائل اصلی علم اصول نیست و بالاخره مبادی حکمی یا احکامیّه عبارتست از مسائلی که در آن احوال احکام از آن جهت که احکام هستند مورد بررسی قرار می گیرد. همانند مجعول بودن یا انتزاعی بودن احکام وصفی و از جمله مقدّمه واجب، بحث ضد، اجتماع امر و نهی و.... اگرچه پاره ای از دانشمندان اصولی، مبادی بودن این مسائل را نپذیرفته اند ولی گروهی دیگر بر این باورند که تنها هنگامی می توان مبادی بودن این مسائل را پذیرفت که نتوان این مسائل را از مسائل علم اصول به شمار آورد چه در غیر این صورت بدون شک این مسائل، از مسائل اصلی علم اصول می-باشند نه از مبادی آن.
مولّف در مقدّمه کتاب به تعریف علم اصول و موضوع و فایده آن، علّت حاجت به علم اصول، وجه تسمیه به اصول فقه، کتاب های اصول فقه و نخستین تصنیف کننده آن می پردازد. اخباریّون با علم اصول مخالف بوده و آن را از از جلمه علوم غیر لازم دانسته اند. و چنین استدلال می کنند که اصحاب ائمه(ع) با آنکه فقیه بوده اند چنین مسائلی در بین آنها متداول نبوده است. مولّف در رد این ادعا چنین آورده است که فقهای از اصحاب ائمّه از چنین علمی مستغنی نبوده اند و آنها هم از حجیّت اخبار و ظواهر و تعادل و تراجیح بحث می کردند و تصریح می نمودند که عمل به قیاس حرام است. به قول صاحب کشف الظنون اولین کسی که به طور مستقل در اصول فقه کتاب نوشت شافعی بود البته سید صدر در کتاب «تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام» بیان می کند که نخستین کسی که در اصول فقه کتابی تصنیف کرد هشام بن حکم سپس یونس بن عبدالرحمن آنگاه شافعی بود. بعدها کتاب های زیادی به رشته تحریر درآمدند که عبارتند از: «المعتمد» ابی الحسین بصری معتزلی، المحصول امام رازی، المستصفی غزالی، مختصر الاصول ابن حاجب، منهاج قاضی بیضاوی، الذریعه سید مرتضی، عدّه شیخ طوسی، الغنیه ابن زهره، معارج محقق، مبادی علاّمه، تهذیب و نهایه علامه.

[ویکی فقه] المدخل الی عذب المنهل فی اصول الفقه (کتاب). «المدخل الی عذب المنهل فی اصول الفقه» از تالیفات علامه کبیر میرزا ابوالحسن شعرانی است که در کتابخانه آیت الله حسن زاده آملی موجود بود و ایشان این کتاب گران سنگ را جهت طبع در اختیار محققان قرار دادند.
کتاب شامل یک مقدمه و سه فصل در مبادی کلامی و منطقی، لغوی و احکامیه است. که هر یک از فصول نیز مشتمل بر مباحث متعددی است. غرض مولف از تدوین این مدخل ذکر امهات علم اصول و حل مسائل و تسهیل آنهاست. فصول کتاب درباره مبادی علوم است. مبادی در اصطلاح عبارت است از پاره ای دانستنی ها که آگاهی بر موضوع، اجزاء و جزئیات آن و نیز استدلال بر مسائل دانش، به آن وابسته است و این آگاهی از مسائل و مباحث علم به شمار نمی رود.
گزارش محتوا
در ابتدای اثر، مقاله ارزشمندی به قلم آیت الله حسن زاده آملی در رابطه با اهمیت این کتاب نگارش شده است. در ادامه شرح حال مشایخ شاگردان و تالیفات میرزای شعرانی مورد بررسی قرار گرفته است.
← مقدمه
کتاب مشتمل بر پاورقی های ارزشمندی به قلم آیت الله رضا استادی است که مورد استفاده در انتهای کتاب آمده است. فهرست موضوعات نیز در انتهای اثر آمده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس