[ویکی فقه] المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف (کتاب). مؤلف کتاب "المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف" فضل بن حسن طبرسی( م ۵۴۸ ق)، معروف به شیخ طبرسی است، این کتاب خلاصه کتاب الخلاف فی الاحکام یا مسائل الخلاف شیخ طوسی قده( م ۴۶۰ ق) است.
ابو علی، فضل بن حسن بن فضل طبرسی، معروف به امین الاسلام طبرسی در حدود سال های ۴۶۰ تا ۴۷۰ هجری در مشهد مقدس به دنیا آمد. طبرسی را بسیاری از بزرگان، منسوب به طبرستان دانسته اند که در این صورت طَبَرسی خوانده می شود. اما بنابر تحقیق چنین نیست، بلکه طبرسی منسوب به تفرش است و تلفظ آن طَبرِسی است بر وزن تَفرِشی، زیرا: اولا:اگر از طبرستان بود نسبت او طبری می شد نه طبرسی. ثانیا:بیهقی در کتاب تاریخ بیهق او را منسوب به تفرش می داند و با توجه به هم عصر بودن آنان و اینکه هر دو چند سال در بیهق بوده اند و با یکدیگر آشنایی نزدیک داشته اند قول بیهقی مقدم بر دیگران است.خاندان طبرسی از خاندان های معروف بین شیعیان است.پدر او حسن بن فضل، خود از علمای عصر خویش بوده است.فرزند او رضی الدین، حسن بن فضل طبرسی نیز چون خورشیدی در آسمان علم و زهد و تقوا می درخشد. او از شاگردان پدر بوده و مؤلف کتب فراوانی از جمله مکارم الأخلاق می باشد.نوۀ امین الاسلام طبرسی نیز دنبالۀ راه پدر و جد خویش را گرفته و کتابی ارزشمند چون مشکاة الأنوار از او به یادگار مانده است.
ابو علی، فضل بن حسن بن فضل طبرسی، معروف به امین الاسلام طبرسی در حدود سال های ۴۶۰ تا ۴۷۰ هجری در مشهد مقدس به دنیا آمد. طبرسی را بسیاری از بزرگان، منسوب به طبرستان دانسته اند که در این صورت طَبَرسی خوانده می شود. اما بنابر تحقیق چنین نیست، بلکه طبرسی منسوب به تفرش است و تلفظ آن طَبرِسی است بر وزن تَفرِشی، زیرا: اولا:اگر از طبرستان بود نسبت او طبری می شد نه طبرسی. ثانیا:بیهقی در کتاب تاریخ بیهق او را منسوب به تفرش می داند و با توجه به هم عصر بودن آنان و اینکه هر دو چند سال در بیهق بوده اند و با یکدیگر آشنایی نزدیک داشته اند قول بیهقی مقدم بر دیگران است.خاندان طبرسی از خاندان های معروف بین شیعیان است.پدر او حسن بن فضل، خود از علمای عصر خویش بوده است.فرزند او رضی الدین، حسن بن فضل طبرسی نیز چون خورشیدی در آسمان علم و زهد و تقوا می درخشد. او از شاگردان پدر بوده و مؤلف کتب فراوانی از جمله مکارم الأخلاق می باشد.نوۀ امین الاسلام طبرسی نیز دنبالۀ راه پدر و جد خویش را گرفته و کتابی ارزشمند چون مشکاة الأنوار از او به یادگار مانده است.
[ویکی نور] فضل بن حسن طبرسی (م 548 ق)، معروف به شیخ طبرسی
این کتاب خلاصه کتاب الخلاف فی الاحکام یا مسائل الخلاف شیخ طوسی قده (م 460 ق) است.
از صدر اسلام در کنار سبک نگارش فقه استدلالی و فقه رساله ای، و آیات الاحکام، سبکی از فقه اسلامی پدید آمد که به اختلاف بین مذاهب اسلامی نظر داشته و به اصطلاح فقه خلافی یا فقه مقارنه ای گفته می شد.
این سبک از فقه امامیه که با نگارش الانتصار و الناصریات سید مرتضی(م 413 ق)آغاز و با کتابهای الخلاف شیخ طوسی (م 460 ق)، و غنیة النزوع ابن زهرة حلبی (م 580 ق)، و منتهی المطلب علامه حلّی ادامه یافت.
کتابهای که به این سبک از فقه نوشته شده اند دارای تنوع و اقسامی در بیان مباحث اختلافی هستند که می توان آنها را به چهار گروه کلی تقسیم نمود.
این کتاب خلاصه کتاب الخلاف فی الاحکام یا مسائل الخلاف شیخ طوسی قده (م 460 ق) است.
از صدر اسلام در کنار سبک نگارش فقه استدلالی و فقه رساله ای، و آیات الاحکام، سبکی از فقه اسلامی پدید آمد که به اختلاف بین مذاهب اسلامی نظر داشته و به اصطلاح فقه خلافی یا فقه مقارنه ای گفته می شد.
این سبک از فقه امامیه که با نگارش الانتصار و الناصریات سید مرتضی(م 413 ق)آغاز و با کتابهای الخلاف شیخ طوسی (م 460 ق)، و غنیة النزوع ابن زهرة حلبی (م 580 ق)، و منتهی المطلب علامه حلّی ادامه یافت.
کتابهای که به این سبک از فقه نوشته شده اند دارای تنوع و اقسامی در بیان مباحث اختلافی هستند که می توان آنها را به چهار گروه کلی تقسیم نمود.
wikinoor: المؤتلف_من_المختلف_بین_أئمة_السلف
[ویکی فقه] المؤتلف من المختلف بین ائمه السلف (کتاب). مؤلف کتاب "المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف" فضل بن حسن طبرسی( م ۵۴۸ ق)، معروف به شیخ طبرسی است، این کتاب خلاصه کتاب الخلاف فی الاحکام یا مسائل الخلاف شیخ طوسی قده( م ۴۶۰ ق) است.
ابو علی، فضل بن حسن بن فضل طبرسی، معروف به امین الاسلام طبرسی در حدود سال های ۴۶۰ تا ۴۷۰ هجری در مشهد مقدس به دنیا آمد. طبرسی را بسیاری از بزرگان، منسوب به طبرستان دانسته اند که در این صورت طَبَرسی خوانده می شود. اما بنابر تحقیق چنین نیست، بلکه طبرسی منسوب به تفرش است و تلفظ آن طَبرِسی است بر وزن تَفرِشی، زیرا: اولا:اگر از طبرستان بود نسبت او طبری می شد نه طبرسی. ثانیا:بیهقی در کتاب تاریخ بیهق او را منسوب به تفرش می داند و با توجه به هم عصر بودن آنان و اینکه هر دو چند سال در بیهق بوده اند و با یکدیگر آشنایی نزدیک داشته اند قول بیهقی مقدم بر دیگران است.خاندان طبرسی از خاندان های معروف بین شیعیان است.پدر او حسن بن فضل، خود از علمای عصر خویش بوده است.فرزند او رضی الدین، حسن بن فضل طبرسی نیز چون خورشیدی در آسمان علم و زهد و تقوا می درخشد. او از شاگردان پدر بوده و مؤلف کتب فراوانی از جمله مکارم الأخلاق می باشد.نوۀ امین الاسلام طبرسی نیز دنبالۀ راه پدر و جد خویش را گرفته و کتابی ارزشمند چون مشکاة الأنوار از او به یادگار مانده است.
موضوع کتاب
از صدر اسلام در کنار سبک نگارش فقه استدلالی و فقه رساله ای، و آیات الاحکام، سبکی از فقه اسلامی پدید آمد که به اختلاف بین مذاهب اسلامی نظر داشته و به اصطلاح فقه خلافی یا فقه مقارنه ای گفته می شد. این سبک از فقه امامیه که با نگارش الانتصار و الناصریات سید مرتضی ( م ۴۱۳ ق) آغاز و با کتابهای الخلاف شیخ طوسی ( م ۴۶۰ ق)، و غنیة النزوع ابن زهرة حلبی( م ۵۸۰ ق)، و منتهی المطلب علامه حلّی ادامه یافت.
اقسام کتابهای فقه مقارنه ای
کتابهای که به این سبک از فقه نوشته شده اند دارای تنوع و اقسامی در بیان مباحث اختلافی هستند که می توان آنها را به چهار گروه کلی تقسیم نمود.گروه اول کتابهائی که اصحاب مذاهب برای تأیید مذهب خود در رد مخالفین نوشته اند مثل الحجة فی الرد علی الشافعی از ابی زکریا کتانی، الرد علی محمد بن حسن شیبانی از اسماعیل بن اسحاق مالکی.گروه دوم کتابهائی که اصحاب مذاهب در آن اختلاف مذهبی بین دو امام از ائمه فقه یا دو مذهب فقهی را بدون ذکر نقض و ابرام نوشته اند مثل اختلاف الامام ابی حنیفة و الامام الشافعی از ابو بکر بیهقی( م ۵۴۸ ق)، المختلف بین ابی حنیفة و الشافعی از عبد اللّه بن حسین ناصحی( م ۴۴۷ ق) .گروه سوم کتابهایی که در آن اختلاف فقهای شهرها یا ائمه مذاهب مشهور یا اختلاف مذاهب ذکر شده و اگر چه این مذاهب نابود شده باشند مثل اختلاف الفقهاء طبرسی از مؤرخ و مفسر بزرگ( م ۳۱۰ ق)، اختصار اختلاف الفقهاء از احمد بن جصاص ( م ۳۷۰ ق) .گروه چهارم کتابهایی که در مطلق مسائل فقهی نوشته شده و مؤلفین صرفا مذهب خود را ذکر نکرده بلکه آراء فقهای بزرگ سایر مذاهب را نیز بیان کرده اند. کتابهایی این گروه از سایر گروهها بیشتر است بلکه غالب کتابهای مفصل فقهی که به آراء فقهاء در سایر مذاهب پرداخته اند از این گروه هستند. از این گروه دو مذاهب اهل تسنن می توان به المبسوط سرخسی ( م ۴۸۳ ق)، المغنی ابن قدامه ( م ۶۲۰ ق)، و در مذهب امامیّة المبسوط ، و الخلاف شیخ طوسی( م ۴۶۰ ق)، المنتهی المطلب علامه حلی ( م ۷۲۶ ق)، الغنیة ابن زهرة حلبی ( م ۵۸۵ ق) را نام برد.از آنجائی که شیخ طوسی که در سبکهای مختلف فقهی سر آمد همگان بود، و کتاب الجمل و العقود را به سبک فقه رساله ای، المبسوط را در فقه استدلالی، و الخلاف را به سبک فقه مقارنه ای نوشته است و کتاب الخلاف به دلیل توانائی های کم نظیر وی و احاطه وی به آراء مذاهب مختلف اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار بوده است و در اکثر موسوعه های فقهی نظیر حدائق الناضرة شیخ یوسف بحرانی( م ۱۱۸۶ ق)، ریاض المسائل سید علی طباطبائی( م ۱۲۳۱ ق)، مستند الشیعه محقق نراقی( م ۱۲۴۵ ق)، مفتاح الکرامة سید جواد عاملی ( م ۱۲۲۶ ق)، جواهر الکلام شیخ حسن نجفی( م ۱۲۶۶ ق)، و غیر آنان بر آن استناد شده است، شیخ طبرسی تصمیم به تلخیص و تدوین این کتاب گرفته است. شیخ طبرسی علاوه بر کتاب الخلاف، تفسیر معروف التبیان شیخ طوسی را نیز به صورت منظم تلخیص نموده و در ضمن تفسیر مجمع البیان مطرح نموده است.
تاریخ تألیف
...
ابو علی، فضل بن حسن بن فضل طبرسی، معروف به امین الاسلام طبرسی در حدود سال های ۴۶۰ تا ۴۷۰ هجری در مشهد مقدس به دنیا آمد. طبرسی را بسیاری از بزرگان، منسوب به طبرستان دانسته اند که در این صورت طَبَرسی خوانده می شود. اما بنابر تحقیق چنین نیست، بلکه طبرسی منسوب به تفرش است و تلفظ آن طَبرِسی است بر وزن تَفرِشی، زیرا: اولا:اگر از طبرستان بود نسبت او طبری می شد نه طبرسی. ثانیا:بیهقی در کتاب تاریخ بیهق او را منسوب به تفرش می داند و با توجه به هم عصر بودن آنان و اینکه هر دو چند سال در بیهق بوده اند و با یکدیگر آشنایی نزدیک داشته اند قول بیهقی مقدم بر دیگران است.خاندان طبرسی از خاندان های معروف بین شیعیان است.پدر او حسن بن فضل، خود از علمای عصر خویش بوده است.فرزند او رضی الدین، حسن بن فضل طبرسی نیز چون خورشیدی در آسمان علم و زهد و تقوا می درخشد. او از شاگردان پدر بوده و مؤلف کتب فراوانی از جمله مکارم الأخلاق می باشد.نوۀ امین الاسلام طبرسی نیز دنبالۀ راه پدر و جد خویش را گرفته و کتابی ارزشمند چون مشکاة الأنوار از او به یادگار مانده است.
موضوع کتاب
از صدر اسلام در کنار سبک نگارش فقه استدلالی و فقه رساله ای، و آیات الاحکام، سبکی از فقه اسلامی پدید آمد که به اختلاف بین مذاهب اسلامی نظر داشته و به اصطلاح فقه خلافی یا فقه مقارنه ای گفته می شد. این سبک از فقه امامیه که با نگارش الانتصار و الناصریات سید مرتضی ( م ۴۱۳ ق) آغاز و با کتابهای الخلاف شیخ طوسی ( م ۴۶۰ ق)، و غنیة النزوع ابن زهرة حلبی( م ۵۸۰ ق)، و منتهی المطلب علامه حلّی ادامه یافت.
اقسام کتابهای فقه مقارنه ای
کتابهای که به این سبک از فقه نوشته شده اند دارای تنوع و اقسامی در بیان مباحث اختلافی هستند که می توان آنها را به چهار گروه کلی تقسیم نمود.گروه اول کتابهائی که اصحاب مذاهب برای تأیید مذهب خود در رد مخالفین نوشته اند مثل الحجة فی الرد علی الشافعی از ابی زکریا کتانی، الرد علی محمد بن حسن شیبانی از اسماعیل بن اسحاق مالکی.گروه دوم کتابهائی که اصحاب مذاهب در آن اختلاف مذهبی بین دو امام از ائمه فقه یا دو مذهب فقهی را بدون ذکر نقض و ابرام نوشته اند مثل اختلاف الامام ابی حنیفة و الامام الشافعی از ابو بکر بیهقی( م ۵۴۸ ق)، المختلف بین ابی حنیفة و الشافعی از عبد اللّه بن حسین ناصحی( م ۴۴۷ ق) .گروه سوم کتابهایی که در آن اختلاف فقهای شهرها یا ائمه مذاهب مشهور یا اختلاف مذاهب ذکر شده و اگر چه این مذاهب نابود شده باشند مثل اختلاف الفقهاء طبرسی از مؤرخ و مفسر بزرگ( م ۳۱۰ ق)، اختصار اختلاف الفقهاء از احمد بن جصاص ( م ۳۷۰ ق) .گروه چهارم کتابهایی که در مطلق مسائل فقهی نوشته شده و مؤلفین صرفا مذهب خود را ذکر نکرده بلکه آراء فقهای بزرگ سایر مذاهب را نیز بیان کرده اند. کتابهایی این گروه از سایر گروهها بیشتر است بلکه غالب کتابهای مفصل فقهی که به آراء فقهاء در سایر مذاهب پرداخته اند از این گروه هستند. از این گروه دو مذاهب اهل تسنن می توان به المبسوط سرخسی ( م ۴۸۳ ق)، المغنی ابن قدامه ( م ۶۲۰ ق)، و در مذهب امامیّة المبسوط ، و الخلاف شیخ طوسی( م ۴۶۰ ق)، المنتهی المطلب علامه حلی ( م ۷۲۶ ق)، الغنیة ابن زهرة حلبی ( م ۵۸۵ ق) را نام برد.از آنجائی که شیخ طوسی که در سبکهای مختلف فقهی سر آمد همگان بود، و کتاب الجمل و العقود را به سبک فقه رساله ای، المبسوط را در فقه استدلالی، و الخلاف را به سبک فقه مقارنه ای نوشته است و کتاب الخلاف به دلیل توانائی های کم نظیر وی و احاطه وی به آراء مذاهب مختلف اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار بوده است و در اکثر موسوعه های فقهی نظیر حدائق الناضرة شیخ یوسف بحرانی( م ۱۱۸۶ ق)، ریاض المسائل سید علی طباطبائی( م ۱۲۳۱ ق)، مستند الشیعه محقق نراقی( م ۱۲۴۵ ق)، مفتاح الکرامة سید جواد عاملی ( م ۱۲۲۶ ق)، جواهر الکلام شیخ حسن نجفی( م ۱۲۶۶ ق)، و غیر آنان بر آن استناد شده است، شیخ طبرسی تصمیم به تلخیص و تدوین این کتاب گرفته است. شیخ طبرسی علاوه بر کتاب الخلاف، تفسیر معروف التبیان شیخ طوسی را نیز به صورت منظم تلخیص نموده و در ضمن تفسیر مجمع البیان مطرح نموده است.
تاریخ تألیف
...