[ویکی فقه] البیان و التبیین (یا البیان و التبیان)، از مهمترین آثار عمرو بن بحر جاحظ بصری (۱۶۰ـ۲۵۵) نویسنده بزرگ عرب است.
این کتاب را از امهات کتب ادب عربی شمرده اند.
البیان کتابی است در انواع بیان، همراه با منتخباتی از خطب بلیغ، مواعظ و احوال سخنوران برجسته و مشاهیر اسلام، تشریح لحن یعنی لغزش نحوی در گفتار مستعربه، لطایف، اشعار و نیز بسیاری اشارات تاریخی و فواید بلاغی و تحلیل فن خطابه.
در حقیقت سرمشق همه جُنگهای معتبر عربی از قبیل المعارف و عیون الاخبارِ ابن قتیبه، المحاضرات راغب، العقدالفرید ابن عبدربه، ربیع الابرارِ زمخشری و نثرالدرِ ابوسعدآبی البیان است.
نام دیگر کتاب
نام دیگر این اثر البیان والتبیان است و ظاهراً دو تحریر داشته که دومی بهتر بوده است.
زمان و دلیل تألیف
البیان در اواخر عمر جاحظ و سنین کمال ادبی او تألیف شده و ظاهراً آن را همزمان با الحیوان می نوشته است.
جاحظ تحریر اول البیان والتبیین را به احمد بن ابی دُؤاد، قاضی متنفذ و متعصب معتزلی، تقدیم کرده است و این ظاهراً باید بعداز ۲۳۳ باشد که ابن ابی دؤاد قدرت فراوان یافت.
معرفی جاحظ
...
این کتاب را از امهات کتب ادب عربی شمرده اند.
البیان کتابی است در انواع بیان، همراه با منتخباتی از خطب بلیغ، مواعظ و احوال سخنوران برجسته و مشاهیر اسلام، تشریح لحن یعنی لغزش نحوی در گفتار مستعربه، لطایف، اشعار و نیز بسیاری اشارات تاریخی و فواید بلاغی و تحلیل فن خطابه.
در حقیقت سرمشق همه جُنگهای معتبر عربی از قبیل المعارف و عیون الاخبارِ ابن قتیبه، المحاضرات راغب، العقدالفرید ابن عبدربه، ربیع الابرارِ زمخشری و نثرالدرِ ابوسعدآبی البیان است.
نام دیگر کتاب
نام دیگر این اثر البیان والتبیان است و ظاهراً دو تحریر داشته که دومی بهتر بوده است.
زمان و دلیل تألیف
البیان در اواخر عمر جاحظ و سنین کمال ادبی او تألیف شده و ظاهراً آن را همزمان با الحیوان می نوشته است.
جاحظ تحریر اول البیان والتبیین را به احمد بن ابی دُؤاد، قاضی متنفذ و متعصب معتزلی، تقدیم کرده است و این ظاهراً باید بعداز ۲۳۳ باشد که ابن ابی دؤاد قدرت فراوان یافت.
معرفی جاحظ
...
wikifeqh: البیان_والتبیین
[ویکی نور] البیان و التبیین، از مهم ترین کتاب های ابو عثمان عمرو بن بحر جاحظ بصری (متوفی 255 یا 256ق)، متکلم و ادیب معتزلی و مؤلف کثیرالتألیف قرن سوم هجری است. ابن خلدون این کتاب را از امهات کتب ادب عربی شمرده است. همچنین در اهمیت این کتاب گفته اند که هیچ کاتب و شاعر و خطیبی از آن بی نیاز نیست و حاجی خلیفه آن را «کتاب کبیر» نامیده است.
کتاب، توسط علی ابوملحم، مقدمه نویسی باب بندی و شرح شده است.
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق و هشت باب است. مهم ترین عناوین ابواب کتاب عبارتند از: علم بیان، بلاغت، شرح حال سخنوران، ذکر معلمین و خطبه های کوتاه از خطبه های سلف.
البیان، کتابی است در انواع بیان، همراه با منتخباتی از خطب بلیغ، مواعظ و احوال سخنوران برجسته و مشاهیر اسلام، تشریح لحن، یعنی لغزش نحوی در گفتار مستعربه، لطایف، اشعار و نیز بسیاری اشارات تاریخی و فواید بلاغی و تحلیل فن خطابه. در حقیقت سرمشق همة جُنگ های معتبر عربی از قبیل المعارف و عیون الأخبار ابن قتیبه، المحاضرات راغب، العقد الفرید ابن عبدربه، ربیع الأبرار زمخشری و... البیان است. نام دیگر این اثر البیان و التبیان است و ظاهراً دو تحریر داشته که دومی بهتر بوده است.
محقق اثر نیز تأکید کرده که نویسنده به ذکر گزیده های ادبی از خطبه ها، نامه ها، احادیث و اشعار بسنده نکرده است، بلکه در پایه ریزی علم بیان و فلسفه لغت نیز تلاش کرده است.
این اثر در اواخر عمر جاحظ و سنین کمال ادبی او تألیف شده و ظاهراً آن را هم زمان با «الحیوان» می نوشته است. جاحظ تحریر اول «البیان و التبیین» را به احمد بن ابی دُؤاد، قاضی متنفذ و متعصب معتزلی، تقدیم کرده است و این ظاهراً باید بعداز 233ق، باشد که ابن ابی دؤاد قدرت فراوان یافت. جاحظ را باید از پیشگامان بلاغت و تحلیل فن خطابت دانست؛ زیرا همچنان که طه حسین اشاره کرده مسائل علم بیان و آداب خطابه در حاشیه علم کلام و مجالس متکلمان پدید آمد و متکلمان معمولاً استاد سخن بوده اند؛ از جمله واصل، ابوالهذیل، نظّام، ثمامة بن اشرس... و خود جاحظ که به قولی بزرگ ترین نویسنده زبان عربی است.
کتاب، توسط علی ابوملحم، مقدمه نویسی باب بندی و شرح شده است.
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق و هشت باب است. مهم ترین عناوین ابواب کتاب عبارتند از: علم بیان، بلاغت، شرح حال سخنوران، ذکر معلمین و خطبه های کوتاه از خطبه های سلف.
البیان، کتابی است در انواع بیان، همراه با منتخباتی از خطب بلیغ، مواعظ و احوال سخنوران برجسته و مشاهیر اسلام، تشریح لحن، یعنی لغزش نحوی در گفتار مستعربه، لطایف، اشعار و نیز بسیاری اشارات تاریخی و فواید بلاغی و تحلیل فن خطابه. در حقیقت سرمشق همة جُنگ های معتبر عربی از قبیل المعارف و عیون الأخبار ابن قتیبه، المحاضرات راغب، العقد الفرید ابن عبدربه، ربیع الأبرار زمخشری و... البیان است. نام دیگر این اثر البیان و التبیان است و ظاهراً دو تحریر داشته که دومی بهتر بوده است.
محقق اثر نیز تأکید کرده که نویسنده به ذکر گزیده های ادبی از خطبه ها، نامه ها، احادیث و اشعار بسنده نکرده است، بلکه در پایه ریزی علم بیان و فلسفه لغت نیز تلاش کرده است.
این اثر در اواخر عمر جاحظ و سنین کمال ادبی او تألیف شده و ظاهراً آن را هم زمان با «الحیوان» می نوشته است. جاحظ تحریر اول «البیان و التبیین» را به احمد بن ابی دُؤاد، قاضی متنفذ و متعصب معتزلی، تقدیم کرده است و این ظاهراً باید بعداز 233ق، باشد که ابن ابی دؤاد قدرت فراوان یافت. جاحظ را باید از پیشگامان بلاغت و تحلیل فن خطابت دانست؛ زیرا همچنان که طه حسین اشاره کرده مسائل علم بیان و آداب خطابه در حاشیه علم کلام و مجالس متکلمان پدید آمد و متکلمان معمولاً استاد سخن بوده اند؛ از جمله واصل، ابوالهذیل، نظّام، ثمامة بن اشرس... و خود جاحظ که به قولی بزرگ ترین نویسنده زبان عربی است.
wikinoor: البیان_و_التبیین