الاینده های الی دیرپا

آلاینده های آلی دیرپا. آلاینده های آلی دیرپا ( به انگلیسی: persistent organic pollutants یا POPs ) موادی شیمیایی هستند که در محیط به مدت نسبتاً طولانی باقی می مانند و با ورود به زنجیرهٔ غذایی، در بافت های زنده متراکم می شوند و بر سلامت انسان و محیط آثار نامطلوب دارند. [ ۱] [ ۲]
به طور کلی این ترکیبات به وسیله فعالیت های انسانی، از راههای متفاوتی تولید می شوند. زائدات ناشی از فعالیت های انسانی، هم به صورت متمرکز و هم پراکنده با فرایندهای صنعتی، دفع مواد زائد، نشت و ریزش های نفتی و احتراق مواد سوختی، همراه می باشند. پاکسازی این ترکیبات به آسانی امکان پذیر نیست، برای اینکه اکثر این مواد نسبتاً فرارند، فعالیت و پراکندگی دوباره آن ها از طریق جو اغلب شناسایی این منابع ویژه را دچار مشکل می سازد.
این مواد، نیمه عمر زیست محیطی طولانی دارند. بنابر این رهاسازی متوالی آن ها در طول زمان منجر به ذخیره دائم و حضور آن ها در همه جای محیط زیست جهانی می شود. از راه های انتقال اولیه این مواد به محیط زیست دریایی و ساحلی، ذخیره جوی و آب های روان می باشد. انتقال جهانی و منطقه ای اینها غالباًْ توسط جریانات جوی و همچنین از طریق انتقال رسوبات و جریانات اقیانوسی صورت می گیرد.
آلاینده های آلی پایدار مانند آفت کشهای آلی کلره و بیفنیل های پلی کلرینه یک سری مواد هستند که در همه اجزای محیط زیست یافت می شوند. این مواد بخاطر ویژگی های جهش زایی، سرطان زایی و سمیت بالایی که دارند برای محیط زیست و موجودات زنده خطرناک هستند. [ ۳]
از معروف ترین آلاینده های آلی پایدار می توان به آفت کش های کلره، آلدرین، کرودان، ددت، دی آلدرین، دیوکسین، آندرین، نورانز، هپتاکلر، هگزاکلروبنزن، میرکس، توکسافن، پلی کلرید، بی فنیل ها اشاره نمود.
کنوانسیون استکهلم با هدف حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست در برابر آلاینده های آلی دیرپا و برنامه ریزی جهت کاهش و حذف کاربرد آن ها در تاریخ ۲۲ مه سال ۲۰۰۲ توسط ۱۲۶ کشور امضا گردید و کشور ایران بعد از تصویب متن کنوانسیون توسط شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۴، در خرداد ماه سال ۱۳۸۵ رسماً به کنوانسیون استکهلم پیوست و دفتر بررسی آلودگی آب و خاک سازمان به عنوان مرجع ملی این کنوانسیون در کشور اجرای مفاد آن را عهده دار گردیده است.