الاربعون حدیثا

[ویکی اهل البیت] الأربعون حدیثا. "الاربعون حدیثا" یا "چهل حدیث" عنوان عامی است برای دسته ای از کتابهای حدیثی که 40 حدیث را بنا به گزینش مولف در خود جای داده اند و ممکن است به همراه نقل حدیث شرح هم بنمایند.
نگارش اربعین، پیشینه ای بس دراز دارد و سنت اربعین نویسی، از قرنهای نخستین تاریخ اسلام آغاز شده است. این سنت، برخاسته از فرمایش پیامبر گرامی اسلام است که فرمود: من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم، بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما؛ هر کس به سود امت من چهل حدیث حفظ کند که در کار دین بدان نیازمندند، خداوند در روز قیامت او را فقیه و دانشمند مبعوث می کند.
علامه مجلسی بر این عقیده است که حدیث اربعین، به طور مستفیض از طریق خاصه و عامه نقل گردیده و حتی به حد تواتر معنوی هم رسیده است.
حدیث شناسان برای واژه «حفظ» در این حدیث معانی ظاهری و باطنی قائل شده اند. معانی ظاهری این واژه عبارت اند از: به حافظه سپردن، نگارش، انتقال، کتابت و تحریر، حفاظت از تغییر و تحریف، تدریس و تصحیح و تحملِ حدیث و معانی باطنی آن را تفکر و تعمق در احادیث، استنباط احکام و معارف و عمل به مضامین احادیث دانسته اند.
از کتابهای مشهور چهل حدیث می توان موارد زیر را نام برد:

[ویکی فقه] الأربعون حدیثا (شهید اول ). مرحوم شهید اول چنان که خود می نویسد این کتاب را در راستای عمل به حدیث شریف نبوی که فرمودند: «من حفظ علی امتی اربعین حدیثا ینتفعون بها بعثه الله یوم القیامة فقیها عالما» به رشته تحریر درآورده است.
اربعین نویسی در بین عالمان اسلامی با تاسی به این فرمایش رواج فراوان یافته است و ایشان در این خصوص مجموعه هایی گران بها از سخنان معصومین علیهم السّلام را در قالب چهل حدیث فراهم آورده اند.

[ویکی اهل البیت] الأربعون حدیثا (شهید اول). مرحوم شهید اول چنان که خود می نویسد: این کتاب را در راستای عمل به حدیث شریف نبوی که فرمودند: «من حفظ علی أمتی أربعین حدیثا ینتفعون بها بعثه اللّه یوم القیامة فقیها عالما» به رشته تحریر درآورده است.
أربعین نویسی در بین عالمان اسلامی با تأسی به این فرمایش رواج فراوان یافته است و ایشان در این خصوص مجموعه هایی گرانبها از سخنان معصومین علیهم السلام را در قالب چهل حدیث فراهم آورده اند.
کتاب چنان که از نامش پیداست حاوی چهل حدیث از احادیث حضرات معصومین علیهم السلام است که مؤلف بیشتر احادیث مربوط به عبادات را در آن گردآورده و بعضی احادیث را نیز در موضوعات دیگر ذکر نموده است. کتاب با همان حدیث نبوی شریف درباره فضیلت حفظ چهل حدیث آغاز و با حدیثی درباره فضیلت نمازهای مخصوص هر یک از شب های ماه مبارک رمضان در کیفیت آن پایان می یابد.
مؤلف در نقل هر حدیث، سلسله سند آن را به طور کامل نقل می کند.
این کتاب توسط مدرسه امام مهدی علیه السلام در شهر مقدس قم مورد تحقیق قرار گرفته و در سال 1407 هجری قمری منتشر شده است. در پایان این چاپ فهرستی از اعلام و راویان و کنیه های موجود در کتاب ارائه شده است.

[ویکی اهل البیت] الأربعون حدیثا (علامه مجلسی). نگارش اربعین، پیشینه ای بس دراز دارد و سنت اربعین نویسی، ازقرنهای نخستین تاریخ اسلام آغاز شده است. این سنت، برخاسته ازفرمایش پیامبر گرامی اسلام است که فرمود:
من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم،بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما. (1)
دانشمندان مسلمان، بر مبنای حدیث فوق، نگارش چهل حدیث را به عنوان یکی از اصول ارزشی قابل اهتمام، مد نظر قرار دادند ونگاشته شدن صدها کتاب (اربعین) در دهها موضوع اعتقادی، اخلاقی،عبادی و... بهترین گواه این عنایت و اهتمام است.
نظر علامه در مورد اربعین حدیث
علامه مجلسی هم بر این عقیده است که حدیث اربعین، به طورمستفیض از طریق خاصه و عامه نقل گردیده و حتی به حد تواترمعنوی هم رسیده است.

[ویکی نور] الأربعون حدیثا، اثر ابوالفضائل محمد بن الحسین الحارثی العاملی، معروف به شیخ بهایی، برگزیده چهل حدیث از پیامبر(ص) و ائمه(ع) می باشد که به زبان عربی و در سال 995ق، نوشته شده است.
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب، دربردارنده مجموعا چهل حدیث می باشد.
شیخ بهایی در این اثر، در کنار گزینش ویژه اخبار و احادیث معصومین(ع) که برای سطح عموم مردم قابل استفاده باشد، شرحی روان و کامل و گاهی تخصصی از روایات، در اختیار مخاطبین قرار داده است.
روش وی در فقه الحدیث، استفاده از آرای علمای کهن در لغت، ذکر نظریات دیگر بزرگان و حتی معاصرین در مفاهیم دینی و نقل و نقد آرای آنان است.
او در مباحث مختلف، در ذیل شرح احادیث، همانند موضوعات لغوی، نحوی، ادبی، کلامی، ریاضی و... جامعیت خود را به اثبات رسانده است.

[ویکی نور] الاربعون حدیثاَ. الأربعون حدیثا، اثر ابوالفضائل محمد بن الحسین الحارثی العاملی، معروف به شیخ بهایی، برگزیده چهل حدیث از پیامبر(ص) و ائمه(ع) می باشد که به زبان عربی و در سال 995ق، نوشته شده است.
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب، دربردارنده مجموعا چهل حدیث می باشد.
شیخ بهایی در این اثر، در کنار گزینش ویژه اخبار و احادیث معصومین(ع) که برای سطح عموم مردم قابل استفاده باشد، شرحی روان و کامل و گاهی تخصصی از روایات، در اختیار مخاطبین قرار داده است .
روش وی در فقه الحدیث، استفاده از آرای علمای کهن در لغت، ذکر نظریات دیگر بزرگان و حتی معاصرین در مفاهیم دینی و نقل و نقد آرای آنان است .
او در مباحث مختلف، در ذیل شرح احادیث، همانند موضوعات لغوی، نحوی، ادبی، کلامی، ریاضی و... جامعیت خود را به اثبات رسانده است .

[ویکی فقه] الاربعون حدیثا (ابهام زدایی). الاربعون حدیثا ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • الاربعون حدیثا (منتجب الدین)، اثر شیخ منتجب الدین علی بن عبیدالله بن بابویه رازی، از علمای قرن ششم• الأربعون حدیثا (شهید اول )، اثر شمس الدین محمد بن الشیخ جمال الدین مکی بن احمد عاملی نبطی جزینی معروف به شهید اول
...

[ویکی نور] الاربعون حدیثا (الشهید الاول). مرحوم شهید اول چنان که خود می نویسد این کتاب را در راستای عمل به حدیث شریف
نبوی که فرمودند: «من حفظ علی أمتی أربعین حدیثا ینتفعون بها بعثه اللّه یوم
القیامة فقیها عالما» به رشتۀ تحریر درآورده است.أربعین نویسی در بین
عالمان اسلامی با تأسی به این فرمایش رواج فراوان یافته است و ایشان در این خصوص
مجموعه هایی گران بها از سخنان معصومین علیهم السلام را در قالب چهل حدیث فراهم آورده اند.

[ویکی نور] الاربعون حدیثاَ (الشهید الاول). مرحوم شهید اول چنان که خود می نویسد این کتاب را در راستای عمل به حدیث شریف
نبوی که فرمودند:«من حفظ علی أمتی أربعین حدیثا ینتفعون بها بعثه اللّه یوم
القیامة فقیها عالما»به رشتۀ تحریر درآورده است.أربعین نویسی در بین
عالمان اسلامی با تأسی به این فرمایش رواج فراوان یافته است و ایشان در این خصوص
مجموعه هایی گران بها از سخنان معصومین علیهم السلام را در قالب چهل حدیث فراهم آورده اند.

[ویکی فقه] الاربعون حدیثا (شهید اول ). مرحوم شهید اول چنان که خود می نویسد این کتاب را در راستای عمل به حدیث شریف نبوی که فرمودند: «من حفظ علی امتی اربعین حدیثا ینتفعون بها بعثه الله یوم القیامة فقیها عالما» به رشته تحریر درآورده است.
اربعین نویسی در بین عالمان اسلامی با تاسی به این فرمایش رواج فراوان یافته است و ایشان در این خصوص مجموعه هایی گران بها از سخنان معصومین علیهم السّلام را در قالب چهل حدیث فراهم آورده اند.
محتوای کتاب
کتاب چنان که از نامش پیداست حاوی چهل حدیث از احادیث حضرات معصومین علیهم السّلام است که مؤلف بیشتر احادیث مربوط به عبادات را در آن گردآورده و بعضی احادیث را نیز در موضوعات دیگر ذکر نموده است. کتاب با همان حدیث نبوی شریف در باره فضیلت حفظ چهل حدیث آغاز و با حدیثی در باره فضیلت نمازهای مخصوص هر یک از شبهای ماه مبارک رمضان در کیفیت آن پایان می یابد.
روش اسناد
مؤلف در نقل هر حدیث، سلسله سند آن را به طور کامل نقل می کند.
نسخه شناسی
...

[ویکی شیعه] الاربعون حدیثا (شهید اول). الاربعون حدیثا یا چهل حدیث کتابی حدیثی به زبان عربی اثر شهید اول است که احادیث چهلگانه آن، بیشتر بر محور مسائل فقهی و اخلاقی دور می ‏زند. کتاب با حدیث مشهور نبوی درباره حفظ چهل حدیث آغاز و با روایتی درباره فضیلت نمازهای شب های ماه رمضان پایان می یابد. چهل حدیث شهید اول به دلیل جایگاه مؤلف آن مورد توجه و استناد عالمان دین قرار گرفته است.
ابوعبدالله شمس الدین محمد بن مکی بن محمد شامی عاملی جزینی مشهور به شهید اول یا شیخ شهید از بزرگ ترین مجتهدان شیعه در قرن هشتم هجری است. شهید اول در فقه مذاهب اهل سنت نیز متبحر بود و به کشورهای مختلف اسلامی سفر کرد و اجازاتی نیز دریافت کرد. وی صاحب کتاب فقهی اللمعة الدمشقیة است و در سال ۷۸۶ق به دست مخالفان شیعه به شهادت رسید.
سیره عدّه ‏ای از علمای گذشته بر این بوده است که در ضمن تألیف کتابهای گوناگون، به عنوان تیمّن و تبرّک و توجّه و اهمیّت به احادیث پیامبر و امامان، «چهل حدیث» را به سلیقه خود از میان مجامع روایی بر می ‏گزیدند و به حدیث دوستان و پیروان خاندان نبوّت و رسالت عرضه می‏ کردند. معمولا این گونه‏ احادیث را با ذکر سند از استاد و مشیخه خود گرفته و همین طور سلسله سند حدیث را تا پیشوای معصوم ادامه داده و نقل روایت می‏ کردند.

[ویکی اهل البیت] الاربعون حدیثا (علامه مجلسی). نگارش اربعین، پیشینه ای بس دراز دارد و سنت اربعین نویسی، ازقرنهای نخستین تاریخ اسلام آغاز شده است. این سنت، برخاسته ازفرمایش پیامبر گرامی اسلام است که فرمود:
من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم،بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما. (1)
دانشمندان مسلمان، بر مبنای حدیث فوق، نگارش چهل حدیث را به عنوان یکی از اصول ارزشی قابل اهتمام، مد نظر قرار دادند ونگاشته شدن صدها کتاب (اربعین) در دهها موضوع اعتقادی، اخلاقی،عبادی و... بهترین گواه این عنایت و اهتمام است.
نظر علامه در مورد اربعین حدیث
علامه مجلسی هم بر این عقیده است که حدیث اربعین، به طورمستفیض از طریق خاصه و عامه نقل گردیده و حتی به حد تواترمعنوی هم رسیده است.
علامه محمد باقر مجلسی (م 1110 یا 1111ق) که موضوعات اصول دین، فروع دین، خطب و مواعظ با شرح و بیانی کافی به عربی آن را به نگارش در آورده است وی همچنین اربعین دیگری در امامت به فارسی دارد که هر دوکتاب، بارها به چاپ رسیده است .
نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154.

[ویکی نور] الاربعون حدیثا (مجلسی). الأربعون حدیثا، اثر علامه شیخ محمدباقر مجلسی، با تحقیق فارس حسون کریم، دربردارنده چهل حدیثی است که مؤلف از کتاب های حدیثی شیعه، انتخاب و با سند و شرح و توضیح، نقل نموده است.
کتاب به زبان عربی بوده و نویسنده، آن را در زیارت امام رضا(ع) و پس از تدریس برای عده ای از علمای مشهد نوشته و تصنیف آن را در سال 1089ق، به پایان برده است.
کتاب با مقدمه محقق، آغاز و مطالب دربردارنده مجموعا چهل حدیث می باشد که در دو جلد، سامان یافته است.
نویسنده در توضیح روایات، از آیات قرآن، روایات دیگر و فرهنگ نامه ها و کتب معتبر روایی، استفاده کرده است.
در مقدمه محقق، ابتدا زندگی نامه مفصلی از نویسنده، ارائه و سپس، توضیحاتی پیرامون کتاب، چاپ های متعدد آن، نسخی که در تحقیق بر آن ها اعتماد شده و روش تحقیق، داده شده است ....

[ویکی نور] الاربعون حدیثاً (مجلسی). الأربعون حدیثا، اثر علامه شیخ محمدباقر مجلسی، با تحقیق فارس حسون کریم، دربردارنده چهل حدیثی است که مؤلف از کتاب های حدیثی شیعه، انتخاب و با سند و شرح و توضیح، نقل نموده است.
کتاب به زبان عربی بوده و نویسنده، آن را در زیارت امام رضا(ع) و پس از تدریس برای عده ای از علمای مشهد نوشته و تصنیف آن را در سال 1089ق، به پایان برده است.
کتاب با مقدمه محقق، آغاز و مطالب دربردارنده مجموعا چهل حدیث می باشد که در دو جلد، سامان یافته است.
نویسنده در توضیح روایات، از آیات قرآن، روایات دیگر و فرهنگ نامه ها و کتب معتبر روایی، استفاده کرده است.
در مقدمه محقق، ابتدا زندگی نامه مفصلی از نویسنده، ارائه و سپس، توضیحاتی پیرامون کتاب، چاپ های متعدد آن، نسخی که در تحقیق بر آن ها اعتماد شده و روش تحقیق، داده شده است .

[ویکی فقه] الاربعون حدیثا (منتجب الدین). الاربعون حدیثا، اثر شیخ منتجب الدین علی بن عبیدالله بن بابویه رازی، از علمای قرن ششم است که چهل حدیث در فضیلت امیرالمومنین و ۱۴ داستان در فضیلت ایشان نقل کرده است.
در مقدمه کتاب به معرفی مولف، کتاب حاضر و جریان چهل حدیث پرداخته و از نسخ کتاب و تحقیق در آن سخن گفته است. در ابتدا چهل حدیث با اسناد کامل نقل کرده و در ادامه ۱۴ داستان در فضیلت امیرالمومنین نقل شده است.
گزارش محتوا
تعداد مولفاتی که برای نایل شدن به ثواب های وعده داده شده، رسول خدا به جمع آوری چهل حدیث پرداخته اند، بسیار است. اما در این میان برخی طرحی نو در انداخته و شیوه ای جدید در چهل حدیث نویسی ایجاد کرده اند. مولف گرانقدر در این کتاب چهل حدیث را از چهل نفر از صحابه رسول خدا گرد آورده است که همگی درباره فضایل امیرالمومنین است. اولین حدیث این مجموعه از ابوبکر ، دومین از عمر ، سومین از عثمان ، چهارمین از امیرالمومنین، پنجمین از سعد وقاص و ام السلمه و پس از آن از عبدالرحمن بن عوف ، عبدالله بن سعد ، ابن عباس ، امام حسن و امام حسین ، فاطمه زهرا ، سلمان فارسی و سایر صحابه نقل کرده است. وی پس از پایان چهل حدیث، چهارده حکایت تاریخی در فضیلت امیرالمومنین را نیز ذکر کرده است.
شیوه نگارش
تمامی روایات مجموعه با اسناد متصل ذکر شده اند و در بسیاری از روایات افزون بر متن حدیث کیفیت نقل حدیث نیز ذکر شده است که آن را به صورت قصه ای تاریخی در آورده و بر جذابیت کتاب افزوده است. مولف گرانقدر دو بخش روایات و حکایات را از یکدیگر جدا کرده است. ابتدا به ایراد چهل حدیث که هدف اصلی کتاب است، می پردازد و در پایان چهارده حکایت در فضیلت مولا بیان می کند. او حتی در نقل حکایات سند کامل و متصل خویش را به گوینده حکایت نقل می کند. این شیوه حدیث نگاری به خوبی بیانگر کثرت اطلاع و گستردگی دانش نویسنده است که در یک موضوع چهل حدیث را از چهل صحابی رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم با اسناد متصل بیان می کند. اولین حدیث این مجموعه در فضیلت علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهم السّلام است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم جنگ با آنها را جنگ با خود و صلح و سازش با آنها را صلح و سازش با خود می داند و دوستان آنها را طیب المولد و دشمنان آنان را ناپاک می خواند. آخرین روایت از ابی ثابت مولی ابوذر از ام السلمه نقل شده است که از جدا نشدن علی و قرآن خبر می دهد. بسیاری از حکایات نقل شده، معجزات و کرامات مولا علی علیه السّلام است و اغلب این کرامات پس از شهادت ایشان واقع شده است.