ال کاکویه
/~AlekAkuye/
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
آل کاکویه یا کاکویان دودمانی از امرای دیلمی ( باوندیان ) بودند که در دوره فروپاشی آن ها در باختر ایران روی کار آمدند و در برابر قدرت سلجوقی استقلال خویش را از دست دادند و به صورت امرای تابع آن ها درآمدند.
... [مشاهده متن کامل]
بنیادگزار این دولت، ابوجعفر محمد بن رستم دشمنزیار ملقب به علاءالدوله محمد نامدار به ابن کاکویه است. کاکویه واژه ای فارسی و به معنای دایی است زیرا پدر علاءالدوله، دایی مجدالدوله دیلمی و به گفتاری دایی مادر او بود. نام پدر علاءالدوله در سکه ها، «دشمنزار» ثبت شده، ولی تاریخ نویسان آن را «دشمنزیار» نوشته اند و به گمان بسیار دشمنزار و کاکویه به یک شخص یعنی همان پدر علاءالدوله گفته می شده است. رستم دشمن زیار بن مرزبان باوندی خال مجدالدوله دیلمی در شهریارکوه فرمان روایی می کرد قابوس بن وشمگیر امیرزیاری اسپهبدشهریاربن شروین باوندی رابرای نبرد با رستم بن مرزبان روانه کرد اسپهبد شهریار رستم بن مرزبان را بشکست ودرآن نواحی خطبه به نام شمس المعالی امیر زیاری خواند دربار علاءالدوله محمد، مشوق امرا و دانشمندان بود و فیلسوف نامدار ایرانی، ابن سینا تا هنگام مرگ وزارت او را داشت. دانشنامه علایی نوشتهٔ ابن سینا و نیز نزهت نامه علایی نوشتهٔ شهمردان بن ابی الخیر رازی، هردو به علاءالدوله تقدیم شده است. تاختن های ترکان غز وضع سیاسی ایران را به کلی دگرگون ساخت و کاکویان را مانند دیگر نیروهای دیلمی به حالت دفاعی درآورد. هنگامی که ابن کاکویه در سال ۴۳۳ق ( ۱۰۴۱م ) مرد و پسرش فرامرز در اصفهان به جای او نشست ولی ناچار شد دستیابی سلجوقیان را به رسمیت بشناسد.
حکومت آل کاکویه به سه بخش تقسیم می شود: ۱. نخست؛ دوران تثبیت که با حکومت ابوجعفر محمد بن رستم دشمنزیار شروع و تا سقوط آل بویه ادامه می یابد. در این زمان، علاءالدوله توانست مشروعیت خود را از سمت خلیفه، القادر بالله دریافت کند و پایه های حکومت خود را تثبیت کند. علاء الدوله نیز بعد از دریافت منشور، نام خلیفه را بروی سکه هایش آورد. طی سال های اولیه حکومت وی، صرف جمع آوری سپاه برای گسترش فتوحات بود برای مثال می توان به همکاری علاءالدوله با فرهاد بن مردآویج برای تصرف و تسلط بر همدان اشاره کرد. وی سرانجام با دختر مشرف الدوله دیلمی ازدواج کرد که با این اقدام توانست همدان را برای خود تثبیت کند. بعد از فروپاشی آل بویه و چیرگی غزنویان بر ری و ناحیه جبال ( سرزمین ماد ) ، ابوالجعفر خود را تابع سلطان محمود غزنوی اعلام کرد و توانست حکومت اصفهان و ری حفظ کند.
... [مشاهده متن کامل]
بنیادگزار این دولت، ابوجعفر محمد بن رستم دشمنزیار ملقب به علاءالدوله محمد نامدار به ابن کاکویه است. کاکویه واژه ای فارسی و به معنای دایی است زیرا پدر علاءالدوله، دایی مجدالدوله دیلمی و به گفتاری دایی مادر او بود. نام پدر علاءالدوله در سکه ها، «دشمنزار» ثبت شده، ولی تاریخ نویسان آن را «دشمنزیار» نوشته اند و به گمان بسیار دشمنزار و کاکویه به یک شخص یعنی همان پدر علاءالدوله گفته می شده است. رستم دشمن زیار بن مرزبان باوندی خال مجدالدوله دیلمی در شهریارکوه فرمان روایی می کرد قابوس بن وشمگیر امیرزیاری اسپهبدشهریاربن شروین باوندی رابرای نبرد با رستم بن مرزبان روانه کرد اسپهبد شهریار رستم بن مرزبان را بشکست ودرآن نواحی خطبه به نام شمس المعالی امیر زیاری خواند دربار علاءالدوله محمد، مشوق امرا و دانشمندان بود و فیلسوف نامدار ایرانی، ابن سینا تا هنگام مرگ وزارت او را داشت. دانشنامه علایی نوشتهٔ ابن سینا و نیز نزهت نامه علایی نوشتهٔ شهمردان بن ابی الخیر رازی، هردو به علاءالدوله تقدیم شده است. تاختن های ترکان غز وضع سیاسی ایران را به کلی دگرگون ساخت و کاکویان را مانند دیگر نیروهای دیلمی به حالت دفاعی درآورد. هنگامی که ابن کاکویه در سال ۴۳۳ق ( ۱۰۴۱م ) مرد و پسرش فرامرز در اصفهان به جای او نشست ولی ناچار شد دستیابی سلجوقیان را به رسمیت بشناسد.
حکومت آل کاکویه به سه بخش تقسیم می شود: ۱. نخست؛ دوران تثبیت که با حکومت ابوجعفر محمد بن رستم دشمنزیار شروع و تا سقوط آل بویه ادامه می یابد. در این زمان، علاءالدوله توانست مشروعیت خود را از سمت خلیفه، القادر بالله دریافت کند و پایه های حکومت خود را تثبیت کند. علاء الدوله نیز بعد از دریافت منشور، نام خلیفه را بروی سکه هایش آورد. طی سال های اولیه حکومت وی، صرف جمع آوری سپاه برای گسترش فتوحات بود برای مثال می توان به همکاری علاءالدوله با فرهاد بن مردآویج برای تصرف و تسلط بر همدان اشاره کرد. وی سرانجام با دختر مشرف الدوله دیلمی ازدواج کرد که با این اقدام توانست همدان را برای خود تثبیت کند. بعد از فروپاشی آل بویه و چیرگی غزنویان بر ری و ناحیه جبال ( سرزمین ماد ) ، ابوالجعفر خود را تابع سلطان محمود غزنوی اعلام کرد و توانست حکومت اصفهان و ری حفظ کند.
