افسردگی سایکوتیک

افسردگی سایکوتیک یا افسردگی روان پریشانه ( به انگلیسی: Psychotic depression ) یک دوره افسردگی بوده که با علائم روان پریشی همراه است. این اختلال می تواند در زمینهٔ اختلال دوقطبی یا اختلال افسردگی عمده نیز رخ دهد. تشخیص افتراقی افسردگی سایکوتیک از اختلال اسکیزوافکتیو، تشخیصی که مستلزم وجود علائم روان پریشی به مدت حداقل دو هفته بدون هیچ گونه علائم خلقی است، می تواند دشوار باشد و افسردگی روان پریشانه تک قطبی نیز مستلزم آن است که ویژگی های روان پریشی تنها در طول دوره های افسردگی عمده بدون علائم اختلالات خلفی دیگر رخ دهد. [ ۳]
تشخیص با استفاده از دی اس ام - ۵ شامل رعایت معیارهای یک دوره افسردگی عمده، همراه با معیارهای مشخص کننده «ویژگی های روان پریشی متناسب با خلق و خو یا نامتجانس با خلق» است. [ ۴]
افسردگی سایکوتیک هنگامی رخ می دهد که اختلال افسردگی عمده با علائم و نشانه های روان پریشی همراه باشد. [ ۵] [ ۶] با وجود اینکه تعریف افسردگی روان پریشانه در طول سال ها دستخوش تغییرات اساسی شده است، [ ۶] همچون دیگر طیف افسردگی، نوعی از اختلالات خلقی به شمار می رود. [ ۷]
در گذشته افسردگی سایکوتیک صرفاً هنگام وجود اختلال افسردگی شدید با یا بدون علائم هذیان و توهم، که ویژگی های سنتی تعیین کننده روان پریشی هستند، تعریف می شد. در این تعریف، افسردگی روان پریشانه، از لحاظ شدت در انتهای طیف افسردگی قرار می گرفت. [ ۸]
پس از گزارش هایی مبنی بر اینکه افسردگی عمدهٔ همراه با هذیان پاسخ درمانی متفاوتی نسبت به افسردگی عمدهٔ بدون هذیان دارد، [ ۹] تعریف افسردگی سایکوتیک در DSM - III تغییر کرد. [ ۱۰] [ ۱۱] در این ویرایش، علاوه بر وجود بی حسی ناشی از افسردگی، رخداد توهم و هذیان نیز برای تشخیص ابتلا ضروری شد. اگرچه DSM - III آسیب شدید روانی را به عنوان معیار اولیه برای روان پریشی حذف کرد، این معیار در طبقه بندی بین المللی بیماری ها ( ICD ) همچنان باقی ماند. [ ۸] بر اساس معیارهای ICD - 10، افسردگی سایکوتیک به عنوان نوعی افسردگی عمده شدید با علائم روان پریشی طبقه بندی می شود. [ ۱۲] [ ۱۳] با این حال، نسخه بعدی ( ICD - 11 ) وجود توهم، هذیان و شدت مشخصی از افسردگی را به ملاک های تشخیصی خود اضافه کرد. [ ۱۴]
در DSM - IV، افسردگی روان پریشانه، زیرگروه شدید از افسردگی عمده محسوب می شد که با هذیان یا توهم همراه است؛[ ۱۵] [ ۱۶] اما راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی در ویرایش پنجم ( DSM - 5 ) خود تغییرات بسیاری در طبقه بندی افسردگی سایکوتیک ایجاد نمود. بر این اساس افسردگی سایکوتیک همچنان به عنوان یک زیرشاخه از افسردگی عمده محسوب می شود، اما تشخیص آن مستقل از شدت، به همزمانی افسردگی و روان پریشی بستگی دارد، [ ۴] به طوری که برای توجیه تشخیص افسردگی روان پریشانه لازم به افسردگی شدید نباشد. [ ۱۳] بر اساس، DSM - 5 ویژگی های روان پریشیِ همراه با دیس تایمی و افسردگی عمده نیز برای تشخیص این بیماری در نظر گرفته می شود و ویژگی های روان پریشانه تنها تابع شدت افسردگی نیستند. [ ۱۷] این تغییر نشان دهنده این موضوع است که بسیاری از اختلالات افسردگی سایکوتیک می توانند با یا بدون هذیان و توهم رخ دهند و پیامدهای متفاوتی برای درمان و پیش آگهی داشته باشند، [ ۱۸] برای مثال «افسردگی روان پریشانه کاتاتونیک»، «افسردگی روان پریشانه معادل» و «افسردگی روان پریشانه دیررس» زیر شاخه هایی از افسردگی سایکوتیک بوده که روش های درمانی متفاوتی را نیاز دارند. [ ۱۹] [ ۲۰]