اطلاق

[ویکی فقه] اطلاق (ابهام زدایی). واژه اطلاق ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اطلاق (اصول)، صدور کلام از گوینده بدون قید یا شرطی• اطلاق (منطق)، مذکور نداشتن جهت در قضیه، عدم ذکر جهت در قضیه
...

[ویکی فقه] اطلاق (اصول). صدور کلام از گوینده بدون قید یا شرطی را اطلاق گویند. از این عنوان در اصول فقه، بخش الفاظ، بحث شده است.شمول معنا نسبت به تمام افراد یک ماهیت را اطلاق گویند.
ـــ اطلاق عبارت است از دلالت لفظ بر معنای شایع و فراگیر نسبت به جنس یا احوال آن معنا مانند لفظ انسان که نسبت به جنس خود شیوع دارد و شامل همۀ افراد انسان می شود و یا لفظ زید که شامل تمامی حالات وی می شود؛ هر چند نسبت به مفهوم زید اطلاق ندارد.ـــ اطلاق، در لغت به معنای ارسال، شیوع، رهایی و عدم تقید می باشد. بیشتر اصولیون از روی مسامحه میان اطلاق و مطلق از نظر تعریف اصطلاحی فرق نگذاشته اند. هر چند به نظر غیر مسامحی مطلق، لفظی است که بر معنای دارای اطلاق دلالت می کند؛ یعنی تمامی افراد ماهیت خاص را شامل می شود، مانند: «العالم» که شامل تمامی دانشمندان می شود.
معنای مطلق
به لفظ دارای اطلاق، «مطلق» گفته می شود که مقابل آن «مقیّد» است، چنانچه اطلاق، مقابل تقیید است.
تفاوت اطلاق و عموم
تفاوت اطلاق و عموم در آن است که دلالت عام بر شیوع و شمول نسبت به افراد، به وضع است، در حالی که دلالت مطلق بر آن، در پرتو مقدمات حکمت است.
فرق اطلاق با مطلق
...

[ویکی فقه] اطلاق (منطق). اطلاق یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای عدم بیان کیفیت حکم در قضیه است.
اطلاق در قضایا مقابل توجیه است و به معنای ذکر نکردن جهت در قضیه است.
قضیه موجهه و مطلقه
«قضیه موجهه» قضیه ای است که در آن، به جهت تصریح شده و ماده قضیه بیان شده باشد. در مقابل، «قضیه مطلقه» قضیه ای است که در آن به جهت تصریح نشود و ماده قضیه در حال ابهام باشد. اطلاق و توجیه عیناً مشابه اهمال و حصر قضیه است، زیرا همچنان که در مهمله کمیت افرادِ موضوع بیان نشده، در مطلقه نیز کیفیت حکم بیان نشده است و همچنان که در محصوره، کمیت افراد موضوع ذکر شده در موجهه نیز کیفیت حکم بیان شده است. لفظ اهمال و اطلاق هر دو یک معنا را می رسانند، زیرا معنای اطلاق بیان نکردن خصوصیات چیزی است و اهمال نیز به معنای مجمل گذاشتن و تصریح نکردن به جزئیات و خصوصیات مورد است؛ بنابراین همچنان که اهمال، ترک بیان کمیت است، اطلاق در اصطلاح منطق نیز ترک بیان کیفیت است، در صورتی که قضیه در واقع نه بدون کمیت و نه بدون کیفیت است.قضیه مطلقه، جزء موجهات نیست و در مقابل موجهات است، زیرا چنان که معلوم شد اطلاق قضیه، ترک ذکر جهت است و در عین حال به طور مجاز، آن را یکی از موجهات دانسته اند.
اقسام اطلاق
اطلاق دو قسم است:۱. اطلاق خاص۲. اطلاق عام.
تعریف اطلاق عام و خاص
...

اِطْلاق
(در لغت به معنای رهایی) در اصطلاح منطق، در برابر توجیه، مذکور نشدن جهت، یعنی ضرورت و امکان و امتناع در قضیه. قضیه ای که جهت آن ذکر نشود، قضیۀ مُطلَقه نام دارد، مانند «انسان، حیوان است».