اشریشیا کلی

اشرشیاکُلی ( نام علمی: Escherichia coli ) یا به اختصار E. coli، نوعی باسیل گرم منفی بی هوازی اختیاری و میله ای شکل کلیفرم از سردهٔ اشرشیا و خانوادهٔ انتروباکتریاسه است که به طور شایع در رودهٔ جانوران خون گرم وجود دارد. [ ۱] [ ۲] بیشتر سویه های اشریشیا کلی، بی آزار هستند اما برخی از سروتیپ ها مانند O157:H۷ موجب مسمویت غذایی و اسهال می شوند. [ ۳] این سویه های بی آزار، بخشی از فلور عادی روده هستند. آن ها در تولید ویتامین کا۲ نقش دارند[ ۴] و از استقرار باکتری های بیماری زا در روده جلوگیری می کنند. این باکتری، ۰/۱٪ فلور روده را به خود اختصاص داده است و از طریق مسیر مدفوعی - دهانی ( به انگلیسی: oral - fecal ) از یک فرد به فرد دیگر منتقل می شود. [ ۵] [ ۶] [ ۷]
اشرشیاکُلی شایع ترین عامل عفونت دستگاه ادراری است که حدود ۹۰ درصد از عفونت های ادراری در زنان جوان را به خود اختصاص می دهد. علائم بالینی این عفونت به صورت تکرر ادرار، سوزش ادراری، خون در ادرار و چرک در ادرار است. این باکتری، سه آنزیم دارد که ژن های سازنده آن را کنار هم قرار می دهند و توسط یک بخش تنظیمی بیان می شوند.
این باکتری را می توان به راحتی و با هزینه ای کم در محیط آزمایشگاهی کشت داد و بیش از ۶۱ سال است که به شدت مورد بررسی قرار گرفته است. اشرشیا کلی، یک باکتری شیمی پرورد است که محیط شیمیایی آن باید دارای منبع کربن و انرژی باشد. [ ۸] این باکتری، گسترده ترین جاندار مدل پروکاریوتی مورد مطالعه و یک گونهٔ مهم در زمینه های زیست فناوری و میکروبیولوژی است که به عنوان جاندار میزبان برای بسیاری از پژوهش ها در رابطه با دی ان ای نوترکیب مورد استفاده است. در شرایط مساعد، تولید مثل این باکتری، کمتر از ۲۰ دقیقه طول می کشد. [ ۹]
اشتقاق ( واگرایی ) سرده های اشریشیا و سالمونلا در حدود ۱۰۲ میلیون سال پیش ( بین ۵۷ تا ۱۷۶ میلیون سال پیش ) همزمان با اشتقاق و فرگشت میزبان هایشان اتفاق افتاده است: باکتری های سردهٔ اشریشیا به طور عمده در پستانداران یافت می شوند و سالمونلا در پرندگان و خزندگان یافت می شود. پس از آن، اشتقاق اشریشیا به ۵ گونهٔ E. albertii, E. coli, E. fergusonii, E. hermannii و E. vulneris رخ داده است. آخرین نیای اشریشیا کلی، ۲۰ تا ۳۰ میلیون سال پیش اشتقاق یافته است. [ ۱۰]