آسیب دی ان ای. روزانه حدود هزار تا یک میلیون آسیب به مولکول های زیستی وارد می شود. در حالی که فقط ۰٫۰۰۰۱۶۵٪ از آن در ژنوم یافت می شود. ژنوم انسان دارای حدود ۳ میلیارد جفت باز است و چنین مقدار کم آسیب به دلیل وجود سیستم ترمیم قوی در یاخته است.
آسیب های دی ان ای می تواند روی ساختمان بندی و صورت بندی دی ان ای مؤثر باشند. این امر به دنبال جفت نشدن درست بازهای آلی یا ایجاد خمیدگی های نادرست و در نتیجه صورت بندی نامناسب است. پروتئین ها، آران ای ها و دی ان ای ها همگی دارای ساختمان چهارم هستند که در بسته بندی و عملکرد آن ها نقش به سزایی را ایفا می کند. برای نمونه چنانچه دی ان ای دچار آسیب شود؛ پروتئین های هیستونی قادر به بسته بندی درست آن نخواهند بود.
دو راه مجزا برای ایجاد آسیب در دی ان ای وجود دارد.
• درون زاد: مانند واکنش پذیری اکسیژن به شکل های مختلف با ترکیبات تولیدی طبیعی بدن که می توان از این دسته به اکسیژنه شدن به همراه از دست دادن آمین اشاره کرد. همچنین می توان به خطاهای موجود در همانندسازی دی ان ای نیز اشاره کرد.
• برون زاد:
• پرتو فرابنفش ناشی از نور خورشید که دارای طول موج ۲۰۰ تا ۳۰۰ نانومتر است.
• پرتوهایی نظیر پرتو ایکس و گاما
• تجزیهٔ آبی و آسیب های گرمایی
• برخی از توکسین های گیاهی
• ترکیبات شیمیایی جهش زا: مانند ترکیبات آروماتیک با دی ان ای پیوند برقرار کنند.
• شیمی درمانی سرطان ها و عکسبرداری های پزشکی
• ویروس ها
اگر این آسیب ها به وسیلهٔ سیستم ترمیم به حالت طبیعی بازگردند به آن برگشت جهشی می گویند.
۵ نوع اصلی آسیب های دی ان ای برای عوامل درون زاد شناسایی شده است:
• اکسیدشدگی بازها مانند ۸اکسو۷٬۸اکسوگوانین
• آلکیله شدن بازها که متیله شدن نوعی از آن است مانند ۷ - متیل گوانوزین و ۱ - متیل آدنوزین
• هیدرولیز بازها: مانند از دست دادن آمین ها
• جفت نشدن درست بازها که می تواند از اشکالات همانندسازی باشد.
• تغییر شکل بازها یا بزرگ شدگی آن ها
آسیب های دی ان ای که در خانوادهٔ برون زاد قرار دارند بسیار زیادندـ تعدادی از آن ها عبارت اند از:
• پرتو فرابنفش نوع B که سبب آسیب های مستقیم می شود؛ و می تواند دوتایی های پیریمیدین را ایجاد کرد.
• پرتو فرابنفش نوع A که سبب آسیب های غیرمستقیم می شود.
• پرتوهای یونیزه کننده: مانند پرتوهای کیهانی که می توانند سبب شکست در رشتهٔ دی ان ای شده و در ایجاد سرطان نقش دارند.
• مواد شیمیایی صنعتی: مانند هیدروژن پراکسید و ترکیبات محیطی مانند هیدروکربن های حلقوی که در دود سیگار یافت می شوند.
• افزایش دمای بیش از حد که می تواند سبب از دست دادن پورین ها شود؛ و حتی رشتهٔ دی ان ای دچار شکست گردد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفآسیب های دی ان ای می تواند روی ساختمان بندی و صورت بندی دی ان ای مؤثر باشند. این امر به دنبال جفت نشدن درست بازهای آلی یا ایجاد خمیدگی های نادرست و در نتیجه صورت بندی نامناسب است. پروتئین ها، آران ای ها و دی ان ای ها همگی دارای ساختمان چهارم هستند که در بسته بندی و عملکرد آن ها نقش به سزایی را ایفا می کند. برای نمونه چنانچه دی ان ای دچار آسیب شود؛ پروتئین های هیستونی قادر به بسته بندی درست آن نخواهند بود.
دو راه مجزا برای ایجاد آسیب در دی ان ای وجود دارد.
• درون زاد: مانند واکنش پذیری اکسیژن به شکل های مختلف با ترکیبات تولیدی طبیعی بدن که می توان از این دسته به اکسیژنه شدن به همراه از دست دادن آمین اشاره کرد. همچنین می توان به خطاهای موجود در همانندسازی دی ان ای نیز اشاره کرد.
• برون زاد:
• پرتو فرابنفش ناشی از نور خورشید که دارای طول موج ۲۰۰ تا ۳۰۰ نانومتر است.
• پرتوهایی نظیر پرتو ایکس و گاما
• تجزیهٔ آبی و آسیب های گرمایی
• برخی از توکسین های گیاهی
• ترکیبات شیمیایی جهش زا: مانند ترکیبات آروماتیک با دی ان ای پیوند برقرار کنند.
• شیمی درمانی سرطان ها و عکسبرداری های پزشکی
• ویروس ها
اگر این آسیب ها به وسیلهٔ سیستم ترمیم به حالت طبیعی بازگردند به آن برگشت جهشی می گویند.
۵ نوع اصلی آسیب های دی ان ای برای عوامل درون زاد شناسایی شده است:
• اکسیدشدگی بازها مانند ۸اکسو۷٬۸اکسوگوانین
• آلکیله شدن بازها که متیله شدن نوعی از آن است مانند ۷ - متیل گوانوزین و ۱ - متیل آدنوزین
• هیدرولیز بازها: مانند از دست دادن آمین ها
• جفت نشدن درست بازها که می تواند از اشکالات همانندسازی باشد.
• تغییر شکل بازها یا بزرگ شدگی آن ها
آسیب های دی ان ای که در خانوادهٔ برون زاد قرار دارند بسیار زیادندـ تعدادی از آن ها عبارت اند از:
• پرتو فرابنفش نوع B که سبب آسیب های مستقیم می شود؛ و می تواند دوتایی های پیریمیدین را ایجاد کرد.
• پرتو فرابنفش نوع A که سبب آسیب های غیرمستقیم می شود.
• پرتوهای یونیزه کننده: مانند پرتوهای کیهانی که می توانند سبب شکست در رشتهٔ دی ان ای شده و در ایجاد سرطان نقش دارند.
• مواد شیمیایی صنعتی: مانند هیدروژن پراکسید و ترکیبات محیطی مانند هیدروکربن های حلقوی که در دود سیگار یافت می شوند.
• افزایش دمای بیش از حد که می تواند سبب از دست دادن پورین ها شود؛ و حتی رشتهٔ دی ان ای دچار شکست گردد.
wiki: آسیب دی ان ای