ازاد بلگرامی

[ویکی فقه] آزاد بلگرامی. میر غلام علی بن نوح حسینی واسطی معروف به آزادِ بِلْگُرامی (۱۱۶-۱۲۰۰ق/۱۷۰۴-۱۷۸۶م) شاعر، عارف، ادیب و مورخ اهل هندوستان بود.
آزاد در بخش میدانپوره از شهرستان بلگرام زاده شد. او در کتابهایش: مآثرالکلام،
آزاد بلگرامی، ماثرالکرام، ج۱، ص۱۶۱، حیدرآباد دکن، ۱۹۱۰م، ۱۳۹۰۱.
آزاد در خاندن علم و ادب پرورش یافت و مقدمات علوم را در زادگاه خود نزد میرطفیل محمد بلگرامی، که بعدها به او «استادالمحقّقین» لقب داد، فرا گرفت. لغت و ادب و حدیث و سیرت نبوی را نزد جد مادری خود میرعبدالجلیل بلگرامی و عروض و قوافی و فنون ادبی را نزد دایی خود میرمحمد تحصیل کرد و در ۱۱۳۷ق/۱۷۲۴م به دست میرسیدلطف الله بلگرامی به طریقت صوفیان چشتی درآمد. در ۱۱۵۰ق/۱۷۳۷م به قصد حج عازم سفر شد. در مدینه صحاح ستّه را نزد محمد حیات سندهی قرائت کرد و در مکه نزد شیخ عبدالوهاب طنطاوی به تحصیل حدیث پرداخت.
آزاد بلگرامی، میرغلام علی، ج۱، ص۱۲۴، خزانه عامره، کانپور، ۱۸۷۱م، ۱۳۹۰۰.
آزاد در نیمه اول عمر خود ۳ سفر کرد: در ۱۱۳۴ق/۱۷۲۱م همراه میرعظمت الله «بیخبر» بلگرامی (د ۱۱۴۲ق/۱۷۲۹م) برای دیدن جد مادری خود میرعبدالجلیل و تحصیل نزد او به شاهجهان آباد ( دهلی ) رفت و پس از ۲ سال اقامت در آن جا به بلگرام بازگشت. در ۱۱۴۲ق/۱۷۲۹م برای دیدار دایی خود میرمحمد بلگرامی عازم سیوستان سند شد. میرمحمد او را برای مدت ۴ سال به نیابت خود به امر بخشیگری و وقایع نگری در آن جا گماشت و خود به بلگرام رفت. سرانجام پس از مراجعت میرمحمّد، در ۱۱۴۷ق/۱۷۳۴م به دهلی و سپس به بلگرام بازشت. وی در این سفر با حزین لاهیجی (۱۱۰۳-۱۱۸۱ق/۱۶۹۱-۱۷۶۷م) در شهر بهکر و با واله داغستانی (۱۱۲۴-۱۱۷۰ق/۱۷۱۲-۱۷۵۶م) در لاهور دیدار کرد.
آزاد بلگرامی، میرغلام علی، ج۱، ص۱۹۴، خزانه عامره، کانپور، ۱۸۷۱م، ۱۳۹۰۰.
...