اردشیر

/~ardeSir/

معنی انگلیسی:
masculine proper name

فرهنگ اسم ها

اسم: اردشیر (پسر) (فارسی، اوستایی، پهلوی) (تاریخی و کهن) (تلفظ: ardešir) (فارسی: اَردشير) (انگلیسی: ardeshir)
معنی: آن که حکومت مقدس دارد، شهریاری و پادشاهی مقدس، کسی که دارای چنین شهریاری است، ( اَعلام ) ) ( در شاهنامه ) پسر گشتاسب که در جنگ با ارجاسب تورانی همراه با برادرانش شیدسب و شیرو کشته شد، ) نام سه تن از شاهان ایران از سلسله ی هخامنشی، اردشیر اول: ملقب به درازدست [، پیش از میلاد]، پسر و جانشین خشایار شای اول، اردشیر دوم: ملقب به باحافظه [، پیش از میلاد] پسر و جانشین داریوش دوم، اردشیر سوم: [= اخس]، [، پیش از میلاد] پسر و جانشین اردشیر دوم، ) نام سه تن از شاهان ایرانی از سلسله ی ساسانی، اردشیر اول: [= اردشیر بابکان]، بنیانگذار و نخستین شاه [، میلادی] سلسله، که در سال در فارس مدعی پادشاهی شد و اصفهان و کرمان را تسخیر کرد و پس از کشتن اردوان پنجم ( ) به تأسیس سلسله ی پادشاهی تازه ای توفیق یافت، اردشیر دوم: [، میلادی]، برادر و جانشین شاپور ذوالاکتاف، اردشیر سوم: [، پسر و جانشین قباد دوم، که در هفت سالگی به تخت نشست و پس از مدت کوتاهی به دست برادرش کشته شد، به معنی شهریاری و پادشاهی مقدس، ( در اعلام ) نام چند تن از پادشاهان هخامنشی، از شخصیتهای شاهنامه، نام مؤسس سلسله ساسانی، فرزند ساسان
برچسب ها: اسم، اسم با ا، اسم پسر، اسم فارسی، اسم اوستایی، اسم پهلوی، اسم تاریخی و کهن

لغت نامه دهخدا

( آردشیر ) آردشیر. ( اِ مرکب ) حریره آرد گندم.
اردشیر. [ اَ دَ / دِ ] ( ص ) کسی را گویند که در قوت و شجاعت بی تهور و جبن باشد. ( جهانگیری ) ( برهان قاطع ) ( آنندراج ):
چو دیدش بدانگونه وی را دلیر
همیخواند ازین پس ورا اردشیر.
فردوسی.

اردشیر. [ اَ دَ / دِ ] ( اِخ ) مرکب است از لفظ ارد بالفتح که به معنی خشم و قهر است یا ازلفظ ارد بضم که به معنی مانند و نظیر است. ( غیاث اللغات ). و معنی ترکیبی اردشیر، شیر خشمناک است. ( منتهی الارب ) ( برهان قاطع ). اسد غضبان. و این وجه اشتقاق صحیح نیست چه این کلمه در پارسی باستان اَرتَه خشَثْرَه و در پهلوی ارتخشیره است مرکب از دو جزء: ارته ( ارد، اشا ) به معنی مقدس و متدین و درستکار و خشثره ( شهر، شهریاری ) و کلمه مرکب به معنی شهریاری مقدس و کسی که حکومت مقدس دارد، باشد و آن نام بسیاری از ایرانیان باستان است. || و گاه چون مزید مقدم بر سر اسماء امکنه آید چون : اردشیر خرّه. || گاه چون مزید مؤخری در اسماء امکنه بکار رود مانند: بهمن اردشیر، خرداراردشیر، رام اردشیر، هرمزداردشیر. ( فردوسی ). برکه اردشیر. بنا پادشااردشیر و بنا پادشاه اردشیر. ( فردوسی ).

اردشیر. [ اَ دَ / دِ ] ( اِخ ) موبد موبدان شاه فیروز یزدگرد و او تا زمان نوشروان حیات داشت.

اردشیر. [ اَ دَ / دِ ] ( اِخ ) نام پسر گشتاسب کیانی و او در جنگ با تورانیان کشته شد :
نخستین کی نامدار اردشیر
پس ِ شهریار، آن نبرده دلیر
پیاده کند ترک چندان سوار
کز اختر نباشد مر آن را شمار
ولیکن سرانجام کشته شود
نکونامش اندرنوشته شود.
دقیقی.

اردشیر. [ اَ دَ / دِ] ( اِخ ) نام سواری از لشکر گشتاسپ در جنگ ارجاسب که کشته زریر را در میدان به بستور پسر زریر بنمود.

اردشیر. [ اَ دَ / دِ ] ( اِخ ) آرتاشِس طبق نوشته های موسی خورنی مورخ ارمنستان و سِبه اوس. دوم از پادشاهان اشکانی ایران ، که با شاهان اشکانی از اردوان اول تا فرهاد اول مطابق است. ( ایران باستان ص 2612 از نامهای ایرانی تألیف یوستی ص 413 ).

اردشیر. [ اَ دَ / دِ ] ( اِخ ) آرتاشِس یا آرداشِس پسر ارشک پادشاه ارمنستان که 26 سال سلطنت کرد. ( ایران باستان ص 2585 و 2586 ).

اردشیر. [ اَ دَ / دِ ] ( اِخ )اَرتَخشَثرَه پسر خشیارشا. ( ایران باستان ص 1613 ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

نام سه تن از شاهنشاهان ساسانی : اردشیر اول پاپکان ( بابکان ) پسر پاپک ( بابک ) موسس سلسله ساسانی ( ۲۴۱ - ۲۲۴ م . ) وی پس ازتسخیر فارس و کرمان و جزایر خلیج فارس بر اردوان پنجم آخرین پادشاه اشکانی در دشت هرمزگان ( نزدیک شوش ) غلبه کرد و اردوان کشته شد ( ۲۲۴ م . ) دو سال پس ازین تاریخ تیسفون بدست اردشیر افتاد . چون ممالک ایران بر اردشیر مسلم شد وی تصمیم گرفت که با رومیان بجنگد . او از دجله گذشت و ایالت رومی بین النهرین را تسخیر کرد . الکساندر سوروس امپراتور روم بمقابله او شتافت . با اینکه فتح نصیب ایرانیان شد نتایجی که اردشیر می خواست بدست نیاورد ولی در ۲۳۷ نصیبین و حران را فتح کرد . سپس متوجه ارمنستان شد و پادشاه آن را با تدبیر مخصوص به قتل رسانید و آن کشور را جزو ایران کرد وی سردار مقتدر و کشورستان و پادشاهی مدبر بود . یا اردشیر دوم . یازدهمین شاهنشاه ساسانی ( ۳۸۳ - ۳۷۹ م . ) وی برادر شاپور بزرگ است و مورخان ایرانی او را نکوکار و تازیان ویرا [ جمیل ] لقب داده اند . اردشیر پادشاهی دادگستر بود . از وقایع ایام سلطنت او جنگ باهونها و کشمکش بر سر ارمنستان است . یا اردشیر سوم . بیست و پنجمین شاهنشاه ساسانی ( ۶۲۹ - ۶۲۸ م . ) فرزند شیرویه . وی د ر خرد سالی بسلطنت برگزیده شد و بدست شهروراز سردار معروف کشته گردید.
نرم نکوکار و نیکوکار
( آرد شیر ) حریره آرد گندم

گویش مازنی

/ardeshir/ از قبال ساکن در کردکوی

دانشنامه عمومی

اردشیر (ورزقان). اردشیر یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان ازومدل شمالی بخش مرکزی شهرستان ورزقان واقع شده است. این روستا یکی از صعب العبورترین روستا های شهر ورزقان در منطقه ی ارسباران است که نامش در اسناد دوره ی قاجاریه نیز ثبت و ضبط شده است. نام این روستا در کتاب «عرض و طول بلاد ایران» به قلم ذوالفقار کرمانی ذکر شده است. این کتاب حدود ۱۵۵ سال پیش و در زمان ناصرالدین شاه قاجار نوشته شده است. [ ۱]
عکس اردشیر (ورزقان)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

اَرْدشیر
نمایش نامه ای سه پرده ای از پیترو متاستازیو مشهور به تراپاسی، به زبان ایتالیایی، نخستین اجرای موزیکال به کارگردانی و آهنگ سازی وینچی در ۱۷۳۰ در رم. این نمایش نامه، که شاهکار متاستازیو به شمار می رود، تاکنون بیش از ۱۰۷ مرتبه با موسیقی های متفاوت به اجرا درآمده است. موقعیت های نمایشی وسوسه انگیز ویژگی تخیلی نمایش نامه را دوچندان کرده است. اردوان، برای رساندن پسرش آرباس به تخت شاهی، خشایارشا را می کشد و گناه قتل را بر گردن داریوش می اندازد. شمشیری خون آلود در خانۀ آرباس یافت می شود و این شایعه که او خشایار را کشته پا می گیرد. آرباس که نمی تواند پدر خود را لو دهد، امید دارد که پدر او را از اتهام مبرا کند. در این هنگام اردشیر بر تخت نشسته است. در صحنۀ اوج نمایش، آرباس پدرش را که به سوی اردشیر حمله ور شده، تهدید می کند که اگر دست به شاه برد، نوشیدنی زهرآلودی را سر می کشد. اردشیر به خواهش آرباس، در حکم اردوان تخفیف قائل می شود. آرباس به عشقش ماندانا می رسد و اردشیر با سمیرا ازدواج می کند. اشعار گیرا و پرهیجان این نمایش نامه بدان کیفیتی ویژه بخشیده است.

اردشیر (تاریخ). اَردشیر (تاریخ)
نام چند تن از شاهان سلسله های هَخامَنِشی و ساسانی. از ریشۀ پارسی باستان اَرتَه خْشَثْرَه یا اَرتَه خْشَثَه به معنی بهترین شهریار یا بهترین شهریاری است. به یونانی آرتاکْسِرْکْسِس تلفظ می شود.

پیشنهاد کاربران

اردشیر ( پارسی میانه: Ardašīr ) یکی از دبیران شاهنشاهی ساسانی در سده ششم میلادی در زمان حکومت خسرو انوشیروان بود. اردشیر یک موبد ارشد نیز بود و به گفته شاهنامه او به خسرو در زمان جنگ با ترکان مشاوره می داده است. او یکی از کسانی بود که هفت جلسه پرسش و پاسخ را برای بزرگمهر جوان ترتیب دادند.
اردشیر
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/اردشیر_(دبیر)
اردشیر ( پارسی میانه: Ardašīr ) یکی از نجیب زادگان ساسانی در سده سوم میلادی در زمان حکومت شاپور یکم و شاه آدیابن بود.
از او در سنگ نوشته شاپور یکم بر کعبه زرتشت یاد شده است. او در این سنگ نوشته در میان ۶۷ نجیب زاده در رتبهٔ نخست قرار دارد که این جایگاه والای او را نشان می دهد. تصور می شود که او برخلاف نجیب زادگانی که بلافاصله پس از وی نام برده شده اند و در مناطق خود نایب السلطنه بودند، اردشیر می تواند پادشاه یک دولت دست نشانده باشد. قلمروی او در میان رودان در و شرق رودخانه دجله بود و میان دو شاخه آن، زاب بزرگ و کوچک و همچنین منطقه مجاور آن در شمال امتداد داشت.
...
[مشاهده متن کامل]

این احتمال وجود دارد که اردشیر عضوی از خاندان ساسان و شاید برادر شاپور و پسر اردشیر بابکان باشد.

اردشیراردشیر
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/اردشیر_(شاه_آدیابن)
اردشیر ( پارسی میانه: ) یک شاهزاده ساسانی و شاه مرو از حدود ۲۴۰ تا ۲۶۲ میلادی بود. او برادر یا پسر شاهنشاه ساسانی اردشیر بابکان ( ح. ۲۲۴–۲۴۲ ) ، بود.
اردشیر
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/اردشیر_(شاه_مرو)
اردشیر ( پارسی میانه: Ardašīr ) یکی از نجیب زادگان ساسانی در سده سوم میلادی در زمان حکومت شاپور یکم و شاه کرمان بود. کرمان در شرق پارس، سرزمین اجدادی ساسانیان، قرار داشت و از جنوب با خلیج فارس، از شرق با سکستان و از شمال با کویر لوت همسایه بود.
...
[مشاهده متن کامل]

اردشیر پسر اردشیر بابکان بود. به گفتهٔ طبری و ابن اثیر پدرش به کرمان رفت که بلاش بر آن فرمان می راند. سپس جنگ سهمگینی رخ داد و اردشیر پسر تا زمان تسخیر شهر و اسیر کردن بلاش شخصاً در آن حضور یافت. پدرش از این رو به او لقب شاه داد و او را به شاهی کرمان گماشت. به گفتهٔ بلعمی اردشیر پس از اسیر کردن بلاش با سپاه بزرگی در کرمان ماند.
از این اردشیر دو بار در سنگ نوشته شاپور یکم بر کعبه زرتشت یاد شده است. در بخشی از سنگ نوشته که به توصیف بزرگان دربار اردشیر بابکان می پردازد، او در گروه چهار شاهی که در دربار حضور داشتند، پس از پادشاهان ابرنیک و مرو در رتبه سوم قرار دارد. با این حال او در دربار شاپور اول، در میان مقامات عالی در رتبه دوم و پس از اردشیر، شاه مشهور آدیابن، قرار دارد.

اردشیراردشیر
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/اردشیر_(شاه_کرمان)
اردشیر ( پارسی میانه: Ardašīr ) یکی از نجیب زادگان ساسانی در سده سوم میلادی در زمان حکومت شاپور یکم و ساتراپ نی ریز بود.
از او در سنگ نوشته شاپور یکم بر کعبه زرتشت یاد شده است. او در این سنگ نوشته در میان ۶۷ نجیب زاده در رتبهٔ پنجاه ونه قرار دارد و یکی از هفت ساتراپی است که به نام وی در این کتیبه اشاره شده است. اطلاعات دیگری از زندگی او در دست نیست.
...
[مشاهده متن کامل]

اردشیراردشیر
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/اردشیر_(ساتراپ_نی‌ریز)
اردشیر: این نام در پارسی باستان: اَرتَخشَثرَه artaxshaşra و در پهلوی اَرتَخشَتر artaxshatr و اَردَخشیر ardaxshir و به معنی شهریار مقدس می باشد.
در ایران باستان پادشاهان یزدان گزیده بودندو فره ایزدی داشتند. اردشیر یعنی پادشاهی که خداوند او را انتخاب کرده است
نخست آنکه آن زمان زبان ترکی وجود نداشته و راه ارتباطی ترک و مغول با ایما و اشاره و جیغ و داد زدن بوده، پس این واژه هیج ربطی به ترکی نداره.
دوم، این واژه از زبان پارسی پهلوی که مادر فارسی و کردی کنونی است، آمده است.
سوم، اشکانیان هیچ ربطی به ترکها نداشته و ندارند و زبان آنها هم پارتی بوده.
اردشیربه معنی ار�پهلوان ، دشیر�عوض کردن ، زیررو کننده، اردشیرسلسله اشکانیان رو زیررو کرد وتغییر داد به نفع قوم خود، یک واژه ترکی
ار�پهلوان، دشیر�عوض کننده ، زیررو کننده ، یک واژه ترکی، چون اردشیر سلسله اشکانی را تغییر داد،
در جواب بهنام وندا
اولا کهدر زبان پهلوی ارد یا ارت یعنی زمین
دوما مگر قدمت زبان فارسی چند سال میباشد اصلا ما ان زمان چیزی به اسم زبان فارسی داشتیم؟
اردشیر
این واژه پارسی میباشد از دو بخش اَرد و شیر ساخته شده .
اَرد و اُرد هر دو یک پیام دارند، یعنی《مقدس》.
شیر هم میتواند معنی شهریاری و فرمانروایی داشته باشد.
پس برداشت از اردشیر میتواند پادشاه یا پادشاهی مقدس باشد.
ارد یا ارت در کردی و پهلوی یعنی زمین
شیر یعنی شیر جنگل یا شمشیر در کردی معنی میشود
اصلاح شمشیر ر با یک نام لفط جنگجو را بیان میکند
ارد شیر یعنی جنگجو زمین
نام های مرتبط که در همه ی آن ها ارد یک معنا دارد
...
[مشاهده متن کامل]

اردلان. زمینی که در آن لانه داریم
اردبیل. زمین گرد
اردوان نگهبان زمین
اردکان. زمینی که چشمه دارد
اردستان. شهرستان
اردان. زمین دار

اردشیر آخرین پادشاه پارتی بنام اردوان را شکست میدهد
بنیانگذار سلسله ساسانی. ساسان پدر اردشیر یکی از اخلاف ( جانشینان، بازماندگان ) فرمانروایان هخامنشی بوده است.
قدرتمند . . .
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٦)

بپرس