ادبیات فارسی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ادبیات و زبان فارسی به عنوان یکی از زبان های زنده و مطرح در دنیا بوده و به عنوان زبان رسمی و اصلی میهن اسلامی ایران می باشد. با توجه به قدمت و گستردگی ادبیات فارسی و با توجه به اینکه از جهاتی متاثر از اسلام و مسلمین بوده است، می توان آن را از زوایای مختلف، به عنوان یکی از علوم اسلامی مورد بررسی و دقت نظر قرار داد.
در راستای آشنایی با ادبیات فارسی، به مباحث زیر به اختصار اشاره می نماییم. واژه ادب را فرهنگ های لغت به معانی، فرهنگ، دانش، هنر ،حسن معاشرت و.... تعریف کرده اند.
مجاهد، محمد حسین، مروری بر ویژگی های زبان فارسی، انتشارات پژوهش، چاپ اول ۱۳۷۴، ص۱۳.
ایرانیان از نژاد هند و اروپائی اند و ظاهرا هند و اروپاییان در ۲۰۰۰ ق. م (۲۶۲۲ قبل از هجرت) دست به مهاجرت عظیمی زده اند. هندو ایرانیان در حدود ۱۵۰۰ تا ۱۲۰۰ ق. م (۲۱۲۰ تا ۱۸۲۰ قبل از هجرت) به آسیای میانه رسیده اند.
سبحانی، توفیق، تاریخ ادبیات ۱، دانشگاه پیام نور، چاپ دهم، مهر ۱۳۷۶، ص۱۶.
لشکرکشی مسلمانان به ایران در قرن اوّل هجری، به همراه خود، جهان بینی جدیدی را برای ایرانیان به ارمغان آورد، که تاثیر زیادی بر اطوار فرهنگ ایرانی، از جمله ادبیات فارسی، گذاشت. مسلمانان اولیه با سلوک بی آلایش خود تاثیری بیش از دعوت رسمی یک مبلغ داشتند
حسین مفتخری و حسین زمانی، تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان، سمت، تهران ، ۱۳۸۱، ص۵۵.
...

پیشنهاد کاربران

ادبیات فارسی یا ادبیات پارسی به ادبیاتی گفته می شود که به زبان فارسی نوشته یا بیان شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزاران ساله و ریشه در تاریخ شاعران و نویسندگان دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتاب های کُهن در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در دسته آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته اند.
...
[مشاهده متن کامل]

ادبیات فارسی ریشه در ادبیات باستانی ایران دارد که تحت تأثیر متون اوستایی در دوران ساسانی به زبان های پارسی میانه و پهلوی اشکانی پدید آمد. ادبیات فارسی نو نیز پس از اسلام و با الگوبرداری از ادبیات عربی در نظم و ریشه های دبیری و نویسندگی دوران ساسانی که ادبیات منثور عربی را ایجاد کرده بود در زمینه نثر متولد شد. ادبیات شفاهی فارسی نیز به همان سبک باستانی خود ادامه یافت.
ادبیات فارسی موضوعاتی مانند حماسه و روایات و اساطیر ایرانی و غیر ایرانی، مذهب و عرفان، روایت های عاشقانه، فلسفه و اخلاق و نظایر آن را در برمی گیرد. برپایه موضوع مورد کاربرد در یک آفریده ادبی فارسی آن را در گستره ادبیات حماسی، غنایی، تعلیمی یا نمایشی قرار می دهند.
ادبیات فارسی چهره های بین المللی شناخته شده ای دارد که بیشتر آن ها شاعران سده های میانه هستند. از این میان می توان به رودکی، فردوسی، نظامی گنجه ای، خیام، سعدی، مولانا و حافظ اشاره کرد. گوته بر این باور است ادبیات فارسی، یکی از چهار ارکان ادبیات بشر است.
ادبیات در ایران پیش از اسلام به سروده های اوستا در حدود ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی گردد. این سروده ها که بخشی از سنت شفاهی ایرانیان باستان بوده اند سینه به سینه منتقل شده و بعدها بخش های کتاب اوستا را در دوران ساسانی پدیدآوردند چون وقتی اسکندر ایران را تسخیر کرد آوستا به دست اسکندر سوخته شد. در زمان ساسانیان کتاب اوستا بیست و یک جلد بود.
اوزان باستانی شعر در ایران ضربی و هجایی بودند و به نظر می رسد این شیوه در زبان فارسی باستان نیز مورد استفاده بوده است. در دورهٔ اشکانیان ادبیات ایران تحت تأثیر نفوذ هلنیسم دچار دگرگونی شد. خنیاگران پارتی سرودهای محلّی را که تا پس از اسلام نام پهلوی نیز داشتند می خواندند و این گونه شعر با ابزارهای موسیقی همراه می شده است. با نفوذ فرهنگ مانوی در ممالک ایران و هنرگرایی آنان گونه ای ادبیات شعرگونه مانوی به زبان های پارتی، پارسی میانه و سغدی در ایران پدید آمد. در آثار به دست آمده از واحهٔ تورفان در کشور چین آثار فارسی زیادی کشف شده که به این گفتار بازمی گردند. در دوران ساسانیان نگارش بهبود یافت و آثار فقهی و دینی و داستانی زیادی به نگارش درآمد که برخی مانند درخت آسوریک، یادگار زریران ( هردو از دورهٔ اشکانی ) ، کارنامه اردشیر بابکان و ماتیکان یوشت فریان دارای جنبه های ادبی نیز بودند. با فروپاشی شاهنشاهی ساسانی بسیاری از این متون از میان رفت و برخی نیز توسط زرتشتیان نجات یافت و بیشتر به هندوستان منتقل گردید که امروزه به ادبیات پهلوی شهرت دارند. خط مورد استفاده در دوران پیش از اسلام برای نگارش آثار ادبی خط پهلوی، خط مانوی و خط سغدی بوده است و برخی آثار هم به پازند نوشته شده و به دین دبیره بوده اند. گاهی بهرام گور شاه ساسانی را دارای ذوق شاعرانه توصیف کرده و ابیاتی را بدو منسوب ساخته اند؛ مانند:

ادبیات فارسیادبیات فارسیادبیات فارسیادبیات فارسیادبیات فارسیادبیات فارسی
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/ادبیات_فارسی
💢خط ما پارسی است و خط عربی هم پارسی است
💢آیا الفبای پارسی را میدانید. . . . . .
🔷الفبای ایرانی بر عکس تصور همگان که می پندارند 32 حرف
است، 24 حرف دارد که عبا رت است از:
👈 ا - ب - پ - ت - ج - چ - خ - د - ذ - ر - ز - ژ - س - ش - غ - ف - ک - گ - ل - م - ن - و - ه - ی
...
[مشاهده متن کامل]

به واسطه استعمال واژه هاعربی، هشت حرف دیگر هم به الفبای پارسی افزوده شده است که عبارتند از:
" ث - ح - ص - ض - ط - ظ - ع - ق "
این هشت حرف در زبان ایرانی وجود ندارد و هر کلمه ای که از این حروف در آن باشد، پارسی نیست
همچنین چهار حرف پ - چ - ژ - گ هم در عربی وجود ندارد و هر واژه ای که این 4 حرف را دارا باشد عربی نیست.
برای آسان ، شدن امور دربار حیره وایران
دبیران ایرانی برآن شدند تا الفبای خط پارسی میانه را اندکی دگرگونی ساخته وبا افزون هشت واژه ث - ح - ص - ض - ط - ظ - ع - ق شماری واژه های آن را به۳۲ رسانده
و بدین گونه زبان اعراب حیره را که نبطی عربی بود با این خط خط تکامل یافت ایرانی به نگارد
واژه ط در پهلوی اشکانی بود ولی در پهلوی ساسانی کجای خود را ت دونقطه داد است
در نتیجه الفبای که امروزه عربی خواهد می شود خطی برگرفته از خط های کهن ایرانی است
دگرگون شده خط ایرانی کهن به ایرانی هخامنشی اشکانی و ساسانی پدیدار شده و سرانجام خط دبیره پارسی امروزی پدید آمد است
حال اگر این خط عربی بوده عربستان اختراع و استفاده می شود
در این سه پرسش به میان می آید
۱ - چرا قرآن رابا آن به نگارش در نیاورد؟ چرا ایشان تا هنگام خلافت عثمان به گرد آوری قرآن نپرداختند؟ وتنها پس از تهاجم به ایران و آشنایی با خط آکادمیسین های ایرانی در حیره به تدوین همت گمارند؟
۲ - اگر این خط از دیرباز در استان حجاز کاروانشهر مکه کابُرد داشته، پس نشانه هایش کجاست که تاکنون نوشته ای از آن که مربوط پیش از خلافت عثمان و ظهور اسلام باشد، روی تک سنگ، دیوار ، لوح گلی یا چرم یافت نشده است؟
۳ - مهمتر از همه، خط ، میان مردمی پدید می آید که نیاز وضرورت آن را حس کنند وبستر به کارگیری آن در فرهنگ خود داشته باشند. اعراب نه از زمینه های پیدایش خط برخوردار بودند ونه به آن نیاز نداشتند.
واژه خط از واژه کَت پهلوی درست شده است که زبان عربی راه یافت سده های میانه به دست تسهیل کرده های پارسی به ابزار نوشتن در آمد و در پایه سیبویه دبیره ایرانی گذارده بود صرف شد ایرانیان نقش مهمی در تکامل نوشتاری قرآن وعربی داشت اند بر خلاف تصوربسیاری که ما خط زیرا از عرب ها وام گرفته ایم کاملا اشتباه است پارسی بعد از اسلام نوع تکامل یافته ای از خط در زمان اشکانیان و ساسانیان یعنی پهلوی و اوستایی بوده این خط که در سدهٔ های پیش وارد عربستان شده و با زبان عربی تطبیق داد شده بود بار دیگر پس از تهاجم اعراب وارد ایران شد و ایرانیان در تکامل و تبدیل آن به هنر خوش نویسی نقش عمده ای داشت ایجاد نقطه و اعراب در خط عربی را به نام فردی ابوسعد وعلی فارسی قرن اول هجری نسبت دادند که برای درست خواندن قران متوسط غیر عرب زبانان از جمله ایرانیان ابداع کرد
ایرانیان بر اساس نیاز زبانی الفبای پارسی را قرن پیش پدید آورد اند بود از سدهٔ سوم هجری علت نامه نگار های دیوانی خط های مانوی و پهلوی جای خود را به الفبای پارسی داد از ریشه پارسی الفبای کنونی موسوم به عربی می توان به تشابه عجیب خط اوستایی و کوفی پی برود و در صدر اسلام در زبان عربی از نقطه استقاده نمی شد که ما آن را باب کردیم نا گفته نماند پیدایش خط نیاز به بستری برای رشد تکامل دارد که اقلیم عربستان عناصر آن را در حال شبه جزیره قرار نمی داد به گزارش تاریخ نگاران نامدار در سراسر شبه جزیره عربی حدود ۱۵ سواد نوشتن در حد میرزا بنویس امورحمل و نقل کالا داشتند که با این بضاعت اندک توانایی انواع خط در اختیار آنها نبود در حالی که این خط در امپراتوری ایران
اداره امور در زمان اشکانیان و ساسانیان به هزار سال استفاده و فرصت تکامل داشت است. نپذیرفتن و بکارنبردن چهار واژه چهار پ - چ - ژ - گ از سوی اعراب سبب گردیددگردیسی و بهسازی زبان خود به دست کاری در زبان دیگر بپردازدند و بسیاری از واژه زیبا دل نشین گوش نواز ایرانی و پارسی به سوی نابودی پیش ببرند زبان عربی آسیب های بر زبان پارسی زده انگیزه فراموشی و نابودی برخی از واژه ها ایرانی شده است این دگرگونی در زبان پارسی تا آن اندازه گسترش یافت که نام زبان پارسی به فارسی گسترش یافت نشده است.
به یاری دادار نیکو گفتارهمه کوشش و آرمان و آرزوی همه ما ایران دوستان که این واژگان نقد و شیوا پارسی دوباره به کار گرفته شوند و ادب سار پر گوهر کهن ایران زمین جانی دوباره گیرد می توان با اندکی دگرگونی در گفتار اندیشه مان واژگان زیبای پارسی جایگزین واژگان بیگناه به ویژه عربی نماییم و فرهنگ زبان نیاکانمان نیکو گفتارمان که مان نیک گفتاری از آموزه زرتشت مستیسنامی باشد ارزش نهیم
منابع ها . تاریخ خط نوشته اندرو رابینسون تاریخ خط های جهان نوشته یوهانس فریدریش پژوهش های استاد رکن الدین همایون فرخ

persian literature

بپرس