اخلاق پوزیتیویستی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] دیدگاه ها در میان نظریه های غیرشناختاری یاتوصیف ناگروانه است. هسته مشترک تمام نظریه هایی که به غیر شناختاری یا توصیف ناگرا موسوم شده این است که احکام اخلاقی، اظهارات یاگزاره هایی نیستند که اوصافی را به افعال، اشخاص یا اشیاء نسبت دهند یا از آنها سلب کنند. براین پایه وقتی شما می گویید دروغگویی بد است نمی خواهید بگویید در عمل دروغگویی ویژگی نهفته است که موجب می شود آنرا از نظر اخلاقی بد کند.
پوزیتیویست ها معتقدند احکام اخلاقی قابلیت توجیه معقول یا از لحاظ عینی معتبر را ندارند. گروهی از پوزیتیوست ها می گویند احکام اخلاقی صرفاً بیان عواطف اند و شبیه الفاظی هستند که برای بیان احساسات دفعتاً بیان می شوند. گروهی دیگر ازآنان معتقدند تمام احکام اخلاقی تغییر یافته اوامراند.

اصل تحقیق پذیری
پوزیتیویست ها معناداری یک گزاره را با معیاری به نام اصل تحقیق پذیری معین می کنند. این اصل رامی توان مهم ترین مدعای پوزیتیویسم دانست. آیر در تبیین این اصل می گوید: بر اساس این آموزه تنها دو دسته از گزاره ها را می توان معنادار دانست.نخست گزاره های تحلیلی یا جملاتی که محمول آنها به گونه ای مندرج در موضوع باشد. این دسته ازقضایا به نحو ضروری صادق خواهند بود هر چند ربطی به واقعیات تجربی نداشته باشند. دیگر قضایای تجربی یعنی جملاتی که بتوان به گونه ای از طریق تجربی وآزمون حسی درستی یا نادرستی آنها را نشان داد. که البته این نوع احکام در نهایت چیزی بیش از یک فرضیه نخواهد بود. زیرا به صورت احتمالی صادق اند زیرا با تجربه نمی توان صدق قطعی گزاره ای رااثبات کرد. بنابراین گزاره هایی که نه تحلیلی هستند و نه از طریق مشاهده عینی تحقیق پذیرندگزاره هایی بی معناهستند.

تحقیق پذیری و احکام اخلاقی
یکی از پیامدهای ویرانگر اصل تحقیق پذیری این بود که متافیزیک با مهمل برابر شد. بنابر این،مباحث الاهیات دینی به طور کلی مهملات هستند.پیامد دیگر این آموزه بی معنایی گزاره های اخلاقی بود. احکام اخلاقی نه از سنخ احکام تحلیلی اند به گونه ای که معنای محمول آنها را بتوان از تحلیل معنای موضوع شان بدست آورد و نه قابلیت تحقیق پذیری تجربی را دارند؛ زیرا هیچ کس حتی شهودگرایان ادعا ندارند جملاتی مانند «راست گویی خوب است»،«باید به عدالت رفتار کرد» و امثال آن، از راه حس و تجربه به دست می آیند. براین پایه نمی توان هیچ جایگاهی برای احکام اخلاقی در نظام فکری پوزیتیویسم منطقی یافت. بر اساس این دیدگاه احکام اخلاقی صدق و کذب پذیر نیستند. بدین دلیل که براساس نظام عام تحقیق پذیری یک حکم ارزشی محض اساساً واجد شرایط گزاره ای معنادار نیست. نتیجه منطقی این دیدگاه این است که اختلاف دو نفر بر سردیدگاه های اخلاقی محال است و حتی اگر من در آغازبگویم کاری درست است و سپس بگویم نادرست است مرتکب تناقض نشده ام زیرا تمام آنچه که من با گفتن واژه های درست و نادرست انجام می دهم ابرازاحساسات اخلاقی خودم است. نه حتی خبر دادن به این که احساسات اخلاقی خاصی دارم.

رویکرد های اخلاق پوزیتیویستی
...

پیشنهاد کاربران

بپرس