[ویکی فقه] ابوالحسن احمد بن یحیی بن جابر مشهور به بلاذری، کاتب، ادیب، راوی و از برجسته ترین تاریخ نگاران اسلامی و از مهم ترین مورخان و نسب شناسان قرن سوم است.
ابوالحسن احمد بن یحیی بن جابر بن داود البغدادی البلاذری، در اواخر قرن دوم هجری قمری در بغداد به دنیا آمد. از تاریخ زندگی او اطلاع روشنی در دست نیست. عده ای زیادی از مورخان وی را ایرانی تبار و عده ای او را عرب می دانند. وی برای تقویت حافظه محلول حب بلاذر نوشید و دیوانه شد و به همین علت در اواخر دوره معتمد و یا در اوایل دوره معتضد، از دنیا رفت. مرگ وی را به سال ۲۷۹ نوشته اند.سال تولد وی دانسته نیست، اما گفته شده که قدیمی ترین شیخ او که وکیع بن جراح است در سال ۱۹۷ درگذشته و آن زمان، وی باید هفت تا ده سال سن می داشته است. ابن ندیم از او و آثارش یاد کرده و وی را از مترجمان کتاب های فارسی به عربی دانسته است که از جمله آثارش ترجمه عهد اردشیر به شعر است. یاقوت با تفصیل بیشتری از او یاد کرده و از ذکر مشایخ وی توسط یاقوت چنین بر می آید که بلاذری دانش خود را از محدثان شامی عراقی برگرفته است.بلاذری اهل شعر نیز بوده و بیشتر هجویات می گفته است. وی اشعار در ستایش مامون دارد و بعدها یکی از ندیمان متوکل عباسی (م ۱۴۷) و سپس مستعین (م ۲۵۱) بوده است. شاید همین امر سبب گرایش های عباسی در وی شده و شاهد آن این است که از امویان، تنها عمر و عثمان و عمر بن عبدالعزیز را خلیفه نامیده است. وی از امویان اندلس نیز سخنی نگفته است.
تحصیلات
بلاذری در حمص و انطاکیه علم آموخت و در عراق بزرگانی چون محمد بن سعد کاتب واقدی (م ۲۳۰) و علی بن محمد مدائنی (م ۲۲۴) و مصعب زبیری (م ۲۳۳) و ابوعبید قاسم بن سلام (م ۲۲۴) و ابن هشام کلبی در علم انساب بهره برد. افرادی چون وکیع قاضی و جعفر بن قدامه از شاگردان او به شمار می روند. بلاذری در جوانی به دربار مامون راه یافت و اشعاری در مدح او سرود، در دوره های بعدی هم نزد خلفا موقعیتی داشت و ندیم متوکل و مستعین به شمار می رفت. او اطلاعات خود را نیز از اعضای خاندان حکومتی مانند هبة الله بن ابراهیم بن مهدی و متوکل عباسی اخذ کرده است.بلاذری را شاعر و هجویه سرا نیز گفته اند و یاقوت حموی اشعارش را نقل کرده است. در خلافت معتمد عباسی از دربار کناره گرفت و دچار تنگدستی شد و به امید صله، اسماعیل بن بلبل را مدح کرد، اما چون از این کار طرفی نبست، در اشعاری به هجو او پرداخت.
آثار و کتب
دو کتاب با ارزش از بلاذری برجای مانده است.
← فتوح البلدان
...
ابوالحسن احمد بن یحیی بن جابر بن داود البغدادی البلاذری، در اواخر قرن دوم هجری قمری در بغداد به دنیا آمد. از تاریخ زندگی او اطلاع روشنی در دست نیست. عده ای زیادی از مورخان وی را ایرانی تبار و عده ای او را عرب می دانند. وی برای تقویت حافظه محلول حب بلاذر نوشید و دیوانه شد و به همین علت در اواخر دوره معتمد و یا در اوایل دوره معتضد، از دنیا رفت. مرگ وی را به سال ۲۷۹ نوشته اند.سال تولد وی دانسته نیست، اما گفته شده که قدیمی ترین شیخ او که وکیع بن جراح است در سال ۱۹۷ درگذشته و آن زمان، وی باید هفت تا ده سال سن می داشته است. ابن ندیم از او و آثارش یاد کرده و وی را از مترجمان کتاب های فارسی به عربی دانسته است که از جمله آثارش ترجمه عهد اردشیر به شعر است. یاقوت با تفصیل بیشتری از او یاد کرده و از ذکر مشایخ وی توسط یاقوت چنین بر می آید که بلاذری دانش خود را از محدثان شامی عراقی برگرفته است.بلاذری اهل شعر نیز بوده و بیشتر هجویات می گفته است. وی اشعار در ستایش مامون دارد و بعدها یکی از ندیمان متوکل عباسی (م ۱۴۷) و سپس مستعین (م ۲۵۱) بوده است. شاید همین امر سبب گرایش های عباسی در وی شده و شاهد آن این است که از امویان، تنها عمر و عثمان و عمر بن عبدالعزیز را خلیفه نامیده است. وی از امویان اندلس نیز سخنی نگفته است.
تحصیلات
بلاذری در حمص و انطاکیه علم آموخت و در عراق بزرگانی چون محمد بن سعد کاتب واقدی (م ۲۳۰) و علی بن محمد مدائنی (م ۲۲۴) و مصعب زبیری (م ۲۳۳) و ابوعبید قاسم بن سلام (م ۲۲۴) و ابن هشام کلبی در علم انساب بهره برد. افرادی چون وکیع قاضی و جعفر بن قدامه از شاگردان او به شمار می روند. بلاذری در جوانی به دربار مامون راه یافت و اشعاری در مدح او سرود، در دوره های بعدی هم نزد خلفا موقعیتی داشت و ندیم متوکل و مستعین به شمار می رفت. او اطلاعات خود را نیز از اعضای خاندان حکومتی مانند هبة الله بن ابراهیم بن مهدی و متوکل عباسی اخذ کرده است.بلاذری را شاعر و هجویه سرا نیز گفته اند و یاقوت حموی اشعارش را نقل کرده است. در خلافت معتمد عباسی از دربار کناره گرفت و دچار تنگدستی شد و به امید صله، اسماعیل بن بلبل را مدح کرد، اما چون از این کار طرفی نبست، در اشعاری به هجو او پرداخت.
آثار و کتب
دو کتاب با ارزش از بلاذری برجای مانده است.
← فتوح البلدان
...
wikifeqh: بلاذری