اجمال

[ویکی فقه] اجمال، مبهم بودن مراد گوینده از لفظ و مراد فاعل از فعل را گویند.
مجمل در مقابل مبیّن، وصف لفظ یا فعلی است که مراد گوینده یا انجام دهنده از گفتن یا انجام آن نامعلوم است.
اجمال در فعل
اجمال در فعل بدین معنا است که جهت صدور فعل روشن نیست مانند این که امام علیه السّلام جلسه استراحت را در نماز ترک کند و معلوم نباشد که این ترک به دلیل تقیّه بوده است یا بیان مشروعیّت. عنوان اجمال در مباحث الفاظ اصول فقه مطرح شده است.
اجمال در لفظ
اجمال در کلام دارای اسبابی است که مهم ترین آن ها عبارتند از:۱_نبود قرائن و شواهد حالی یا مقالی هنگام صدور کلام و یا از بین رفتن آن.۲_بریده بریده بودن کلام (تقطیع کلام).۳_نقل معنای کلام نه عین الفاظ گوینده با واسطه های متعدّد که گاه به اجمال در کلام منجرّ می شود.۴_تعدّد قرائت ها مانند قرائت «یطهرن» با تشدید «طاء» (یطّهّرن) و بدون تشدید (یطهرن) در آیه ۲۲۲ سورۀ بقره که بنا بر قرائت اول، نزدیکی با زن حائض تا پاک شدن وی از حیض و قبل از غسل، حرام و پس از غسل جایز است و بنا بر قرائت دوم، نزدیکی تا پاک شدن، حرام و پس از آن هر چند پیش از غسل جایز است.۵_اختلاف نسخه ها که در احادیث فراوان یافت می شود.۶_اختلاف اهل لغت در معنای واژگان مانند اختلاف آنان در معنای واژۀ غناء.۷. به کار بردن واژه ای که برای معانی متعدّد وضع شده با نبود قرینه برای تعیین یکی از آن ها مانند رطل که مقدار آن نزد اهل مدینه با مقدار آن نزد اهل مکّه یا اهل عراق متفاوت است.
اثر اجمال
...