آج زنی. آج زنی ( به انگلیسی: Knurling ) فرایند ایجاد برآمدگی ها یا تیزی های کوچک روی سطح معمولاً فلزی برای ایجاد گیرش مناسب در این سطح ها است. ایجاد آج معمولاً بر روی دسته ها و ابزارهای گِرد انجام می شود تا بتوان آن ها را بهتر با دست گرفت و نگه داشت.
سطوح آج دار دارای لبه های تیز به صورت پشته های پیاپی است که الگوی همانندی به شکل الماس دارند.
آج زنی با قرقره های کوچک و سخت با سطح دندانه دار انجام می شود که این غلتک ها روی میله ای نصب می شوند و آن ها را به سطح قطعه کار استوانه ای می فشارند تا یک رشته پستی و بلندی روی آن ایجاد شود و گیرش آن بهبود یابد. [ ۱]
این کار برای ایجاد فرورفتگی و برآمدگی در قطعه کار می شود تا به انگشتان و دست این اجازه را بدهد که محکم تر به قطعه چسبیده و مانند سطح صیقلی فلز، نلغزد. این خطوط به صورت مارپیچ
به دور قطعه کار ایجاد می شود.
برای مثال برای افزایش اصطکاک بین انگشتان و در بطری های پلاستیکی برای راحت تر باز شدن درب آن، عملیات آج زنی صورت می گیرد. در گذشته نیز از آج زنی به عنوان روشی برای تعمیر استفاده می شد. برای سطوحی که دچار برآمدگی و اعوجاج در اثر چرخش شده اند، آج زنی جهت تعمیر وسیله روش کاربردی ای است. این روش تعمیر در گذشته بیشتر مورد توجه بود. چراکه نیروی کار ارزان و ابزار گران بود. برای مثال برای تعمیر زیر پیستونها مورد استفاده قرار می گرفت ولی امروزه با ارزان تر شدن ابزار و بهتر شدن عملکرد موتورها و وسایل، کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. [ ۲]
از آج زنی برای مونتاژ کردن وسایلی که با دقت پایین ساخته می شوند نیز استفاده می شود. مانند مونتاژ کردن یک پین فلزی در قالب پلاستیکی که در این حالت، نوک تیز آج پین به دیواره قالب پلاستیکی که به خوبی با پین فلزی در حالت عادی محکم نمی شود گیر کرده و باعث جا خوردن آن می شود.
دستهٔ ابزار، مدادهای مکانیکی، دستگیره های اسلحه، میله های هالتر، سطح گیره فرمان موتورسیکلت و دستگیره های کنترلی روی تجهیزات الکترونیکی اغلب آج زنی شده اند. همچنین در برخی موارد دیگر مانند دستگیره های دارت، [ ۳] پایه های موتور کراس و بسیاری از ابزارآلات جراحی استفاده می شود. چراکه برای تشخیص و تمیزکاری نسبت به سطح فلزی که نرم است از برتری برخوردار است.
برای آج زدن معمولاً از روش رد انداختن و نورد استفاده می شود و کمتر از روش براده برداری ( برش ) استفاده می شود. برای روش اول، از دو قرقره بسیار سخت با الگوی آج مخالف هم استفاده می شود تا رد کامل آج به روی قطعه کار بیفتد. برای آج زنی مستقیم ( و نه متقاطع ) می توان از یک قرقره استفاده کرد که در این حالت باید قطعه به خوبی نگه داشته شود تا دچار تغییر شکل و اعوجاج نشود. برای آج زنی متقاطع می توان به هر یک از روش های زیر عمل کرد:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفسطوح آج دار دارای لبه های تیز به صورت پشته های پیاپی است که الگوی همانندی به شکل الماس دارند.
آج زنی با قرقره های کوچک و سخت با سطح دندانه دار انجام می شود که این غلتک ها روی میله ای نصب می شوند و آن ها را به سطح قطعه کار استوانه ای می فشارند تا یک رشته پستی و بلندی روی آن ایجاد شود و گیرش آن بهبود یابد. [ ۱]
این کار برای ایجاد فرورفتگی و برآمدگی در قطعه کار می شود تا به انگشتان و دست این اجازه را بدهد که محکم تر به قطعه چسبیده و مانند سطح صیقلی فلز، نلغزد. این خطوط به صورت مارپیچ
به دور قطعه کار ایجاد می شود.
برای مثال برای افزایش اصطکاک بین انگشتان و در بطری های پلاستیکی برای راحت تر باز شدن درب آن، عملیات آج زنی صورت می گیرد. در گذشته نیز از آج زنی به عنوان روشی برای تعمیر استفاده می شد. برای سطوحی که دچار برآمدگی و اعوجاج در اثر چرخش شده اند، آج زنی جهت تعمیر وسیله روش کاربردی ای است. این روش تعمیر در گذشته بیشتر مورد توجه بود. چراکه نیروی کار ارزان و ابزار گران بود. برای مثال برای تعمیر زیر پیستونها مورد استفاده قرار می گرفت ولی امروزه با ارزان تر شدن ابزار و بهتر شدن عملکرد موتورها و وسایل، کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. [ ۲]
از آج زنی برای مونتاژ کردن وسایلی که با دقت پایین ساخته می شوند نیز استفاده می شود. مانند مونتاژ کردن یک پین فلزی در قالب پلاستیکی که در این حالت، نوک تیز آج پین به دیواره قالب پلاستیکی که به خوبی با پین فلزی در حالت عادی محکم نمی شود گیر کرده و باعث جا خوردن آن می شود.
دستهٔ ابزار، مدادهای مکانیکی، دستگیره های اسلحه، میله های هالتر، سطح گیره فرمان موتورسیکلت و دستگیره های کنترلی روی تجهیزات الکترونیکی اغلب آج زنی شده اند. همچنین در برخی موارد دیگر مانند دستگیره های دارت، [ ۳] پایه های موتور کراس و بسیاری از ابزارآلات جراحی استفاده می شود. چراکه برای تشخیص و تمیزکاری نسبت به سطح فلزی که نرم است از برتری برخوردار است.
برای آج زدن معمولاً از روش رد انداختن و نورد استفاده می شود و کمتر از روش براده برداری ( برش ) استفاده می شود. برای روش اول، از دو قرقره بسیار سخت با الگوی آج مخالف هم استفاده می شود تا رد کامل آج به روی قطعه کار بیفتد. برای آج زنی مستقیم ( و نه متقاطع ) می توان از یک قرقره استفاده کرد که در این حالت باید قطعه به خوبی نگه داشته شود تا دچار تغییر شکل و اعوجاج نشود. برای آج زنی متقاطع می توان به هر یک از روش های زیر عمل کرد:
wiki: آج زنی