براده

بُراده یا براده آهن به ریزهٔ آهن و مانند آن می گویند که در وقت سوهان کردن یا مته کردن بیفتد. به براده در فارسی، سونِش و سودهٔ آهن هم گفته شده است. سونش واژه ای از اصلِ فارسی است و براده از اصل عربی است. [ ۱]
قطعات براده اگر بسیار ریز باشد و حالت پودری به خود بگیرد به آن خاکه می گویند. در صورتی که خاکه ها نه از فلز که از چوب گرفته شود به آن خاک اره گفته می شود. قطعات براده ها اگر بزرگ باشد در زمره قُراضه آهن قرار می گیرد.
براده ها می توانند بسیار تیز باشند و باعث بریدن دست و دیگر نقاط بدن شوند. بدین خاطر در کارگاه های ماشین کاری براده ها را با فشار هوا و دستگاه های پمپ هوا از اطراف دستگاه ها دور می کنند.
در صنایع بیشترین کاربرد براده های فلزی ضایعاتی جهت استفاده در کوره های ذوب آهن است. [ ۲] از براده آهن برای حذف آرسنات و آرسنیت از آب آشامیدنی نیز استفاده شده است. [ ۳]
کمبود آهن در خاک گیاهان می تواند به رشد گیاه زیان بزند. در بین مردم این باور وجود دارد که با به کار بردن براده آهن در خاک، این کمبود رفع می شود در حالی که این گونه از آهن برای گیاه قابل جذب نیست و نمی تواند روش مناسبی برای رفع این کمبود باشد. برای برطرف کردن این مشکل، می توان از کودهای کلات آهن یا سولفات آهن استفاده کرد که در بازار به وفور یافت می شود. [ ۴]