آتشفشان. آتشفِشان روزنه ای در سطح زمین است که در زمان فعالیت، سنگ های گداخته به بیرون پرت می کند، بسیار داغ است، بوی بدی دارد ( به دلیل گاز های سمی} و خاکستر و گازهای درون زمین، از آن به بیرون فوران می کنند. فعالیت آتشفشانی با
برون افکنی سنگ های مذاب، با گذشت زمان، باعث پیدایش کوه های آتشفشانی بر سطح زمین شده است. آتشفشان ها معمولاً در نقاطی یافت می شوند که صفحه های سخت پوسته زمین ساخت،
همگرا یا
واگرایی دارند. هر آتشفشان سه قسمت اصلی دارد:
• دهانه:
قله آتشفشان است.
• اتاقک مواد مذاب و داغ آتش فشان: محلی که مواد مذاب قبل از فوران آن جا جمع می شود.
• مجرای مرکزی: محل اتصال اتاقک به دهان آتشفشان است.
درون زمین، تودهٔ
سنگ های آذرین با حرارت بسیار زیاد ( حدود ۱۰۰۰
درجه سانتیگراد و بیشتر ) وجود دارد که ماگما (
تَفتال ) نامیده می شود. ماگما، با رسیدن به سطح زمین، سرد و جامد شده و
گُدازه نامیده می شود که این فرایند باعث تشکیل آتشفشان می شود. در ماگما و گدازه، حباب های گاز وجود دارد که در زمان فوران باعث انفجار می شود. [ ۱]
بروز آتشفشان، تأثیراتی به همراه دارد ( که دراز مدت یا کوتاه مدت هستند ) .
یکی از آن ها، تغییر
آب وهوا است. فوران آتشفشان می تواند باعث بارش
برف و ایجاد
رعد و برق شود. آتشفشان ها می توانند تأثیراتی درازمدت در وضعیت آب و هوا ایجاد کنند. از طرفی، گدازه هایی که سریع حرکت می کنند، می توانند باعث مرگ انسان ها شوند؛ چون خاکستر حاصل از بروز آتشفشان،
تنفس را دشوار می کند. [ ۲]
این آتشفشان که کمپین نام دارد در کشور
ایتالیا و درشهر میلان قرار دارد.
بزرگ ترین آتشفشان کره زمین،
ماونا لوا نام دارد که بخشی از
جزایر هاوایی را تشکیل می دهد. محیط قاعده یا
مخروط این آتشفشان ۶۰۰ کیلومتر] و قله آن نسبت به کف
اقیانوس آرام که آن را احاطه کرده است ۱۰
کیلومتر ارتفاع دارد. این آتشفشان، همراه با سایر قسمت های جزایر هاوایی، نشان دهندهٔ موادی هستند که به وسیله فوران هایی که از یک میلیون سال پیش تاکنون ادامه داشته اند، شکل گرفته اند.
سایر آتشفشان های مطرح کره زمین عبارتند از:
• آتشفشان
وزوو •
آتشفشان مونالوآ •
آتشفشان پله • آتشفشان بزیمیانی
• آتشفشان پاری کوتین در مکزیک
• آتشفشان سنت هلن
گونه های آتشفشان ها:
• آتشفشان های نقطه ای که مواد گداخته از یک محل بیرون می آید ( آتشفشان نوع مرکزی ) .
• آتشفشان های شکافی یا خطی که فوران آن در امتداد یک شکاف صورت می گیرد.