اتاقک ماگما یا آشیانه ماگما ( انگلیسی: Magma chamber ) حفره ای بزرگ از سنگ مذاب است که در زیر سطح زمین قرار دارد. سنگ مذاب یا ماگما در این محفظه تحت فشار شدید است و این فشار می تواند به تدریج سنگ های اطراف آن را شکسته و راهی برای خروج ماگما به سمت بالا ایجاد کند. اگر ماگما بتواند به سطح زمین راه یابد، فوران آتشفشانی روی می دهد و در نتیجه آن آتشفشان بر روی اتاقک ماگما شکل می گیرد. تشخیص اتاقک های ماگما در ژرفای زمین دشوار است و بنابراین بیشتر اتاقک های شناخته شده در نزدیکی سطح زمین و عموماً در عمق ۱ تا ۱۰ کیلومتری قرار دارند.
ماگما از راه شکاف های موجود در پوسته و به دلیل چگالی کمتر نسبت به سنگ های پیرامون به سمت بالا حرکت می کند. زمانی که ماگما نمی تواند راهی به بالا پیدا کند، در یک اتاقک ماگما فشرده می شود. این اتاقک ها با گذشت زمان بر اثر تزریق افقی یا عمودی ماگما ایجاد می شوند. نفوذ ماگمای جدید باعث واکنش بلورهای از پیش موجود در اتاقک ماگما و افزایش فشار در اتاقک می شود.
ماگمای ساکن با تبلور اجزایی با دمای ذوب بالاتر مانند الیوین به ویژه در نزدیکی دیواره های سردتر اتاقک ماگما شروع به سردشدن کرده و کنگلومرایی از کانی های با چگالی بیشتر را پدیدمی آورد که در ماگما فرومی روند ( سنگ انباشتی ) . با ادامه فرایند سردشدن، کانی های دیگری اشباع شده و با تغییر نوع سنگ معمولاً گابرو، دیوریت، تونالیت، سینیت و گرانیت تشکیل می شود.
اگر ماگما برای مدتی طولانی در اتاقک باقی بماند، می تواند با مواد دارای چگالی کمتر چینه بندی شده و با فرورفتن مواد چگال تر به سمت بالا حرکت کند. سنگ های انباشته شده در لایه ها یک لایه نفوذی را تشکیل می دهند.
اگر ماگما نتواند بر اثر فوران آتشفشانی به سطح زمین راه یابد، در عمق زمین به آهستگی سرد شده و با تبلور خود سنگ آذرین نفوذی را پدیدمی آورد. ژرف توده، سنگ خارا یا گابرو نمونه هایی از این وضعیت هستند.
اغلب اوقات یک آتشفشان ممکن است دارای اتاقک ماگما در ژرفای چند کیلومتری باشد که اتاقک های ماگمای سطحی در نزدیکی دهانه آتشفشان را تغذیه می کند. موقعیت اتاقک های ماگما را می توان با مطالعات لرزه شناسی مشخص کرد. امواج لرزه ای ناشی از زمین لرزه در سنگ های مایع با سرعت کمتری نسبت به سنگ های سخت و جامد عبور می کنند و محل کاهش سرعت امواج می تواند وجود اتاقک ماگما را آشکار سازد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفماگما از راه شکاف های موجود در پوسته و به دلیل چگالی کمتر نسبت به سنگ های پیرامون به سمت بالا حرکت می کند. زمانی که ماگما نمی تواند راهی به بالا پیدا کند، در یک اتاقک ماگما فشرده می شود. این اتاقک ها با گذشت زمان بر اثر تزریق افقی یا عمودی ماگما ایجاد می شوند. نفوذ ماگمای جدید باعث واکنش بلورهای از پیش موجود در اتاقک ماگما و افزایش فشار در اتاقک می شود.
ماگمای ساکن با تبلور اجزایی با دمای ذوب بالاتر مانند الیوین به ویژه در نزدیکی دیواره های سردتر اتاقک ماگما شروع به سردشدن کرده و کنگلومرایی از کانی های با چگالی بیشتر را پدیدمی آورد که در ماگما فرومی روند ( سنگ انباشتی ) . با ادامه فرایند سردشدن، کانی های دیگری اشباع شده و با تغییر نوع سنگ معمولاً گابرو، دیوریت، تونالیت، سینیت و گرانیت تشکیل می شود.
اگر ماگما برای مدتی طولانی در اتاقک باقی بماند، می تواند با مواد دارای چگالی کمتر چینه بندی شده و با فرورفتن مواد چگال تر به سمت بالا حرکت کند. سنگ های انباشته شده در لایه ها یک لایه نفوذی را تشکیل می دهند.
اگر ماگما نتواند بر اثر فوران آتشفشانی به سطح زمین راه یابد، در عمق زمین به آهستگی سرد شده و با تبلور خود سنگ آذرین نفوذی را پدیدمی آورد. ژرف توده، سنگ خارا یا گابرو نمونه هایی از این وضعیت هستند.
اغلب اوقات یک آتشفشان ممکن است دارای اتاقک ماگما در ژرفای چند کیلومتری باشد که اتاقک های ماگمای سطحی در نزدیکی دهانه آتشفشان را تغذیه می کند. موقعیت اتاقک های ماگما را می توان با مطالعات لرزه شناسی مشخص کرد. امواج لرزه ای ناشی از زمین لرزه در سنگ های مایع با سرعت کمتری نسبت به سنگ های سخت و جامد عبور می کنند و محل کاهش سرعت امواج می تواند وجود اتاقک ماگما را آشکار سازد.
wiki: اتاقک ماگما