ابوعیسی وراق

[ویکی شیعه] محمد بن هارون بغدادی معروف به ابوعیسی وَرّاق (درگذشت ۲۴۷ یا ۲۴۸ق) متکلم قرن سوم قمری. او ایرانی ساکن بغداد بوده است. بنابر گزارش منابع، حرفۀ وی در بغداد نویسندگی و کتابفروشی بوده است. او از معتزلیانی بوده که بعدها شیعه شد، البته درباره اعتقادات و مذهب او اختلاف است. شیخ مفید و سید مرتضی، او را شیعه دانسته اند و از او و آثاری مانند کتاب الامامه و کتاب السقیفه که درباره اعتقادات شیعه نوشته، دفاع کرده اند اما در منابع اهل سنت او معتقد به عقاید خداناباوری معرفی شده است. آثار و دیدگاه های علمی وراق مورد توجه بوده و او را جزو منتقدان جدی باورهای معتزلی نیز دانسته اند. از شاگران وراق، ابن راوندی بوده که بعدها او نیز با استاد خود مخالفت می کند و او را زندیق می خواند. نجاشی، برای ابوعیسی کتاب های متعددی را نام برده المقالات درباره ملل و نحل از آثار اوست.
محمد بن هارون بغدادی معروف به ابوعیسی وراق از متکلمان نیمه اول سده سوم هجری است. او ایرانی و در بغداد ساکن بوده و در سال ۲۴۷ق و یا ۲۴۸ق از دنیا رفته است.
مهم ترین ویژگی علمی وراق، رویارویی وی با اندیشه های معتزلی است. او منتقد بنیاد معرفتی معتزله، یعنی اندیشه های توحیدی آنان بود. برخی گفته اند به همین دلیل، معتزله نیز او را همفکر مشرکان دانستند. رویکردها و دیدگاه های کلامی او در دوره خود، مورد توجه علما و بزرگان عصرش بوده است. ابن ندیم او را از جمله متکلمان صاحب نظر شمرده است.