ابوعلی مسکویه

[ویکی فقه] احمد بن محمد رازی (د ۴۲۱ ق/ ۱۰۳۰ م)، مورخ، فیلسوف، پزشک و ادیب پرآوازه ایرانی می باشد.
عنوان پارسی او اصلا مشکویه و معرب آن مسکویه است و یکی از توابع ری نیز همین نام را داشته است. وی در برخی آثار خویش از نام و نسب خود به شکل «احمد بن محمد مسکویه» یا «احمد بن یعقوب مسکویه» یاد کرده و این سبب اشتباه در نوشته های متاخران و گاه معاصرانش شده است که او را به خطا «ابن مسکویه» نوشته اند، یعنی «مسکویه» را عنوان پدر یا جد او دانسته اند. ابوعلی در مواضع متعددی از آثار دیگرش مانند العقل و المعقول، «الشوامل»، رسالة فی اللذات و الآلام و مقالة فی النفس و العقل، خود را «ابوعلی مسکویه» خوانده، یعنی مسکویه را عنوان خویش نوشته است. معاصران و دوستانش نیز، همچون ابوحیان توحیدی «مسکویه» را عنوان وی دانسته اند.
تاریخ تولد
از تاریخ تولد ابوعلی مسکویه اطلاعی در دست نیست. اما از آنجا که او خود در تجارب الامم به «طول مصاحبت و کثرت مجالسات» خود با ابومحمد مهلبی، وزیر معز الدوله بویهی (وزارت: ۳۳۹- ۳۵۲ ق) اشاره کرده، یادآور می شود که یکی از منابع او در وقایع سال ۳۴۰ ق به بعد، اطلاعات شفاهی مهلبی از وقایع روزگار وزارتش بوده است و در جای دیگر ذیل وقایع مربوط به مهلبی در ۳۴۱ ق، خود را مصاحب وزیر در همان تاریخ می شمارد- و البته بعید است که در آن تاریخ سن او کمتر از ۲۰ سال بوده باشد- می بایست در حوالی سال ۳۲۰ ق زاده شده باشد.بنابراین، با توجه به تاریخ درگذشت او در ۴۲۰ ق (قفطی، ۳۳۲) یا صفر ۴۲۱ ، می بایست حدود یک سده زیسته باشد.
مذهب
مسکویه را مجوسی نو مسلمان خوانده است، اما با توجه به نام پدرش- محمد- بعید است که ابوعلی خود مسلمان زاده نشده باشد. خاصه آنکه در هیچ منبع دیگری این معنی یاد نشده است (نک: بدوی، ۱۵). به هر حال بسیاری از نویسندگان متاخرتر، ابو علی مسکویه را شیعه مذهب دانسته و بر تشیع او استدلال کرده اند.
دوران زندگی
...

رجوع شود به:ابن مسکویه، ابوعلی احمد ( ـ اصفهان ۴۲۱ق)