ابن ناظم
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] محمد بن محمد بن عبدالله بن مالک، بدر الدین بن جمال الدین طائی، دمشقی، شافعی، ملقب به ابن ناظم و ابن مصنف، یکی از دانشمندانی است که در علوم و فنون عربی زحماتی بی دریغ کشیده و نوآوری های گسترده ای انجام داده است.
برای آشنایی با قرآن کریم و همچنین برای فراگیری احادیث و درک سیره نبوی (صلی الله علیه و آله وسلّم) و اهل البیت (علیه السّلام) راهی جز یادگیری فنون زبان عرب و دانش های مرتبط با آن نیست. برای این امر دانشمندان زیادی از میان مسلمانان تمام عمر و زندگی خود را به مطالعه و گسترش ادبیات زبان عرب صرف نموده اند که می توان به علوم صرف، نحو، معانی و بیان اشاره نمود. یکی از این دانشمندان فردی است به نام "محمد بن محمد بن عبدالله بن مالک، بدر الدین بن جمال الدین طائی، دمشقی، شافعی، ملقب به ابن ناظم و ابن مصنف. او در سال ۶۴۰ هجری قمری متولد شده و در سال ۶۸۶ بدرود حیات گفته است. این عالم فرزانه در علوم و فنون عربی زحماتی بی دریغ کشیده و نوآوری های گسترده ای انجام داده است که این نوشته به دنبال معرفی این شخصیت ممتاز است.
تحولات سیاسی عصر بدرالدین
دوره کوتاه چهل و شش ساله زندگی ابن ناظم (از۶۴۰ تا ۶۸۶ هجری) دوره ای، پرحادثه در جهان اسلام است. جالب است بدانیم این دوره در قرنی واقع شده که مغولها در آن ظهور یافتند و به یکباره چون طوفانی دهشتناک تمام جهان اسلام را در نوردیدند. آنان در این یورش ویرانگر که همراه با قتل بی رحمانه و کشتار سراسری بود؛ به راحتی توانستد حکومت های ایران و خلافت عباسی و دیگرانی چند را منقرض سازند. مغولان در راستای توسعه طلبی خود چشم طمع به مرزهای غربی خود از جمله حکومت ممالیک در مصر دوخته بودند و در پی حمله به قلمرو مصر بودند. در این میان مصر آخرین دژ در جهان اسلام بود که توانست در برابر مغولان ایستادگی کند و اگر این دژ نیز سقوط می کرد، شاید حاکمیت مغول بر شرق ممالک اسلامی نیز کامل می شد. سلطان قطز مملوکی توانست در معرکه عین الجالوت مغولها را به سختی شکست دهد و بر شام مستولی شود. این درحالی بود که قبل از آن مغولها دمشق را اشغال کرده بودند. خلافت عباسیان در این زمان برای بار دوم بعد از متلاشی شدن خلافت در بغداد توسط مغول در قاهره توسط بیبرس احیاء شد، البته این خلافت بدون اراده و قدرت سیاسی، ضعیف و به صورت ظاهری بود. فقط ممالیک بدین سبب توانستند مشروعیت حکومت خود را دست آوردند. تحولات سیاسی، نظامی این دوره از سویی باعث که برای شناخت علمای این دوره با فقر شدید منابع مواجه شویم؛ خصوصا علوم و دانشهای اسلامی مانند ادبیات عرب. و از سوی دیگر رشد و تعالی علوم و فرهنگ و همچنین تالیف کتابها نیاز به امنیت سیاسی و فرهنگی دارد که این دوره فاقد آن بوده است. قبل از پرداختن به زندگی ابن ناظم لازم است به صورت خیلی کوتاه به زندگی ابن مالک پدر ابن ناظم پرداخته شود.
زندگی پدر ابن ناظم
پدر ابن ناظم، شیخ جمال الدین محمد بن عبدالله بن مالک؛ ابو عبدالله طائی جیانی اندلسی؛ معروف به ابن مالک، مولف و ناظم کتاب معروف الفیه است که یکی از پیشوایان علوم (ادبیات) عرب می باشد. ابن مالک در سال ۶۰۰ هجری یا ۶۰۱ هجری در شهر جیان اندلس که در هفده فرسخی شهر قرطبه قرار داشت، متولد شده است. او علاوه بر شهرهای اندلس در شهرهای حلب و دمشق نیز رحل اقامت افکنده است و در دوازده شعبان سال ۶۷۲ هجری قمری در دمشق رحلت نموده است. ابن کثیر وفات وی را در شب چهارشنبه ۱۲ ماه رمضان سال۶۷۲ هجری قمری می داند که پس از رحلت در کنار آرامگاه قاضی عزالدین بن صائغ در قاسیون دفن شده است. ابن مالک از نحویین مشهور و معروف عرب که در علوم صرف و نحو شعر عربی دریای علم است. کتاب الفیه از مشهورترین تالیفات اوست که هنوز هم در حوزه های علمیه شرحی از آن به نام کتاب "البهجة المرضیة فی شرح الالفیة" تالیف جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر السیوطی الشافعی تدریس می شود.
زندگی نامه ابن ناظم
...
برای آشنایی با قرآن کریم و همچنین برای فراگیری احادیث و درک سیره نبوی (صلی الله علیه و آله وسلّم) و اهل البیت (علیه السّلام) راهی جز یادگیری فنون زبان عرب و دانش های مرتبط با آن نیست. برای این امر دانشمندان زیادی از میان مسلمانان تمام عمر و زندگی خود را به مطالعه و گسترش ادبیات زبان عرب صرف نموده اند که می توان به علوم صرف، نحو، معانی و بیان اشاره نمود. یکی از این دانشمندان فردی است به نام "محمد بن محمد بن عبدالله بن مالک، بدر الدین بن جمال الدین طائی، دمشقی، شافعی، ملقب به ابن ناظم و ابن مصنف. او در سال ۶۴۰ هجری قمری متولد شده و در سال ۶۸۶ بدرود حیات گفته است. این عالم فرزانه در علوم و فنون عربی زحماتی بی دریغ کشیده و نوآوری های گسترده ای انجام داده است که این نوشته به دنبال معرفی این شخصیت ممتاز است.
تحولات سیاسی عصر بدرالدین
دوره کوتاه چهل و شش ساله زندگی ابن ناظم (از۶۴۰ تا ۶۸۶ هجری) دوره ای، پرحادثه در جهان اسلام است. جالب است بدانیم این دوره در قرنی واقع شده که مغولها در آن ظهور یافتند و به یکباره چون طوفانی دهشتناک تمام جهان اسلام را در نوردیدند. آنان در این یورش ویرانگر که همراه با قتل بی رحمانه و کشتار سراسری بود؛ به راحتی توانستد حکومت های ایران و خلافت عباسی و دیگرانی چند را منقرض سازند. مغولان در راستای توسعه طلبی خود چشم طمع به مرزهای غربی خود از جمله حکومت ممالیک در مصر دوخته بودند و در پی حمله به قلمرو مصر بودند. در این میان مصر آخرین دژ در جهان اسلام بود که توانست در برابر مغولان ایستادگی کند و اگر این دژ نیز سقوط می کرد، شاید حاکمیت مغول بر شرق ممالک اسلامی نیز کامل می شد. سلطان قطز مملوکی توانست در معرکه عین الجالوت مغولها را به سختی شکست دهد و بر شام مستولی شود. این درحالی بود که قبل از آن مغولها دمشق را اشغال کرده بودند. خلافت عباسیان در این زمان برای بار دوم بعد از متلاشی شدن خلافت در بغداد توسط مغول در قاهره توسط بیبرس احیاء شد، البته این خلافت بدون اراده و قدرت سیاسی، ضعیف و به صورت ظاهری بود. فقط ممالیک بدین سبب توانستند مشروعیت حکومت خود را دست آوردند. تحولات سیاسی، نظامی این دوره از سویی باعث که برای شناخت علمای این دوره با فقر شدید منابع مواجه شویم؛ خصوصا علوم و دانشهای اسلامی مانند ادبیات عرب. و از سوی دیگر رشد و تعالی علوم و فرهنگ و همچنین تالیف کتابها نیاز به امنیت سیاسی و فرهنگی دارد که این دوره فاقد آن بوده است. قبل از پرداختن به زندگی ابن ناظم لازم است به صورت خیلی کوتاه به زندگی ابن مالک پدر ابن ناظم پرداخته شود.
زندگی پدر ابن ناظم
پدر ابن ناظم، شیخ جمال الدین محمد بن عبدالله بن مالک؛ ابو عبدالله طائی جیانی اندلسی؛ معروف به ابن مالک، مولف و ناظم کتاب معروف الفیه است که یکی از پیشوایان علوم (ادبیات) عرب می باشد. ابن مالک در سال ۶۰۰ هجری یا ۶۰۱ هجری در شهر جیان اندلس که در هفده فرسخی شهر قرطبه قرار داشت، متولد شده است. او علاوه بر شهرهای اندلس در شهرهای حلب و دمشق نیز رحل اقامت افکنده است و در دوازده شعبان سال ۶۷۲ هجری قمری در دمشق رحلت نموده است. ابن کثیر وفات وی را در شب چهارشنبه ۱۲ ماه رمضان سال۶۷۲ هجری قمری می داند که پس از رحلت در کنار آرامگاه قاضی عزالدین بن صائغ در قاسیون دفن شده است. ابن مالک از نحویین مشهور و معروف عرب که در علوم صرف و نحو شعر عربی دریای علم است. کتاب الفیه از مشهورترین تالیفات اوست که هنوز هم در حوزه های علمیه شرحی از آن به نام کتاب "البهجة المرضیة فی شرح الالفیة" تالیف جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر السیوطی الشافعی تدریس می شود.
زندگی نامه ابن ناظم
...
wikifeqh: ابن_ناظم
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید