ابن سینا

/~ebnesinA/

برابر پارسی: پور سینا

لغت نامه دهخدا

ابن سینا. [ اِ ن ُ ] ( اِخ ) رجوع به ابوعلی بن سینا شود.

فرهنگ فارسی

شیخ الرئیس حجه الحق شرف - الملک امام الحکمائ ابو علی حسین - بن عبد الله بن حسن بن علی معروف به ابن سینا ( و . افشنه یا خرمیثن ۳۷٠ - ف . همدان ۴۲۸ ه . ق . ) پدر او از مردم بلخ و مادر وی ستاره از اهل افشنه ( نزدیک بخارا ) بود. ابن سینا در بخارا کسب علم کرد و در ده سالگی قر آن را از بر نمود و نزد ابو عبدالله ناتلی منطق و هندسه و نجوم آموخت و پایه وی از استاد در گذشت . از آن پس به تعقیب علوم طبیعی و ما الطبیعه و طب پرداخت . آثار فارابی فکر ابن سینا را بخود جلب کرد و مشوق او در مطالعه آثار فلسفی گردید . وی در عنفوان شباب نوح بن منصور پادشاه سامانی را معالجه کرد و از کتابخانه گرانبهای او بهره ها برد . ابن سینا بخارا را ترک گفت و بگرگانج شتافت و از آنجا به حکم ضرورت بخراسان و سپس به گرگان و ری و همدان و اصفهان شد و آثار ذی قیمت خویش را در این سفرها تحریر کرد . شیخ در همدان بوزارت شمس الدوله رسید و سالهای اخیر عمر را در اصفهان در حمایت علائ الدوله کاکویه گذرانید و در سفری که همراه امیر مزبور به همدان میشد در راه مریض گردید و در همدان در گذشت . آرامگاه او را بدانجا بر پا داشته اند . بمناسبت هزارمین سال تولد وی جشنی در سال ۱۳۳۱ ه . ش . در ایران منعقد گردید . مولفات ابن سینا همواره مورد توجه بوده و شروح متعدد بر آنها نوشته اند و بسیاری از آنها نیز به زبانهای غربی ترجمه شده است . آثار مهم ابن سینا کتاب الشفائ کتاب القانون فی الطب کتاب اشارات کتاب النجاه دانشنامه علائی ( بفارسی ) و غیره است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] اِبْن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا (۳۷۰-۴۲۸ق /۹۸۰-۱۰۳۷م)، بزرگ ترین فیلسوف مشایی و پزشک نامدار ایران در جهان اسلام.
وی در ۱۰ سالگی همه قرآن و بسیاری از مباحث ادبی را فراگرفت. در ۱۸سالگی در منطق، طبیعیات (علوم طبیعی) و ریاضیات چیره دست بود. آنگاه به الهیات روی آورد و به خواندن کتاب مابعدالطبیعه ارسطو پرداخت.
نظام فلسفی ابن سینا، به طور کلی و به ویژه از لحاظ برخی اصول آن، ژرف ترین و ماندنی ترین تأثیر را بر تفکر فلسفی اسلامی پس از وی و نیز بر فلسفه اروپایی سده های میانه داشته است. وی در ساختار تفکر مشایی نوآوری هایی می کند، نکات مبهم تفکر ارسطو را روشن می سازد، گاه برآن می افزاید، و سرانجام می کوشد که به یاری عناصری از اندیشه های افلوطینی و نوافلاطونی نظام فلسفی نوینی بنیاد نهد؛ اما رویدادهای زندگانی به ویژه مرگ زودرسش، کوشش های او را ناتمام گذاشت.

[ویکی اهل البیت] ابن سینا (370-428 قمری مطابق با 980-1037 میلادی)، فیلسوف و پزشک ایرانی و از پرآوازه ترین دانشمندان دوره ی اسلامی در جهان است. دانش نامه ی فلسفی « شفا» و دانش نامه ی پزشکی « قانون»، از پایه های نوزایی اروپا به شمار می آید.
ابوعلی سینا، حسین بن عبدالله بن سینا معروف به ابوعلی یا ابن سینا، ملقب به شیخ الرئیس، رئیس العُقلا و شرف الملک در مورخه سوم صفر سال 370 هجری قمری در یکی از روستاهای بخارا به نام اَفشنه به دنیا آمد.
بخارا در آن زمان پایتخت سامانیان بود و اکنون، شهری است در جمهوری ازبکستان پدرش که از مردم بلخ بود، پیش از تولد ابن سینا به بخارا آمد و به کاری در دستگاه حکومتی بخارا گماشته شد، از آنجا زنی به نام ستاره گرفت و از آن زن ابن سینا و برادرش محمود متولد شدند. پدر ابن سینا، مردی دانش دوست بود و با فراهم کردن امکانات و تشویق ابن سینا سهمی بسزا در پیشرفت علمی او داشته است.
ابوعلی حسین بن عبدالله سینا، نابغه ی ایرانی در هفت سالگی قرآن و بسیاری از مباحث ادبی را آموخت و باعث شگفتی همگان شد. پس از آن منطق، فلسفه و طب را فراگرفت و در این رشته ها به قله های رفیع و بلندای علمی نایل گشت. سپس به الهیات روآورد و در این رشته نیز چون دیگر رشته ها، تبحر یافت. درباره ی گستره ی علمی و فعالیت او همین بس که تا پانصد کتاب، رساله و مقاله به او نسبت می دهند.
ابن سینا هوش و حافظه ای خارق العاده داشت، سرعت یادگیری اش شگفت بود. به گونه ای که توانست بسیاری از علوم را بی استاد بیاموزد و گاهی نیز بر استادان خویش خرده می گرفت و به آنان علم می آموخت. در معالجه و درمان بیماران بسیار حاذق و دارای سرعت عملی شگفت بود به طوری که در همان ایام جوانی شهرتی عالم گیر یافت و بسیار از دانشمندان در مسائل مشکل به او رجوع می کردند و او با درایت و تسلط کامل به آنان پاسخ می گفت.
ابن سینا توانست مبانی فلسفة مشاء را در جهان اسلام تثبیت کند. البته فلسفة مشائی ای که رنگ و بویی نوافلاطونی داشت و به اصول عقاید اسلامی پایبند بود. او را مبتکر برهان صدیقین برای اثبات وجود خداوند و نیز برهان هایی برای ابطال دور و تسلسل و اثبات وجود نفس و بقای آن دانسته اند. اهمیت دیگر ابن سینا در فلسفه آن است که نخستین فیلسوف مسلمانی است که نوشته هایی جامع و منظم در فلسفه دارد و در کتاب شفا با نظم و ترتیب خاصی یک دور کامل به مباحث فلسفة مشاء پرداخته است و از آن جا که فلسفة ارسطویی فلسفه ای جامع و فراگیر است، گاه می بینیم که ابن سینا به برخی موضوعات از نگاه عقلی می نگرد؛ از جمله به آموزش و پرورش و نیز به بهداشت کودک و تربیت بدنی ابن سینا در اثبات بقای نفس پس از مرگِ تن چنین استدلال می کند که روان با مرگِ تن نمی میرد و تباه نمی شود؛ زیرا هر دو جوهرند. نظریات ابن سینا دربارة معاد و زندگی آن جهانی نیز با اصول روان شناسی او پیوند استوار دارد.
ابوعلی سینا از برجسته ترین چهره های تاریخ پزشکی در همه دوران هاست.او از شانزده سالگی به کار پزشکی پرداخت و در هفده سالگی نوح بن منصور سامانی را درمان کرد. و به پاس این خدمتش، امیر سامانی به او اجازه داد از کتابخانه ی سلطنتی بهره گیرد.
مهم ترین اثر وی در پزشکی، کتاب قانون (القانون فی الطب) است که آن را پیش از سال 406 هجری قمری، یعنی در حدود 35 سالگی تألیف کرده است. این کتاب طی چندین سده چه در سرزمین های اسلامی و چه در اروپای سده های میانه، همه کتاب های دیگر را در سایه خود نهاده بود. اعتبار و شهرت کتاب قانون در محافل پزشکی جهان اسلام تا بدان جا رسیده بود که نظامی عروضی درباره آن چنین می گوید: «اگر بقراط و جالینوس زنده شوند، روا بُوَد که پیش این کتاب سجده کنند». البته ابن سینا به جز قانون، کتاب های دیگری هم در علم پزشکی نوشته است؛ کتاب هایی مانند الارجوزةٌ فی الطب که در قالب شعر نوشته شده و خلاصه مطالب کتاب قانون است، مقالة فی احکام الادویه القلبیه، رساله فی الفَصد، رساله فی القولنج و...

[ویکی فقه] ابن سینا (دیدگاه های اقتصادی). ابن سینا یکی از دانشمندان بزرگ اسلامی است که در عرصه های گوناگون صاحب نظر و صاحب اندیشه است. طب، فلسفه از عرصه های معروف قدرت نمایی فکری اوست. در زیر مطالبی در مورد دیدگاه های اقتصادی این دانشمند بزرگ اسلامی آورده شده است.
ابن سینا اندیشه های اقتصادی و فلسفی فراوانی دارد که عمده آنها از تفکرات فلسفی و الهیاتی او نشات می گیرد. از نظر او در بخش زکات و صدقه، انگیزه معنوی لازم است یعنی اعتقاد به خدا و معاد سبب می گردد که شخص با رضایت خود، سهمی از تولیدات خود را در اختیار افرادی قرار دهد که به عللی درآمدشان بسیار ناچیز است و یا اصلا درآمدی ندارند. در این بخش، شرایطی باید رعایت شود از جمله این که: پرداخت آنها پیوسته، منظم و بدون تاخیر و عاری از ریا باشد، پرداخت زکات را کوچک بشمارند تا موفق به پرداخت بیشتر شوند، به مورد مناسب پرداخت شود و پرداخت کننده بر مصرف آن نظارت داشته باشد؛ چون حق الله است و باید در راه صحیح که به نفع انسان ها است، مصرف شود. در بخش مصارف شخصی در حد ضرورت باشد و از مصرف کالاها و خدمات غیر ضرور اجتناب شود و در این بخش، همواره تعادل دخل و خرج مراعات شود؛ اما نسبت به مخارج شخصی، صلاح در این است که نه به حد اسراف و تضییع مال برسد و نه به خست و بخل زیاد، بلکه با تدبیر و به اعتدال خرج شود.
نجمی زنجانی، محمد، ابن سینا و تدبیر منزل، ص۳۵، چاپخانه ایران، ۱۳۱۹.
ابن سینا بر این باور بود که حسن تدبیر تکلیف همه انسان ها است؛ اما در تدبیر امور و حسن سیاست، سزاوارترین مردم به تفکر، سلاطین هستند؛ که خداوند آنان را زمامدار امور بندگان خود نموده و برای تنظیم شهرها و سرزمین ها به آنان سلطنت و قدرت بخشیده است. بعد از ایشان، سیاست مداران و فرمانداران هستند که رهبری امت ها و تدبیر شهرها برعهده آنان است. کسانی که به ترتیب اولویت و با توجه به اختلاف درجات و مراتب، به مقام سلطنت نزدیک ترند، کارشان مهم تر و خودشان نیز به حسن تدبیر و سیاست، شایسته ترند. بعد از سلاطین و فرمانداران، صاحبان نعمت و کسانی که جمعی از خاصان و خدمت کاران زیر نظر و نفوذ آنان اداره می شوند، باید در امور خود دارای حسن تدبیر باشند. مردم در نحوه خلقت، اخلاق، عادت ها، احتیاج های نفس، انگیزه ها، منزل و مسکن به هم نزیک اند؛ اما در مراتب، اقتدار و مقام ها متفاوت هستند.
توایانان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، ص۱۷۹-۱۸۰، بی جا، بی تا، ۱۳۶۱.
ابن سینا در یک جامعه طبقاتی زندگی می کرده و مسائل مربوط به اداره خانواده از جمله اقتصاد خانوار را در جامعه غیر توحیدی آن روزگار ترسیم نموده است. به نظر وی، فعالیت های اقتصادی و معیشتی انسان باید عاقلانه و براساس اصول و معیارهای اخلاقی استوار باشند. از دیدگاه او، علت اساسی پیدایش خانواده، اقتصادی است. از آن جا که انسان نیاز به غذا دارد و چون نمی تواند در هر وعده، غذای همان وعده را فراهم کند و مجبور است که غذای چندین روز را به یک باره تهیه نماید، ناچار است تا محلی را جهت نگهداری غذای خود به وجود آورد. از طرف دیگر، از آن جا که مرد مجبور است برای انجام کار از محل نگهداری غذا دور شود و به محل کار برود، ناچار است کسی را در محل نگهداری غذا برای حفاظت از آن داشته باشد و برای این شغل کسی بهتر از همسر نخواهد بود که مورد اطمینان مرد است؛ بنابراین نیاز به غذا سبب پیدایش خانواده است. به عقیده او، اداره امور اقتصادی خانواده (تدبیر منزل) و اداره امور اقتصادی جامعه نیاز به مدیریت دارد. بنابراین در چارچوب اقتصادی، همان طور که بر حاکمان مطالعه اقتصاد یک جامعه لازم است تا آنان امور اقتصادی کشور را با تدبیر سامان بخشند، مسائل اقتصادی خانوارها نیز باید مورد مطالعه و بحث قرار گیرد؛ تا افراد هر خانوار که یک واحد اجتماعی است، در اداره امور اقتصادی خانوار با تدبیر و آگاهی کامل امور منزل را اداره نمایند.
توایانان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، ص۱۷۶-۱۷۷ و ۱۸۱، بی جا، بی تا، ۱۳۶۱.
...

دانشنامه عمومی

ابن سینا (دهانه). دهانهٔ آتشفشانی ابن سینا بر روی کرهٔ ماه به نام این دانشمند ایرانی و برای احترام به ارائه مطالب وی در زمینه های پزشکی، داروسازی و نجوم نام گذاری شده است. [ ۱] [ ۲]
عکس ابن سینا (دهانه)عکس ابن سینا (دهانه)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

اگر بابا بزرگ پورسینا را تنها در دهها نوشته اش به زبان فارسی انگار نماییم که پیشا فردوسی وپای فردوسی و پسا فردوسی ( شاهنامهء فردوسی ) آنها را به دست داد و از آنجا که همهء تکایه و زِمایهء همایه او را می
...
[مشاهده متن کامل]
شناختند وبه پیشواز آن نوشته های فارسی می شتافتند و نوشته های درسی شدند و بیست ویا سی رشتهء دانشی را به زبان فارسی راه اندازی کردند می یابیم که پورسینا چه اندازه سر بلندی آفریده است و چه اندازه فارسی را پاس داشته است و یکی از انگیزه هایی که پورسینا نزد ما این همه گرامی و دوست داشتنی است همین فارسی نویسی او میباشد .

۱۰۳۹ واژه را دکتر محمد معین ویراستار الهیات دانشنامهء علایی به زبان فارسی ازبابا بزرگ پورسینا می داند .
من خود یک واژه را می افزایم و آن واژهء .
( سینا )
میباشد. تا شمار واژگان به ؛
" ۱۰۴۰ "برسد.
...
[مشاهده متن کامل]

آیا سینا " سی نا "است مانند هفت بند یا هزاردستان ویا دوتار وسه تار و مانند آن.
که شاید کار نیاکانش بوده باشد چه به فن وچه به هنر.
دانشنامهء علایی از ابو علی حسن ابن عبدلله ابن سینا. بخش الهیات دکتر محمد معین .

فراتر است پیشگاه راستی تا اینکه آیین هر آمده ای باشد مگر یکی پس از دیگری .
در همهء رشته های دانستنیها با آن بسیاری هرکسی را توان برتری و ویژان شدن در هر کدام نیست مگر برخی پر تلاشان و زی گذاران بر دریافت آن وراه آسایانه و تنبلانه و زرنگانه پیدا نمی گردد. با؛
...
[مشاهده متن کامل]

۱_برنامه
۲_سخت افزار.
۳_پای کار.
۴_روندانه.
۵_بودجه.
۶_دل سوزانه. . . . نه گریزانه و گزیرانه.
۷_نرم افزارانه.
۸_توانمندانه.
۹_بی بهانه.
۱۰_خواهانانه.
۱۱_ . . . . .
تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری
نانی به کف آری" خیر دنیا " و به غفلت نخوری خیر آخرت.
ور نه نار زندگی دود است وبس
پس؛
خطاب آمد که واصل شو به الطاف خداوندی.

ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا، پورسینا و شیخ الرئیس ( ۳۵۹–۲ تیر ۴۱۶ خورشیدی، ۹۸۰–۱۰۳۷ میلادی، ۳۷۰–۴۲۸ قمری ) ، همه چیزدان، پزشک، ریاضی دان، اخترشناس، فیزیک دان، شیمی دان، جغرافی دان، زمین شناس، شاعر، منطق دان، فیلسوف، موسیقی دان و دولت مرد ایرانی و از مشهورترین و تأثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان ایران زمین و جهان است که به ویژه به دلیل آثارش در زمینهٔ فلسفه و پزشکی اهمیت دارد. آثار اصلی او دو دانشنامهٔ علمی و فلسفی جامع به نام های کتاب شفا و دانشنامهٔ علائی، و همچنین القانون فی الطب به عنوان یکی از معروف ترین آثار تاریخ پزشکی است.
...
[مشاهده متن کامل]

وی در کودکی نبوغ شایانی از خود بروز داد و در جوانی از جمله دانشمندان و پزشکان خاص دربار امیر نوح سامانی در بخارا بود. سپس با زوال سامانیان و نزدیک شدن خطر سپاه سلطان محمود غزنوی از بخارا به گرگانج خوارزم رفت و از آنجا به گرگان نزد امیران آل زیار پناه برد. سپس، در خدمت مجدالدوله رستم امیر آل بویه در ری رسید و پس از آن در همدان وزیر شمس الدوله دیلمی بود. پس از مرگ امیر، وی را زندانی کردند تا اینکه از آنجا گریخت و نزد علاءالدوله، حاکم اصفهان از آل کاکویه رفت و در خدمت او بود تا نهایتاً در همین منصب در سفر به همدان درگذشت.
در حوزه دانش منطق ابن سینا با ابداع دو نظریه «قیاس اقترانی شرطی» و «موجهات زمانی» از منطق ارسطویی پا فراتر نهاد در طرح نوینی از منطق موسوم به منطق سینوی را در تمدن اسلامی پی نهاد که پس از وی تا زمان خواجه نصیرالدین طوسی تکمیل گردید. در حوزه فلسفه وی کوشید تا فلسفه مشائی را با دین سازگار سازد. در این جهت علاوه بر اثبات وجود خداوند بمثابه واجب الوجود فلسفی، به حل عقلی مسائلی از قبیل صدور کثرت از وحدت، علم خداوند به جزئیات، پیوند حادث و قدیم، رابطه ذات و صفات خدا پرداخت. در حوزه نفس نیز بحث تجرد و خلود را طرح می کند. وی معقول ثانی و اولی را تفکیک می کند و در موضوع شرور تقریر نوینی ارائه می دهد.
وی ۴۵۰ کتاب در زمینه های گوناگون نوشته است که شمار زیادی از آن ها در مورد پزشکی و فلسفه است. جرج سارتن در کتاب تاریخ علم، وی را یکی از بزرگ ترین اندیشمندان و دانشمندان پزشکی می داند. همچنین وی او را مشهورترین دانشمند دیار ایران می داند که یکی از معروف ترین ها در همهٔ زمان ها و مکان ها و نژادها است. همچنین وی در زمرهٔ فیلسوفان بزرگ جهان قرار دارد. دانشنامهٔ فلسفهٔ دانشگاه تنسی ابن سینا را تأثیرگذارترین فیلسوف جهان پیش از دوران مدرن معرفی می کند. تقریرهای فلسفی وی بسیار بر فلاسفه بزرگ بعدی از جمله ملاصدرا، توماس آکوئیناس و دکارت مؤثر بوده است و علاوه بر مکتب سینوی در جهان اسلام که همچنان استمرار دارد، مکتب سینوی در فلسفه قرون وسطی اروپا نیز پدید می آید. تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی، کلام شیعه را به رنگ فلسفه سینوی درمی آورد. در مخالفت با وی از یک سو محمد غزالی و فخر رازی از موضع کلام اشعری و از سوی دیگر ابن رشد اندلسی از موضع فلسفه ارسطویی کتاب می نویسند.

ابن سیناابن سیناابن سیناابن سیناابن سیناابن سینا
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/ابن_سینا
دانشمند و پزشک ایرانی

بپرس