[ویکی فقه] اِبْن ِ سَرْج ، ابوجعفر محمد بن سَنان بن سرج بن ابراهیم تَنوخی شَیزَری (۲۱۲-۲۹۳ق /۸۲۷ -۹۰۶م )، مقری ، محدّث و قاضی حنفی شام .
اگرچه تاریخ تولد او در منابع تصریح نشده ، ولی با توجه به اینکه ابن عساکر وفات او را در ۲۹۳ق و در ۸۱ سالگی ضبط کرده ، می توان تاریخ ولادت او را به دست آورد.
تحصیلات و اساتید
براساس پاره ای قراین می توان نتیجه گرفت که او عمدتاً در شیزر (شام ) اقامت داشته ، ولی برای استماع از برخی مشایخ دمشق به آنجا رفته است او قرائت کسائی از قاریان هفتگانه ، شیبة بن نصاح از قاریان شاذّ مدینه و احتمالاً قرائت دیگر قاریان را نزد مشایخی چون احمد بن جُبیر انطاکی ، میمون بن حفص کوفی و به خصوص ابوموسی عیسی بن سلیمان شیزری که هر سه از شاگردان کسائی بوده اند، فراگرفت . روایت او به خصوص از کسائی در سده های ۵ و ۶ق /۱۱ و ۱۲م ،مورد عنایت مقریانی چون ابوعمرو دانی ، هُذَلی ، اندرابی ، ابن سِوار، و سبط خیاط قرار داشته و در آثار ایشان ثبت گردیده ، ولی در آثار متأخر متروک شده است . از مهم ترین راویان او در قرائت ابن شنبوذ شایان ذکر است . در حدیث نیز وی از مشایخی چون هشام بن عمار، مسیب بن واضح ، عبدالوهاب بن نجدة حوطی و عیسی بن سلیمانی شیزری استماع و روایت کرده است .
فعالیت های علمی
در میان کسانی که از او روایت حدیث کرده اند، نیز می توان از محدّثان برجسته ای چون ابوجعفر طحاوی و سلیمان بن احمد طبرانی یاد کرد برخی از احادیث او را می توان در مطاوی کتب حدیث چون مشکل الاثار طحاوی یافت . ابن عساکر نیز شماری از احادیث وی را گرد آورده است . در قرائت ، ابن جزری او را ضابط (دقیق ) شمرده ، اما در حدیث ، ذهبی روایت او را به گونه ای ضعیف دانسته است . البته دلیلی وجود ندارد که این گفته را طعنی در شخص ابن سرج بدانیم . جز قاری و محدّث ، ابن سرج تا حدودی به عنوان یک فقیه نیز مطرح بوده است . او فقه حنفی را از استادش عیسی بن سلیمان شیزری و او از محمد بن حسن شیبانی فرا گرفت ابن سرج یکی از مشایخی است که طحاوی فقیه بزرگ حنفی فقه محمد بن حسن شیبانی را از ایشان فرا گرفته است .
مذهب
...
اگرچه تاریخ تولد او در منابع تصریح نشده ، ولی با توجه به اینکه ابن عساکر وفات او را در ۲۹۳ق و در ۸۱ سالگی ضبط کرده ، می توان تاریخ ولادت او را به دست آورد.
تحصیلات و اساتید
براساس پاره ای قراین می توان نتیجه گرفت که او عمدتاً در شیزر (شام ) اقامت داشته ، ولی برای استماع از برخی مشایخ دمشق به آنجا رفته است او قرائت کسائی از قاریان هفتگانه ، شیبة بن نصاح از قاریان شاذّ مدینه و احتمالاً قرائت دیگر قاریان را نزد مشایخی چون احمد بن جُبیر انطاکی ، میمون بن حفص کوفی و به خصوص ابوموسی عیسی بن سلیمان شیزری که هر سه از شاگردان کسائی بوده اند، فراگرفت . روایت او به خصوص از کسائی در سده های ۵ و ۶ق /۱۱ و ۱۲م ،مورد عنایت مقریانی چون ابوعمرو دانی ، هُذَلی ، اندرابی ، ابن سِوار، و سبط خیاط قرار داشته و در آثار ایشان ثبت گردیده ، ولی در آثار متأخر متروک شده است . از مهم ترین راویان او در قرائت ابن شنبوذ شایان ذکر است . در حدیث نیز وی از مشایخی چون هشام بن عمار، مسیب بن واضح ، عبدالوهاب بن نجدة حوطی و عیسی بن سلیمانی شیزری استماع و روایت کرده است .
فعالیت های علمی
در میان کسانی که از او روایت حدیث کرده اند، نیز می توان از محدّثان برجسته ای چون ابوجعفر طحاوی و سلیمان بن احمد طبرانی یاد کرد برخی از احادیث او را می توان در مطاوی کتب حدیث چون مشکل الاثار طحاوی یافت . ابن عساکر نیز شماری از احادیث وی را گرد آورده است . در قرائت ، ابن جزری او را ضابط (دقیق ) شمرده ، اما در حدیث ، ذهبی روایت او را به گونه ای ضعیف دانسته است . البته دلیلی وجود ندارد که این گفته را طعنی در شخص ابن سرج بدانیم . جز قاری و محدّث ، ابن سرج تا حدودی به عنوان یک فقیه نیز مطرح بوده است . او فقه حنفی را از استادش عیسی بن سلیمان شیزری و او از محمد بن حسن شیبانی فرا گرفت ابن سرج یکی از مشایخی است که طحاوی فقیه بزرگ حنفی فقه محمد بن حسن شیبانی را از ایشان فرا گرفته است .
مذهب
...
wikifeqh: ابن_سرج