ابن امین ابواسحاق ابراهیم

[ویکی نور] ابن امین، ابواسحاق ابراهیم بن یحیی بن ابراهیم بن سعید، فقیه، محدث، مورخ و لغت شناس، در سال 489ق در قرطبه (کردوا) که در آن ایام مرکز تجمع دانشمندان، فقیهان و محدثان بود، به دنیا آمد. وی از ابومحمد عبدالرحمان بن عتاب، ابوبکر ابن عربی، ابوالولید بن رشد، ابوالحسن بن عفیف، ابوالقاسم بن صواب و ابوالولید بن طریف حدیث شنید. بین او و ابوعلی حسین بن محمد صدفی دوستی استواری برقرار بوده و هر یک از آن دو به دیگری حدیث آموخته و از هم روایت کرده اند و نیز چنان که پیداست، ابن بشکوال نزد ابن امین درس خوانده و این یک نیز به نوبه خود- چنان که در قدیم عادت دانشمندان بوده و تاکنون در بسیاری از دانشگاه های اسلامی و حوزه های علمی دینی مرسوم است- دروسی از او فراگرفته است. ابن امین از لحاظ روایت، درایت، صحت ضبط و استواریِ سند، از بزرگان علم حدیث بوده و به رجال سند نیک واقف و آگاه بوده است.
به موجب روایت ابن ابار، وی امامت نماز را در مسجد عبیدالله بن ادهم در قرطبه به عهده داشته است و این سمت را جز به کسانی که به زهد و پرهیزگاری متصف و مشهور بوده اند، نمی داند. وی در اواخر زندگانی خود به فتنه ای که در قرطبه روی داد- و مصامده پس از قیام ابوجعفر بن حمدین بدان شهر درآمدند- دچار شد. فتنه مزبور آن بود که لمتونیان (مرابطون) در 540ق، به سرداری یحیی بن غانیه در قرطبه با ابن حمدین جنگیدند و ابن حمدین شکست خورد و قرطبه را ترک کرد. در این واقعه یکی از سپاهیان بربر ابن امین را تعقیب کرد و او خود را از بام به صحن خانه ای افکند که بگریزد، اما در چاهی افتاد و بدین گونه نجات یافت و سپس به لبله رفت. او 4 سال پایان عمر خود را در همان جا به سر برد تا در سال 544ق درگذشت. او به هنگام وفات، 55 سال داشت.
1. الاِعلام بالخیره الاعلام من اصحاب النبی(ع).
2. تألیفی درباره کتاب الموطأ مالک که شاید شرحی بر آن کتاب باشد.
دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج3، ص43، محمداحمد موسوی آل طعمه.