ابن ابی طی حلبی

[ویکی شیعه] اِبْن اَبی طَی، یحیی بن حمید (حُمَیده) بن ظافر طائی حلبی غسّانی (۵۷۵ - حدود ۶۳۰ق)، مورخ و ادیب شیعی اهل حلب که نزد علمایی چون ابن شهر آشوب و تاج علی اشرف بن اعز به تحصیل پرداخت. او آثار بسیاری را تالیف کرد که مهم ترین آن، تاریخ بزرگ به نام معادن الذهب فی تاریخ الملوک و الخلفاء و ذوی الرُّتب است.
او در حلب زاده شد. یاقوت حموی او را در ۶۱۹ق /۱۲۲۲م در حلب دیده است. کتبی از یاقوت نقل می کند که پدر یحیی را فرزندی نمی ماند و شبی که یحیی به دنیا آمد، کنیزی وی را بر بام برد. هوا سخت سرد بود. چشمان کودک پس از گریستن بسیار سپید شد و از آن پس پیوسته درد چشم داشت. چون به بلوغ رسید، آن قسمت از دیدگانش که سپید شده بود، روشن گشت. پیشه پدرِ یحیی را برخی نجّاری (النّجاره) نوشته و آورده اند که بر همه نجاران حلب مقدّم بود و در نسب وی نیز « ابن نجار » را افزوده اند کتبی و ابن حجر عسقلانی « صنعة التجاره » ضبط کرده است.
یحیی قرائت قرآن را نزد پدر آموخت و فقه امامیه را از ابن شهر آشوب فراگرفت و در اصول، قرائات، لغت و جز آنها دستی یافت همچنین وی نزد تاج علی اشرف بن اعز (د ۶۱۰ق /۱۲۱۳م) به تلمذ پرداخت و نهج البلاغه و مقداری از اشعار تاج علی را نزد او خواند . ابن ابی طی شعر نیز می گفت. وی، الملک الظاهر بن صلاح الدین (والی حلب: ۵۸۲ -۶۱۳ق /۱۱۸۶-۱۲۱۶م) را مدح گفت و در سلک شاعران و مقربان وی درآمد.