ابزار شناخت

[ویکی فقه] شناخت یعنی آگاهی و آگاهی احتیاج به تعریف ندارد ولی ابزار شناخت چیست؟
برای شناخت، ابزار متعددی متصور می باشد. یکی از وسائل و ابزارهای شناخت برای انسان "حواس " است. انسان دارای حاسه های متعدد است: حس باصره، حس سامعه، حس ذائقه و... اگر فرض کنیم انسان فاقد همه حواس باشد فاقد همه شناختها خواهد بود. جمله ای است که از قدیم الایام معروف است و شاید از ارسطو باشد: «من فقد حسا فقد علما؛ هر کس که فاقد یک نوع حس باشد، فاقد یک نوع شناخت است».
ابزار شناخت در اسلام
اسلام برای شناخت جهان و حقایق دینی از سه نوع ابزار بهره می گیرد و هر یک را در قلمرو خاص خود معتبر می داند. این ابزار سه گانه عبارتند از:۱. حس که مهمترین آن، حس شنوایی و بینایی است؛۲. عقل و خرد که در قلمرو محدودی بر اساس اصول و مبادی ویژه ای به طور قطع و یقین حقیقت را کشف می کند؛۳. وحی که وسیله ارتباط انسانهای والا و برگزیده با جهان غیب است.دو راه نخست جنبه عمومی دارد و تمام افراد بشر می توانند در شناخت جهان از آن دو، بهره بگیرند، همچنانکه در فهم شریعت نیز مؤثر و کارساز می باشند، در حالیکه راه سوم از آن افرادی است که مورد عنایت خاص خداوند قرار گرفته اند و بارزترین نمونه آن پیامبران الهی می باشند.
در روایات اسلامی از افرادی به عنوان «محدَّث» یاد شده است.
حواسّ پنجگانه، نخستین ابزار و وسایلی هستند که خداوند در اختیار انسانها قرار داده است. آنان به کمک این ابزار، بسیاری از اشیاء و امور اطراف خود را درک می کنند و می شناسند. دیدنی ها را می بینند، شنیدنی ها را می شنوند، بوها را استشمام می کنند، طعم ها را می چشند و اشیاء را لمس می کنند.قرآن در این باره می فرماید: ( و اللّه أخرجکم من بطون امّهاتکم لا تعلمون شیئاً و جعل لکم السّمع و الابصار... )
نحل/سوره۱۶، آیه۷۸.
...