ابرق الربذه

لغت نامه دهخدا

ابرق الربذه. [ اَ رَ قُرْ رَ ب َ ذَ ] ( اِخ ) نام جائی است از منازل بنی ذبیان و در آنجا جنگی میان اهل ردّه و جیش ابوبکر روی داده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اَبْرَق ُ الرَّبَذَه ، ناحیه ای در مشرق و شمال مدینه ، در ۱۳۰ میلی آن (به میل عربی ) که از چراگاه ها و از منازل قبیله بنی ذبیان بوده است .
ابرق به معنی خاک ِ آمیخته با سنگ و ریگ و گل است و هرچه در آن سیاهی و سفیدی باشد.این واژه به کلمات و نامهای دیگری اضافه شده است ، مانند: ابرق الباری ، ابرق عمران ، ابرق الکبریت ، ابرق الحنان و ابرق ذی الجموع .
یاقوت حموی ، معجم البلدان ، ج۱، ص۶۵، بیروت ، ۱۳۹۹ق /۱۹۷۹م .
درباره پیشینه تاریخ ابرق الربذه آگاهی چندانی در دست نیست . مورخان همواره با نام قبیله بنی ذبیان که ساکنان اصلی اینجا بوده اند، از آن یاد کرده اند.اینان از دو رویداد خبر داده اند که به روزگار جاهلی در این ناحیه اتفاق افتاده است : یکی رویداد یوم شعب جبله بوده که در آن طوایف بنی عامر و بنی عبس با قبایل بنی ذبیان و بنی تمیم به جنگ پرداخته اند و دیگری یوم الهبائه که جنگ دیگری میان بنی عبس و بنی ذبیان بوده است .
احمد ابن عبدربه ، العقد الفرید، ج۵، ص۱۴۱، به کوشش احمد امین ، قاهره ، ۱۳۷۲ق .
مهم ترین رویداد تاریخی در ابرق الربذه مربوط به زمان ابوبکر در نخستین روزهای خلافت او بوده است .در این زمان قبایل اطراف مدینه و عربستان از اسلام روگردان شدند و بر مدینه تاختند.قبایل ثعلبه بن سعد و عبس و مره در ابرق الربذه گرد آمدند و گروهی از بنی کنانه با آنان همداستان و آماده تاختن به مدینه گشتند.اینان دو گروه شدند: گروهی در ابرق ماندند و گروهی به ذوالقصه رفتند. این قبایل نمایندگانی به مدینه فرستادند تا به ابوبکر بگویند که از خواندن نماز روی گردان نیستند، اما اجازه می خواهند که زکات ندهند. ابوبکر مخالفت کرد و بر سر آن ها لشکر فرستاد. در این جنگ مسلمانان پیروز شدند.به هنگام بازگشت اسامة بن زید به مدینه (۶۰ روز پس از درگذشت پیامبر)، ابوبکر وی را در مدینه به جای خود گذاشت و با سپاهی به سوی قبایل مرتد راند که دوباره در ذوالقصه و ابرق گرد آمده بودند. ابوبکر در ابرق الربذه با مرتدان درگیر شده و آنان را شکست داد. سران آنها حارص و عوف رو به گریز نهادند و بنی ذبیان و قبایل دیگر از پی آنها روان شدند. ابوبکر چند روزی در ابرق ماند و چون روا نمی داشت که بن ذبیان بار دیگر بر آن جا دست یابند، آن را چراگاه اسبان و دام های مسلمانان ساخت واز ورود قبایل بنی ذبیان جلوگیری کرد.
طبری ، تاریخ ، ج۱، ص۲۴۳-۲۴۷، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم ، بیروت ، ۱۳۸۷ق .
...

پیشنهاد کاربران

بپرس