اب بازسانان

آب بازسانان. آب بازسانان[ ۱] یا آب بازان راسته ای از پستانداران هستند که شامل نهنگ ها، دلفین ها و گرازماهیان می شود. آب بازسانان پستاندارانی دریایی هستند که با شرایط زیست در آب سازگار شده اند. بدن آن ها دوکی شکل است و دست های آن ها به صورت باله درآمده است. باله های کوچک پشتی آن ها اندامی تحلیل رفته هستند و در طول فرگشت ساختار و کاربرد آن ها ساده تر شده است. این باله های پشتی به ستون فقرات نچسبیده اند و در درون بدن پنهان هستند.
آب بازسانان تقریباً بی مو هستند و پوششی از پیه زیر پوست آن ها را پوشانده است که امکان شنا در آب های سردتر را به آن ها می دهد. آب بازسانان به خاطر هوش بالای خود معروفند. دانش مطالعه آب بازسانان را آب بازشناسی[ ۲] می نامند.
آب بازسانان پستاندارند و این یعنی که عضوی از رده پستانداران به شمار می روند. نزدیک ترین خویشاوندان آن ها جفت سمان، همانند اسب آبی و آهو، به شمار می روند. [ ۳] [ ۴]
از نشانه های پستاندار بودن آب بازسانان می توان به خون گرم بودنشان، تنفس از راه شش، شیردهی به نوزادانشان، و درآوردن مو - هرچند به میزان کم - اشاره کرد.
آب بازسانانی همچون نهنگ عنبر، نهنگ سفید، دلفین ها، گرازماهی ها در دهان خود دندان دارند و از آن برای شکار ماهی و ماهی مرکب و دیگر جانداران دریایی بهره می گیرند. آن ها غذا را نمی جوند بلکه به یکباره فرو می برند؛ این کار برای شکارچیانی همچون نهنگ قاتل - که طعمه های بزرگی چون خوک های دریایی را شکار می کنند - ابتدا با تکه تکه کردن طعمه آغاز می شود و سپس هر بخش کوچک بلعیده می شود.
آب بازسانان بی دندان اما در دهان خود به جای دندان، صفحه های شانه ای دارند که وظیفه تصفیه آب و به دام انداختن جانداران ریزی همچون کریل ها را بر عهده دارند. این صفحات از جنس کراتین ساخته شده اند؛ همان ماده ای که تشکیل دهنده ناخن های آدمی است. همهٔ بی دندان ها اما از پلانکتون ها تغذیه نمی کنند و نهنگ هایی همچون نهنگ گوژپشت از ماهی های کوچکی چون ساردین و شاه ماهی تغذیه می کنند. غذای اصلی نهنگ خاکستری نیز سخت پوستان ریز اعماق آب ها است.
آب بازسانان بازماندگان تیره رائولیده از جفت سمان هستند که به سم های جفت گونه خود، اندام های ریزشان، و گوشی که همانندی بسیاری به نهنگ های نخستین دارد، شناخته می شوند. [ ۵] منشأ خشکی این جانوران از نیاز آن ها به بالا آمدن به سطح آب و تنفس آشکار است؛ استخوان های باله های آن ها نیز همانند پستانداران خشکی است، از جمله نشانه های وستیجیال پای عقبی که از نیاهای چهارپایشان به جا مانده اند.