مهدی

[ویکی شیعه] مهدی به معنای راهنمایی شده به دست خدا، در اصطلاح روایات اسلامی یکی از القاب منجی اسلامی و در باورهای شیعی، لقب امام دوازدهم(ع) شیعیان است که سرانجام ظهور و زمین را از عدل و داد پر می کند. از آنجا که پیامبر(ص) درباره ظهور منجی به نام مهدی از خاندان خود وعده داده بود، مسلمانان از واپسین روزهای پس از رحلت پیامبر، منتظر ظهور مهدی (ع) بودند.
برخی از گروه‎های اسلامی نظیر زیدیان و بنی عباس با انتخاب لقب مهدی برای رهبران قیام خود علیه دستگاه حاکم و با ادعای برپایی عدالت و از بین بردن ظلم، توده‎های معتقد به مهدی موعود را به خود جلب و از آن برای تثبیت حکومت خود استفاده می‎کردند. بر اساس برخی گزارش‎ها لقب مهدی در صدر اسلام از باب بزرگداشت نیز برای بزرگان به کار می رفته است. برخی محققان مدعی‎اند نخستین کسی که مهدی را در کاربرد اعتقادی آن به عنوان منجی به کاربرد ابو اسحاق کعب بن ماته بن حیسوء حمیری (درگذشت۳۴ق) است.
مهدی صفت مفعولی و به معنی شخص راهنمایی شده به دست خدا است.این کلمه از ماده «ه ـ د ـ ی» به معنای هدایت و راهنمایی از روی لطف و خیرخواهی است. گویا معنای «هدایت» در اینجا مقابل ضلالت است و به راهنمایی معنوی اشاره دارد. کلمه مهدی در قرآن نیامده ولی دیگر مشتقات مادی «ه ـ د ـ ی» مکرر در این کتاب آسمانی به کار رفته اند از جمله در دو آیه قرآنی این ماده بر هیئت اسم فاعل و به معنای «هدایت کننده» است به کار رفته است.

[ویکی اهل البیت] مهدی (خلیفه عباسی). "ابوعبدالله مهدی" بعد از پدرش منصور به قدرت رسید از کار او می توان به وسعت دادن مسجدالحرام، گذاشتن دستگاه برید (اطلاعات) و رونق گرفتن تجارت در بغداد اشاره کرد.
دوران مهدی، ادامه عصر منصور و دوره تحکیم پایه های قدرت عباسیان است. هنوز نیروهای وفادار به عباسیان که به نام شیعه بنی عباس خوانده شدند، مطمئن ترین نیروهای حکومت بودند. همان ها بودند که با شورش و فریاد، عیسی بن موسی را وادار کردند تا به نفع پسر مهدی از ولایت عهدی کناره گیری کند.
مهدی عباسی در سفر حج میان مردم مکه و مدینه بذل و بخشش فراوانی می کرد. این اقدام، نوعی حرکت تبلیغی برای وی بود، کاری که در دوره های مختلف تاریخ، خلفا و امیران نسبت به مردم این دو شهر انجام می دادند. وی بر مساحت مسجدالحرام و مسجدالنبی افزود و در آبادی راه های حج کوشید.
مهدی در یکی از سفرها، تعداد پانصد نفر از نوادگان انصار را به عنوان اعوان و انصار خود از مدینه به بغداد کوچ داده برای آنها امکانات زندگی فراهم کرد. این اقدام، نوعی دلجویی از انصار بود که در دوران امویان مورد ستم بودند و بعدها نیز به دلیل حمایت از شورش نفس زکیه در مدینه، مورد بی مهری منصور واقع شده بودند.
دوران مهدی، در ادامه دوران منصور، دوره استحکام پایه های قدرت عباسیان است که شکوه آن در دوران هارون ظاهر می شود. در تمامی این دوره به جز اندلس که در اختیار امویان بود، سایر سرزمین های اسلامی، تحت سلطه عباسیان قرار داشت.
شورش هایی نیز در زمان او به وجود آمد، شورش یوسف البرم که به منظور امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد، شورش مقنع (سپید جامگان) و شورش عبدالسلام یشکری را می توان نام برد.
از آنجا که مهدی عباسی وقت خود را عموما به حل منازعات داخلی و کشورگشایی می گذراند، امام موسی بن جعفر علیه السلام در زمان او اندک فرصتی برای بیان حقایق شرع و مظلومیت اهل بیت علیهم السلام یافت.
البته مهدی برای در امان ماندن از خطر احتمالی از سوی امام، حضرت را مدتی زندانی کرد و چون تضمین گرفت که بر علیه او نشورد، حضرت را آزاد کرد. تفصیل واقعه به روایت فضل بن ربیع از پدرش چنین است: وقتی مهدی، حضرت موسی بن جعفر علیه السلام را زندانی کرد، یکی از شب ها حضرت امیرمؤمنان علی علیه السلام را در خواب دید که به او فرمود: «یا محمد فهل عسیتم ان تولیتم ان تفسدوا فی الارض وتقطعوا ارحامکم» آیا شما به این امید بودید که اگر ولایت یافتید، در زمین فساد کنید و قطع ارحام کنید! به دنبال این خواب، خلیفه ربیع را شبانه خواست و گفت: که موسی بن جعفر علیه السلام را نزدش حاضر کند.

در دیدگاه آخرالزمانی مسلمانان، مهدی (در لغت به معنی «هدایت کننده») اعاده کنندهٔ دین و عدالت و منجی موعود است که (بنا بر تفاسیر مختلف) هفت، نه یا نوزده سال پیش از روز قیامت حکومت خواهد کرد و زمین را از ظلم و جور پاک خواهد کرد. مهدی در تشیع دوازده امامی اشاره به حجت بن حسن، امام دوازدهم شیعیان، فرزند حسن عسکری دارد. در میان اهل سنت محدثان مشهوری احادیثی در مورد بشارت مهدی از پیامبر اسلام نقل کرده اند، اما مفهوم مهدی از مفاهیم اصلی اعتقادی اهل سنت نیست. از محدثان و علمای اهل سنت دیدگاه ها و حدیث های مختلفی در مورد مهدی نقل شده است. در این روایات از عیسی مسیح، فرزندی از نسل حسن و حسین، فرزند حسن عسکری امام یازده شیعه به عنوان مهدی یاد شده است.در بین فرق اسلامی در طول تاریخ اسلام همچنین از افرادی مانند محمد حنفیه، موسی بن جعفر، حسن عسکری، حجت بن حسن، عیسی مسیح و میرزا غلام احمد و محمد احمد در سودان به عنوان مهدی نام برده شده است.
محمد احمد: یا محمد احمد بن عبدالله یا محمد احمد سودانی متولد ۱۲ اوت ۱۸۴۴ رهبر مذهبی طریفت سامانیه بود که در ۲۹ ژوئن ۱۸۸۱ ادعا نمود که مهدی است. او شورش موفقی را علیه حکومت مصر و عثمانی در سودان شروع کرد. در سال ۱۸۸۵ او موفق شد که خارطوم پایتخت فعلی سودان را به تصرف خود درآورد. او مدتی بعد در ۲۲ ژوئن ۱۸۸۵ درگذشت.
سید علی محمد باب بنیان گذار مذهب بابیت که در سال ۱۸۴۴ میلادی با ۱۲۶۰ هجری قمری ادعا مهدی بودن کرد. او بعدها در شهر تبریز تیرباران شد.
محمد امزیان (فوت ۱۸۷۹) در شمال آفریقا
محمت (فوت ۱۹۳۰) در ترکیه
محمد قحطانی (فوت ۱۹۷۹) در عربستان سعودی
احمد بارِلوی (فوت ۱۸۳۱) در هند
واژهٔ «مهدی» در قرآن به کار نرفته است. «مهدی» از ریشهٔ ه-د-ی است و به معنای هدایت شده یا هدایت شده توسط خدا می باشد. سابقهٔ استفاده از کلمهٔ مهدی قبل از ظهور اسلام وجود ندارد، به ویژه به معنای موعود جهانگشای عدل گستر. اما استفاده از این کلمه در زمان پیامبر اسلام و بعد از آن، در اشعار و متن های عرب دیده می شود. در شعری سعد بنی سلیم پس از ایمان به اسلام در مدح پیامبر اسلام چنین می سراید:
مهدی به معنای «هدایت شده» در ابتدای اسلام در مفهوم منجی آخرالزمان به کار نمی رفته است. بسیاری از بزرگان صدر اسلام با این نام خوانده می شده اند، تنها لقبی بوده است که به خاطر آنکه درجه بزرگی معنوی آن ها نشان داده شد. افرادی مانند محمد، ابراهیم، علی، فاطمه، حسین بن علی و مهدی (خلیفه بنی عباس) در اوایل اسلام با این نام خوانده شده اند.
در میان کتاب های عهد عتیق در کتاب دانیال که بعد از اسارت یهودیان در بابل نوشته شده است به منجی آخرالزمان اشاره شده است. عیسی بنا به نقل اناجیل از ظهور ناگهانی پسر انسان، بازگشت خود به هنگام انقضای عالم، بر قرار شدن عدالت در آن دوران و حتمی بودن حکومت عدل خبر داده است. پسر انسان تعبیری است که بر نجات دهندهٔ جهانی در انجیل اطلاق شده است. در نوشته های بین العهدین (فاصلهٔ زمانی کتاب دانیال تا زمان تدوین انجیل ها) مانند (خنوخ، ۱:۴۶–۳) به ظهور یک منجی در آخرالزمان اشاره می شود. از این منجی با نام هایی مانند «مسیحا»، «برگزیده»، «پرهیزگار»، «پسر انسان»، «پسر خدا»، و «انسان» یاد شده است. او وجودی ازلی است که پیش از خلق جهان، زمان ظهور و برنامهٔ او نزد خدا معلوم و مقرر بوده است.

مهدی (ابهام زدایی). مهدی می تواند اشاره ای به یکی از موارد زیر باشد:
مهدی، منجی یا موعود آخرالزمان در دین اسلام.
حجت بن حسن، موعود آخرالزمان و دوازدهمین امام در شیعه دوازده امامی.
مهدی شهر یا سَنگسَر، یکی از شهرهای ایران در استان سمنان.
مهدی (بدافزار)، نام یک بدافزار کامپیوتری که در سال ۲۰۱۲ میلادی افشا شد. این بدافزار جاسوسی برخی کشورهای خاورمیانه، به ویژه ایران را هدف قرار داده بود.
مهدی، واژه ای عربی به معنی «هدایت شده» و از نام های پسرانه.

مهدی (ترانه). «مهدی» ترانه ای در سبک رپ و با نقدی از اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران، به ترانه سرایی و خوانندگی شاهین نجفی است. این ترانه در تاریخ ۲۷ دسامبر ۲۰۱۰ منتشر شد. نجفی در این ترانه، حجت بن حسن، امام دوازدهم شیعیان را مورد خطاب قرار می دهد و درضمن نگاه انتقادی خود از شرایط اجتماعی و سیاسی ایران، از او می خواهد که به کمک او بیاید. پس از انتشار ترانه و موزیک ویدئو در وب گاه یوتیوب، تاکنون تعداد نمایش های آن به نزدیک ۳۶۰ هزار نفر رسیده، و بیش از ۱٬۵ هزار نفر آن را پسندیده اند.
متن ترانه مهدی
موزیک ویدئو ترانه «مهدی» در یوتیوب
شاهین نجفی را با دو بیت به زبان گیلکی آغاز و در ادامه با مخاطب قرار دادن حجت بن حسن، به مرور حوادث و شرایط اجتماعی و سیاسی ایران؛ از جمله رسیدگی بنیاد شهید و امور ایثارگران به خانواده های شهدا، پایدار ماندن وضعیت بد اقتصادی با وجود تغییر رئیس جمهوران کشور، تحریم ها و هدفمندسازی یارانه ها پرداخته است.
همه دردم ولی درمان ننه بوو (سراسر مبتلا به دردم ولی درمان وجود ندارد)ا تاریکی میان کوو نور سو سو (در این تاریکی سوسوی نور کجاست)وترکستم جی غم تنهای تنهام (بی توان در مقابل غم و غصه در شرایطی تنها و بی کس)می تنها تکیه گاهه زندگی کو (تنها کسی که در این زندگی به او تکیه کنم کجاست)
یه زمان واسه یه کسی ما مستضعفیم - وعده آب برق خونهٔ کذایی (اشاره به صحبت های سید روح الله خمینی در سخنرانی شهر قم در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۳۵۷، که به مردم آب، برق و برای مستمندان اتوبوس مجانی را وعده کرده بود.)یه زمان باید بجنگیم و بمیریم - الکی الکی کربلا ما می آییم (اشاره به نوحهٔ «کربلا، کربلا، ما داریم می آییم» از اکبر شریعت، که در سال های جنگ ایران و عراق به یکی از نوحه های معروف، و هم چنین وسیله ای برای تشویق جوانان به جنگ، شهادت و رفتن به کربلا تبدیل شده بود.)هشت سال گفت گفتمان و خندیدیم - ۱۸ تیر و شهید دانشگاهی (اشاره به شهیدشدگان وقایع کوی دانشگاه تهران در تیر ماه سال ۱۳۷۸، که به همین مناسبت دهمین سالگردی نیز در سال ۱۳۸۸ که مصادف با اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دهم بود، برگزار شد.)خلیج و نفت توش که دیگه مال ما نیست - شدیم بچه، بچه یتیم سر راهی (اشاره به برداشت های کشورهای همسایه از نفت خلیج فارس که با بهره از توان سرمایه گذاران خارجی و بهره وری از تکنولوژی های مدرن و روز دنیا انجام گرفته، و باعث چندین برابر شدن این برداشت ها نسبت به برداشت ایران می شود؛ و به نقل از شاعر، ایران را به کشوری یتیم تبدیل کرده است.)

مهدی (خلیفه). ابوعبدالله محمد مهدی (نام کامل وی: أبو عبد الله محمد بن عبدالله المنصور بن محمد بن علی المهدی) سومین خلیفه از خلفای عباسی بود که بعد از پدرش منصور بین سالهای ۱۵۸ تا ۱۶۹ خلافت و فرمانروایی مسلمانان را بر عهده داشت.
وی نخستین خلیفه عرب بود که توانست سپاه طبرستان را شکست دهد و مناطق بسیاری از غرب طبرستان را تصرف کند و سلسله دابویگان را با سرنگونی اسپهبد خورشید براندازد. اسپهبد خورشید وقتی شایعه اسیر شدن همسر و دخترش را شنید دست به خودکشی زد.
در سال ۱۶۰ هجری شخصی به نام یوسف البرم که یکی از اعراب مهاجر قبیله ثقیف بود در قسمت شرقی خراسان دعوی امامت نمود و تمام نواحی شرقی خراسان را به تصرف خود درآورد ولی فوراً به دست یزید عامل خلیفه مسلمانان دستگیر و به بغداد فرستاده شد و به قتل رسید.
در سال ۱۶۲ هجری مهدی همراه با هارون الرشید فرزندش پس از تاخت و تاز به شهرهای روم شرقی (بیزانس) به بغداد مهاجرت نمود.
در همین سال المقنع در ماوراءالنهر دعوی خدایی نمود اما به دست عمال و سپاهیان خلیفه مغلوب و مقتول شد.
وی که در بین سال های ۷۷۵ تا ۷۸۵ میلادی، در بغداد فرمان راند؛ او پس از پدرش ابوجعفر منصور به خلافت رسید. لقب وی «مهدی» به معنی ره یافته و ره نمایی شده است. دوران خلافت وی، همراه با صلح و آرامش بود. در این دوره قدرت عباسیان در بغداد، تحکیم شد. در این دوره، تنها اندلس در فرمان عباسیان نبود؛ و دیگر سرزمین های اسلامی تحت تسلط خلافت عباسی بود. مدت خلافت او ده سال و یک ماه بود.

مهدی (نام). مهدی ممکن است نام یکی از این افراد باشد:
مهدی حائری یزدی
مهدی باکری
مهدی الهی قمشه ای
مهدی بازرگان
مهدی آذر یزدی
مهدی آذر
مهدی بهادری نژاد
مهدی شجاعی
مهدی سمایی
مهدی موسوی
مهدی کامرانی
مهدی مهدوی
مهدی قربانی
مهدی کیانی
مهدی مرندی
مهدی حاجی زاده
مهدی سهرابی
مهدی مهدوی کیا
مهدی خدابخشی
مهدی موسوی (بازیکن کبدی)
مهدی مناجاتی
مهدی تقوی
مهدی واعظی
مهدی شیری
مهدی رجب زاده
مهدی هاشمی نسب
مهدی مهدی پور
مهدی امیرآبادی
مهدی بازارگرد
مهدی لواسانی
مهدی پاکدل
مهدی صبایی
مهدی فقیه
مهدی جمالی

مهدی (خلیفه). ابوعبدالله محمد مهدی (۷۴۵ م /۱۲۵ ق - ۷۸۵ م /۱۶۹ ق) سومین خلیفهٔ عبّاسی.
• «نرم خوی دور از ناتوانی، و نیرومندِ دور از خشونت باش.»برگرفته از «التمثیل والمحاضرة» نوشته ابومنصور عبدالملک ثعالبی، ص ۱۷، چاپ مصر، بارگذاری شده در ویکی نبشتهٔ عربی