روغن

(رُ غَ) [ په . ] (اِ.) ۱ - ماده ای چرب که از شیر، دنبه یا پیه گاو و گوسفند یا از گیاهان روغنی می گیرند. ۲ - مایع چربی که از سه گروه اساسی تشکیل می شود: روغن چرب ثابت ، روغن کانی و روغن اسانس . ، ~ ریخته را نذر امامزاده کردن مال از دست رفته را به کسی بخ

(رُ غَ) (حامص .) ۱ - نوعی اشکال فنی در موتور که باعث سوختن روغن همراه با سوخت موتور می شود. ۲ - (عا.) کنایه از: بی رمق شدن .

۱. ماده ای چرب و غیرمحلول در آب که انواع مختلف گیاهی، حیوانی، و صنعتی دارد.
۲. [قدیمی] ماده ای که از پیه به دست می آوردند و برای مشتعل کردن چراغ به کار می بردند، روغن چراغ.
* روغن حیوانی: روغنی که از کره، دنبه، و پیه گاو و گوسفند تهیه می شود.
* روغن خاکستری: روغنی مرکب از یک جزء جیوه و چهار جزء پیه گوسفند که برای تحلیل ورم غده بر روی پوست می مالند.
* روغن زرد: روغنی که از جوشاندن و صاف کردن کرۀ گاو یا گوسفند تهیه شود.
* روغن زیتون: روغنی که از میوۀ زیتون می گیرند و از جهت تغذیه و مصارف دارویی اهمیت بسیار دارد. از نظر طبی به عنوان ملین و برای رفع یبوست و در قولنج های کلیوی به کار می رود، برای کارگرانی که با سرب و فراورده های آن سروکار دارند نیز نافع است.
* روغن کرچک: روغنی که از دانه های گیاه کرچک یا بیدانجیر گرفته می شود و در طب به عنوان مسهل به کار می رود.
* روغن ماشین: مادۀ روغنی که از نفت گرفته می شود و در ماشین ها به کار می رود.
* روغن ماهی: روغنی که از جگر ماهی مورو گرفته می شود و دارای ویتامین های a و d است و آن را برای تقویت بدن و معالجۀ بعضی از بیماری ها می خورند، روغن کبد ماهی.

سوختن روغن، سوختن قسمتی از روغن در موتور اتومبیل در اثر معیوب شدن رینگ یا پیستون.

مالیدن یا داخل کردن روغن مخصوص ماشین میان چرخ، دنده ها، و میله های ماشین برای روان شدن و جلوگیری از اصطکاک و ساییدگی آن ها.

روغن ماده ای چرب است و از احکام آن در بابهای طهارت، حج، تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفته‏اند.
‏
روغن مادّه‏ای چرب، برگرفته از پیه‏های حیوانی یا دانه‏های گیاهی می باشد.

احکام روغن در فقه
← احکام روغن در طهارت
۱. ↑ جواهر الکلام ج۶، ص۱۴۷.    
...

روغَن دسته ای از مایعات است که اغلب با آب مخلوط نمی شوند و به دلیل آن که چگالی آن ها کمتر از آب است، روی آب شناور می مانند. اصولاً روغن به چربی اطلاق می شود که در دمای اتاق معمولاً به حالت مایع می باشد بجز روغن نباتی و روغن حیوانی. روغن ها هم همچون چربی ها متشکل از تری گلیسرید، مونوگلیسرید و مقداری هم دی گلیسرید می باشند. از آنجا که روغن حاوی مقدار زیادی چربی اشباع نشده است، در دمای اتاق مایع می باشد. روغن ها انواع مختلف دارند. می توانند صنعتی بوده یا تنها برای مصارف خوراکی و پخت وپز مورد استفاده قرار گیرند. در این بخش به توضیح در مورد روغن های خوراکی که معمولاً برای پختن غذاها مورد استفاده قرار می گیرند، می پردازیم.
روغن چرب حاصله از فشار دادن دانه ها
اسانس حاصل از سنگ زنی دانه ها و ترکیب کردن آن ها با آب و استخراج و در نتیجه تولید یک روغن فرار توسط عملیات تقطیر.
روغن ساخته شده توسط تزریق عصاره دانه خردل به یکی از روغن های گیاهی مثل روغن سویا
روغن های خوراکی را معمولاً از چربی های نباتی یا حیوانی به دست می آورند. چربی های نباتی در دمای اتاق مایعند. این نوع روغن ها را اغلب از گیاهان، مغز میوه، دانه گیاه و… تهیه می کنند. البته اغلب چربی های حیوانی در دمای اتاق به حالت جامدند و بنابراین نمی توان آن ها را جزو روغن به حساب آورد. اما برخی جانوران از جمله ماهی، وال و برخی از حیواناتی که در آب و هوای سرد زندگی می کنند، چربی بدنشان به حالت روغن مایع می باشد.
معمولاً از روغن برای سرخ کردن و پختن غذا استفاده می شود. گاهی به منظور نگهداری از مواد غذایی هم به آن ها روغن می زنند.
روغن گردو از گردوی انگلیسی (همچنین گردوی فارسی) استخراج می شود. هر ۱۰۰ گرم روغن گردو حدود ۳/۶۳ گرم اسید چرب غیر اشباع ۸/۲۲ گرم چربی غیر اشباع۱/۹ گرم چربی اشباع تولید می کند. این روغن کلسترول ندارد. این روغن حدود دارای ۲/۲۲٪ اسید چرب اشباع اولئیک اسید اسید چرب امگا ۶ ۴/۱۰٪ آلفا لینولنیک اسید که نیاز بدن به اسید چرب امگا۳ را تأمین می کند. دیگر اسیدهای چرب غیر اشباع ضروری برای بدن انسان است.

روغن (oil)
ماده ای قابل اشتعال، از آب سبک تر و معمولاً غیر محلول در آب که عموماً در دمای متعارفی حالت مایع دارد و در الکل و اتر حل می شود. روغن ها عمدتاً متشکل از کربن و هیدروژن هستند و ممکن است مانند چربی ها و موم ها جامد یا مایع باشند. نفت خام از بقایای گیاهان و جانوران شکل گرفته است. جانوران و گیاهانی که در زیر گل و لای نزدیک کف دریا مدفون شدند، طی میلیون ها سال براثر گرمای درونی زمین و فشار صخره های پوشاننده شان به آهستگی به هیدروکربن تبدیل شده اند. سه دستۀ اصلی روغن ها عبارت اند از روغن های اصلی یا روغن های فرّار یا روغن های اسانسی حاصل از گیاهان؛ روغن های غیرفرّار یا روغن های ثابت یا روغن های چرب حاصل از جانوران و گیاهان؛ و روغن های معدنی که عمدتاً از تصفیۀ نفت خام به دست می آیند. روغن های اسانسی مایعات فرّاری اند که بوی منبع گیاهی خود را حفظ می کنند و برای ساخت عطرها، طعم دهی، پزشکی، و عطردرمانی مصرف می شوند. روغن های غیرفرّار آمیزه ای از لیپیدهای دارای درجات غلظت متفاوت اند که در جانوران، مثلاً روغن های ماهی، و گیاهان، مثلاً در مغزها و دانه ها، یافت می شوند. از آن ها به منزلۀ غذا و نرم کننده، و نیز برای ساخت صابون، رنگ، و روغن جلا استفاده می کنند. روغن های معدنی آمیزه ای از هیدروکربن های مرکب اند و در سوخت ها و نرم کننده ها به کار می روند. از گیاهانی که به مناسبت روغن اصلی خود معروف اند می توان گیاهان تیره های هویج، زنجبیل، خلنج، غار، نعناع، مورْد، زیتون، ثعلب، گل سرخ، و سداب را نام برد.

زیت,دهن

واسکازین

واسکازین

ورنی

زیت

گریس

دها ,دهان

صل

تدهین

ژل

کره ، روغن ، روغن زرد ، کره مالیدن روی

نرمی ، روغن مالی ، تدهین ، مرهم ، روغن ، چرب زبانی ، مرهم گذاری ، حظ ، لینت ، پربرکتی ، تلذذ

مرهم ، روغن ، پماد

چاپلوسی ، روغن ، مداهنه ، چربی ، گریس ، روغن اتومبیل

مرهم ، خمیر ، روغن

مرهم ، روغن ، چربی ، نفت ، مواد نفتی ، رنگ روغنی ، نقاشی با رنگ روغنی

روغن ، چرب کننده

روغن ، کره اب کرده

دهن , زبد , زيت التشحيم , مرهم , نفط

دهن

دهني

مغلاة

قدر

دهن , زيت

نفط

زبد

نفط

مرهم

ادهن

مرهم

نفط