discourse

از نظر نظری، گفتمان به مجموعه ای نظام مند از ایده ها، باورها و قواعد مرتبط با زبان گفته می شود که به بررسی چگونگی شکل گیری معنا و ارتباطات زبانی در بسترهای اجتماعی و فرهنگی می پردازد. همچنین، تحلیل گفتمان رشته ای است که به کاوش در این الگوهای زبانی و معنایی در زمینه های مختلف می پردازد، و جنبه هایی از قدرت و هویت اجتماعی را نیز مد نظر قرار می دهد.
میشل فوکو، زبان شناس و فیلسوف مشهور، گفتمان را به عنوان سیستم هایی از گزاره ها می داند که معرف دانش، قدرت و ساختارهای اجتماعی در یک دوره تاریخی مشخص هستند. بدین ترتیب، گفتمان نه تنها به زبان به عنوان کلام بلکه به شبکه ای از معانی و قواعد اجتماعی اشاره دارد که تفکر و رفتار را شکل می دهد.
بنابراین، در زبان شناسی گفتمان یک واحد تحلیل بزرگتر از جمله است که بر ارتباط زبان با بافت، فرهنگ و اجتماع تمرکز دارد و معانی را در قالب گسترده تری از زبان مورد بررسی قرار می دهد گفتمان.

در زبان فارسی برخی معادل های دیگر برای discourse شامل گفت وگو، سخن، مباحثه، خطابه، نوشته، مقاله و سخنرانی هم هست که بسته به زمینه تعریف متفاوتی می یابد. این معادل گذاری به ویژه در حوزه های فلسفه، جامعه شناسی، زبان شناسی و علوم انسانی کاربرد دارد و توسط داریوش آشوری معرفی و رایج شده است.
بنابراین در متون فارسی معمولاً discourse را به عنوان گفتمان به کار می برند که نشان دهنده مجموعه ای از گفتارها، افکار و دیدگاه های سازمان یافته است که در یک زمینه اجتماعی، فرهنگی یا فلسفی شکل گرفته اند گفتمان.