[ویکی اهل البیت] کلمات علما در حق او مختلف است، شیخ طوسی رحمة الله فرموده او ثقه است و در چند موضع او را تعدیل کرده و شیخ مفید او را از فقهاء اصحاب شمرده و شیخ نجاشی فرموده که او از خواص حضرت صادق و کاظم علیهماالسلام بوده و وکالت داشته از جانب حضرت موسی علیه السلام و در مدینه در ایام حضرت رضا علیه السلام وفات کرد و آن جناب متولی امر او شد و یونس صاحب منزلت بود.
نزد ایشان و موثق بود و قائل به امامت عبدالله افطح بود پس رجوع کرد به حق و ابوجعفر بن بابویه فرموده که او فطحی است و شیخ کشی نیز از بعضی روایت کرده، فطحی بودن او را و ظاهر آن است که رجوه به حق نموده چنانکه شیخ نجاشی فرموده.
وبالجمله: روایاتی در مدح او وارد شده و در ایام حضرت رضا علیه السلام در مدینه وفات کرد. آن حضرت امر فرمود به حنوط و کفن و جمیع مایحتاج او و امر فرمود: موالی خود و موالی پدر وجد خود را که در جنازه او حاضر شوند و فرمود: به ایشان که این میت مولی حضرت صادق علیه السلام است که در عراق ساکن بوده از برای او در بقیع قبر بکنید و اگر اهل مدینه گفتند: که این مرد عراقی است ما نمی گذاریم در بقیع دفن شود، بگویید این مولی حضرت صادق علیه السلام است. در عراق ساکن بوده اگر شما نگذارید ما او را در بقیع دفن نماییم ما هم نخواهیم گذاشت که موالی خود را در بقیع دفن نمایید، پس او را در بقیع دفن نمودند.
و روایت است از محمد بن ولید که گفت: روزی من بر سر قبر یونس رفته بودم که صاحب مقبره یعنی مباشر قبرستان نزد من آمد و گفت: این شخص کیست که حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام مرا امر فرموده که آب بپاشم بر قبر او چهل ماه یا چهل روز هر روز یک مرتبه و شک از راوی است و هم صاحب مقبره گفت: که سریر پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نزد من است. پس هرگاه مردی از بنی هاشم می میرد آن سریر در شبش صدا می کند.
من می فهمم که کسی از ایشان مرده و با خود می گویم که کی مرده از ایشان چون صبح شد آن وقت می فهمم و در شب وفات این مرد نیز آن سریر صدا کرد. من گفتم: کی از ایشان مرده، کسی از ایشان ناخوش نبود. همین که روز شد، آمدند نزد من و آن سریر را گرفتند و گفتند: مولی ابی عبدالله الصادق علیه السلام که در عراق ساکن بوده و وفات کرده.
و محمد بن ولید از صفوان بن یحیی نقل کرده که گفت: گفتم به حضرت امام رضا علیه السلام که فدایت شوم، خوشحال کرد مرا آن لطف و محبتی که در حق یونس نمودی، فرمود: آیا از لطف خدا و احسان او نیست که او را نقل کرد از عراق به جوار پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم، (وَ رُوِیَ فی حَدیثٍ اُنْظُرُوا اِلی ما خَتَمَ اللّهُ بِهِ لِیُونُسَ قَبَضَهُ اللّهُ مجُاوِرا لِرَسُولِهِ) صلی اللّه علیه و آله و سلم.
حاج شیخ عباس قمی, منتهی الآمال قسمت دوم، باب دهم: در تاریخ حضرت موسی بن جعفر علیه السلام
نزد ایشان و موثق بود و قائل به امامت عبدالله افطح بود پس رجوع کرد به حق و ابوجعفر بن بابویه فرموده که او فطحی است و شیخ کشی نیز از بعضی روایت کرده، فطحی بودن او را و ظاهر آن است که رجوه به حق نموده چنانکه شیخ نجاشی فرموده.
وبالجمله: روایاتی در مدح او وارد شده و در ایام حضرت رضا علیه السلام در مدینه وفات کرد. آن حضرت امر فرمود به حنوط و کفن و جمیع مایحتاج او و امر فرمود: موالی خود و موالی پدر وجد خود را که در جنازه او حاضر شوند و فرمود: به ایشان که این میت مولی حضرت صادق علیه السلام است که در عراق ساکن بوده از برای او در بقیع قبر بکنید و اگر اهل مدینه گفتند: که این مرد عراقی است ما نمی گذاریم در بقیع دفن شود، بگویید این مولی حضرت صادق علیه السلام است. در عراق ساکن بوده اگر شما نگذارید ما او را در بقیع دفن نماییم ما هم نخواهیم گذاشت که موالی خود را در بقیع دفن نمایید، پس او را در بقیع دفن نمودند.
و روایت است از محمد بن ولید که گفت: روزی من بر سر قبر یونس رفته بودم که صاحب مقبره یعنی مباشر قبرستان نزد من آمد و گفت: این شخص کیست که حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام مرا امر فرموده که آب بپاشم بر قبر او چهل ماه یا چهل روز هر روز یک مرتبه و شک از راوی است و هم صاحب مقبره گفت: که سریر پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نزد من است. پس هرگاه مردی از بنی هاشم می میرد آن سریر در شبش صدا می کند.
من می فهمم که کسی از ایشان مرده و با خود می گویم که کی مرده از ایشان چون صبح شد آن وقت می فهمم و در شب وفات این مرد نیز آن سریر صدا کرد. من گفتم: کی از ایشان مرده، کسی از ایشان ناخوش نبود. همین که روز شد، آمدند نزد من و آن سریر را گرفتند و گفتند: مولی ابی عبدالله الصادق علیه السلام که در عراق ساکن بوده و وفات کرده.
و محمد بن ولید از صفوان بن یحیی نقل کرده که گفت: گفتم به حضرت امام رضا علیه السلام که فدایت شوم، خوشحال کرد مرا آن لطف و محبتی که در حق یونس نمودی، فرمود: آیا از لطف خدا و احسان او نیست که او را نقل کرد از عراق به جوار پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم، (وَ رُوِیَ فی حَدیثٍ اُنْظُرُوا اِلی ما خَتَمَ اللّهُ بِهِ لِیُونُسَ قَبَضَهُ اللّهُ مجُاوِرا لِرَسُولِهِ) صلی اللّه علیه و آله و سلم.
حاج شیخ عباس قمی, منتهی الآمال قسمت دوم، باب دهم: در تاریخ حضرت موسی بن جعفر علیه السلام
wikiahlb: یونس_بن_یعقوب_البجلى_الدهنى