یوسف بن احمد تیفاشی

[ویکی فقه] ابویعقوب یوسف بن احمد، قاضی و کانی شناس، یکی از افراد مشهور خاندان تیفاشی بود.
ابن سعید مغربی در رایات المبرزین و نیز در ضمن اجازه تدریس المغرب برای احمد بن یوسف تیفاشی، او را «شیخ قاضی ابویعقوب» نامیده است.پس سخن مؤلفان معاصر که یوسف را قاضی قفصه گفته اند ، می تواند درست باشد، به ویژه آن که فرزندش احمد بن یوسف نیز بعدها قاضی این شهر شد.
روایت فرزند وی
اما از طرفی فرزند وی در روایت نهایی ازهار الافکار حکایتی از پدر خود نقل می کند که بر اساس آن یوسف در روزگار یعقوب بن یوسف بن عبدالمؤمن موحدی (حکومت ۵۸۰-۵۹۵ قمری)، ملقب به المنصور در زمرۀ دانشورانی بوده است که بر درگاه سلطان، به انتظار دیدار خلیفۀ موحدی بوده اند. سپس به فرمان سلطان، شماری از پزشکان و سنگ شناسان، و از جمله پدر تیفاشی، سنگ های بسیاری را آزمودند تا از میان آن ها سنگ پادزهر حیوانی واقعی را بازشناسند. از این حکایت می توان دریافت که اولاً یوسف تجربیاتی در سنگ شناسی داشته، و ثانیاً گویا دست کم در آغاز حکومت المنصور از جایگاه چندان والایی در دستگاه حکومتی موحدون برخوردار نبوده است. وی به احتمال قوی تا هنگام بازگشت فرزندش از مشرق (حدود دهۀ نخست سدۀ ۷ قمری) زنده بوده است.