یورن اوتزن

یورن اوبرگ اوتزن ( به دانمارکی: Jørn Oberg Utzon ) ( تلفظ دانمارکی:  ) ؛ ( زادۀ ۹ آوریل ۱۹۱۸ میلادی - درگذشتۀ ۲۹ نوامبر ۲۰۰۸ میلادی ) معمار دانمارکی بود. مشهورترین کار وی ساختمان اپرای بزرگ شهر سیدنی است. ساختمان مجلس ملی کویت نیز از آثار اوست.
پدرش یکی از معماران مشهور کشتی بود و یورن از ۱۸ سالگی در آلبورگ دانمارک در طراحی کشتی به او کمک می کرد. در آکادمی هنرهای زیبای کپنهاگ در رشته معماری تحصیل کرد. [ ۱]
یورن اوتزن در سال ۱۹۱۸ در کپنهاگ به دنیا آمد. پدر او مدیر کارگاه کشتی سازی در شهر آلبورگ دانمارک و مهندس برجسته وسایل نقلیه دریایی بود. چند تن از خویشاوندان او قایقرانانی ماهر بودند و خود اوتزن نیز در جوانی به ملوان زبده ای تبدیل شد. شغل مورد نظر او تا سن حدود ۱۸ سالگی، افسری در نیروی دریایی بود. مقارن با همین زمان، در حالی که او هنوز در دبیرستان تحصیل می کرد، کمک به پدرش را در کارگاه کشتی سازی او، با بررسی طرح های جدید، ترسیم نقشه ها و ساختن ماکت ها آغاز کرد. این فعالیت امکان دیگری برای کارآموزی او فراهم کرد تا مانند پدرش، مهندس وسایل نقلیه دریایی شود. اما تجربیات جدید او در طول تعطیلات تابستان، نزد پدربزرگ و مادربزرگش، تأثیرات دیگری بر سرنوشت او گذاشت. اوتزن در آنجا دو هنرمند به نام های، پل شرودر و کارل کیبرگ را ملاقات کرد که او را با هنر آشنا کردند. همچنین اینار اوتزون فرانک، یکی از خویشاوندان پدری او که یک مجسمه ساز و همچنین استاد آکادمی سلطنتی هنرهای زیبا بود، بر او تأثیر گذاشت و باعث شد او به مجسمه سازی علاقه مند شود. زمانی کلیه شواهد حاکی از آن بود که اوتزن می خواهد هنرمند شود، اما دست آخر، او متقاعد شد که رفتن به مدرسه معماری می تواند بهترین مسیر حرفه ای برای او باشد. اگرچه نمره های نهایی او در دبیرستان، به ویژه در ریاضیات، ضعیف بودند، اما استعداد عالی او در طراحی دست آزاد به اندازه کافی قوی بود که او بتواند در امتحان ورودی آکادمی سلطنتی هنرهای زیبا در کپنهاگ پذیرفته شود.
زمانی که اوتزن در سال ۱۹۴۲ از آکادمی هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد، مانند بسیاری از معماران آن زمان، به دلیل جنگ جهانی دوم، به کشور بی طرف سوئد گریخت که در آنجا او به خاطر طولانی شدن جنگ، در دفتر استکهلم هاکون اهلبرگ مشغول کار شد. به دنبال آن، او به فنلاند رفت تا با آلوار آلتو کار کند. اوتزن همواره از آلوار آلتو، آسپلوند گونار و فرانک لوید رایت، به عنوان مهم ترین اشخاص تأثیرگذار بر کار شخصی خود یاد می کرد. او در طول دهه بعد سفرهای بسیاری انجام داد و از مراکش، مکزیک، ایالات متحده، چین، ژاپن، هند و استرالیا دیدن کرد و چنین مقدر بود که مقصد آخری، به عامل مهمی در زندگی وی تبدیل شود. بیشتر پروژه های اوتزن در زادگاهش دانمارک اجرا شده اند، اما شهرت او بیشتر به خاطر طرح ساختمان آیکونیک اپرای سیدنی، است. ماجرای این پروژه در واقع از سال ۱۹۵۷ آغاز می شود، زمانی که یورن اوتزن ۳۸ ساله، هنوز معمار نسبتاً ناشناخته ای بود و در مسابقه طراحی ساختمان اپرای سیدنی شرکت کرد. در این مسابقه که حدود ۲۳۰ شرکت کننده از بیش از سی کشور جهان در آن شرکت کرده بودند، کانسپت او انتخاب شد که در آن زمان از سوی رسانه های همگانی به عنوان «سه تاق بتنی صدف مانند که با تایل های سفید پوشیده شده» توصیف شد. ساخت طرح پیشنهادی او در سال ۱۹۵۹ شروع شد و اجرای آن به دلیل بروز مشکلات مختلف، از جمله ترک پروژه توسط اوتزن در سال ۱۹۶۶، پس از مشاجرات تلخ و ناگوار با مقامات استرالیا دربارهٔ هزینه و مسائل مربوط به زمان بندی، نهایتاً در سال ۱۹۷۳ پایان یافت. اپرای سیدنی، از زمان افتتاح، به پرفعالیت ترین مرکز هنرهای نمایشی در جهان تبدیل شده است، بطوری که در سال روی هم رفته ۳۰۰۰ رویداد در آن برگزار می شود و حدود دو میلیون تماشاگر دارد.