یشت

یَشت از نظر لغوی هم ریشه با کلمهٔ یسن است و معنی تحت اللفظی آن نیز پرستش و نیایش است. یشت ها سرودهایی هستند که عموماً به ستایش خدایان قدیم ایرانی مانند مهر، ناهید و تیشتر و غیره اختصاص دارند. همهٔ یشت ها از نظر قدمت یکسان نیستند. [ ۱]
در اوستا یشت، نام بخشی از کتابِ اوستا، کتاب دینی زرتشتیان است. یشتن در زبانِ پهلوی، بمعنای ستودن و عبادت کردن است. در اوستا، ۲۱ یشت و به نام های گونه گون وجود دارد و در آن ها عناصرِ مهم از دیدگاهِ مزدیسنا ستوده می شوند.
هر یک از یشت های بزرگ در نسخه های خطی به بخش هایی تقسیم می گردد که اصطلاحاً کرده نامیده می شوند. لازم به تذکر است که تقسیم بندی هر یشت به بندها که در چاپ های کنونی اوستا معمول است، در نسخه های خطی دیده نمی شود و یک روش ابداعی است که توسط دانشمندان اوستاشناس عصر حاضر و به منظور سهولت استفاده و ارجاع به وجود آمده است. [ ۲] گرشویچ تاریخ سرایش آن ها را حدود سال های ۴۳۰ تا ۴۲۰ پ. م می داند. [ ۳] به گمان نزدیک به یقین، یشت ها برگرفته از بغان یشتِ اوستای ساسانی می باشد. [ ۴]
بویس دربارهٔ جایگاه چنین ایزدهایی گفته است: «از آن جا که آفرینش او ( اهورامزدا ) در برگیرنده همهٔ خدایان بخشندهٔ دون پایه تر است، آنان، یَزَتَه های دین زرتشتی، را احتمالاً نمی توان به درستی «خدا» دانست؛ زیرا این واژه موجودات آسمانی و مستقل مشرکان را تداعی می کند… از سوی دیگر، منشأ بیشتر یزته ها در مقام خدایان مشرکان و جایگاه آن ها در مقام موجوداتی که بشخصه شایان پرستش هستند، آنان را فراتر از فرشتگان قرار می دهد که در ادیان یک خدایی واسطهٔ بین انسان و خدا به شمار می روند. »[ ۵]
نام یشت در کتاب اوستا به صورت «یشتی» ( yasti ) همریشه و هم معنای «یسنه» به معنای پرستش ایزدان با خواندن نیایش ها و برگزار کردن آیین فدیه آمده است. بخشی از اوستا که در ستایش ایزدان است یشت ها نامیده می شود. یشت ها را به دو دسته: یشت های بزرگ و کوچک تقسیم می کنند. هر یک از یشت های بزرگ دارای چندین فصل است که آنها را «کرده» می گویند. از میان یشت های ۲۱ گانه، یشت های زیر در زمرهٔ گروه یشت های بزرگ: ۱۶، ۱۵، ۱۴، ۱۳، ۱۱، ۱۰، ۹، ۸، ۵، ۱۹ و آنچه می ماند، در شمار یشت های کوچک قرار دارند.
کهنگی یشت های ۲۱ گانه یاد شده، با هم یکسان نیست.
• یشت های ۱ تا ۴ و یشت ۱۸، ۱۲ و ۲۰ جدیدتر هستند.
• یشت های ۵، ۸، ۱۰، ۱۹، ۱۷ و ۱۳ یشت های کهن هستند.
• و سرانجام یشت های ۹، ۱۶، ۱۵، ۱۴ و ۱۱ در مواردی، ویژگی های یشت های کهن را دارند. [ ۶]

یشت (روستا). یشت یک روستا در ایران است که در دهستان باقران واقع شده است. [ ۱]