گورستان ظهیرالدوله صفاعلی یا آرامستان ظهیرالدوله صفاعلی، گورستان کوچکی بین امام زاده قاسم و تجریش در شمال تهران است که علاوه بر علی خان ظهیرالدوله صفاعلی و محمدتقی ( ملک الشعرا ) بهار، تعداد زیادی از هنرمندان، شاعران و چهره های سرشناس ایران از جمله بانو قمرالملوک وزیری، فروغ فرخزاد، ایرج میرزا، رهی معیری، ابوالحسن صبا، روح الله خالقی، حسین یاحقی و توفیق جهانبخت در آن مدفونند. به دلایلی نامعلوم و همچین وجود اسرار بسیاری که از مدفونین این گورستان بر جای مانده از تجمع در این محل معمولاً جلوگیری می شود.
گورستان ظهیرالدوله با وسعت ۴۳۰۰ متر در سال ۱۳۷۷ به عنوان یک اثر ملی توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسید.
وقتی که علی خان ظهیرالدوله صفاعلی در روز جمعه ششم تیر ۱۳۰۳ خورشیدی ( بیست و چهارم ذیقعده ۱۴۴۲ قمری ) در اثر سکته قلبی در باغ خود در جعفرآباد شمیران درگذشت و در جوار باغ خود در قبرستان عمومی که بین تجریش و امام زاده قاسم واقع بود، دفن گردید. سابقاً در این محل گورستان کهنه ای قرار داشت و بعدها خانقاه ظهیرالدوله صفاعلی نیز به همین محل منتقل شده بود. اما پس از دفن ظهیرالدوله صفاعلی، مریدانش، این گورستان قدیمی و خانقاه را «آرامگاه ظهیرالدوله صفاعلی» خواندند.
محل دفن ظهیرالدوله صفاعلی، درست در زیر درختی بود که داغداغان نامیده می شد و ظهیرالدوله صفاعلی در طی ایام حیات خود، اغلب در سایه همین درخت می نشست. وی قبل از دفن، به وسیله مولوی رشتی که بعدها خود او هم در همین جا دفن گردید، تغسیل گردید و انجمن اخوت، این قبرستان عمومی را محصور ساخته و قبرستان ( ظهیرالدوله صفاعلی ) نامیدند.
از آنجا که ظهیرالدوله صفاعلی مورد قبول اکثر طبقات اجتماعی بود، بسیاری از هنرمندان، سیاست مداران و دانشمندان وصیت کردند در این آرامگاه دفن شوند و به همین جهت، متولیان خانقاه و مریدان ظهیرالدوله صفاعلی، از جهت فروش زمین های مقبره، عواید سرشاری به دست آوردند.
از سال های ۱۳۴۰ به بعد دفن اموات در این مجموعه ممنوع شد و دفن افراد در سال های ۴۰ تا ۵۰ با اجازه نامه خاص و آن هم به صورت محدود انجام می شد. آخرین تدفین در آرامگاه ظهیرالدوله صفاعلی در سال ۱۳۵۸ ( سرلشکر علی نشاط ) انجام شده است.
محوطه آرامگاه ظهیرالدوله پوشیده از درخت های سبز و خرم و درهم تنیده، و سنگ بیشتر گورها در حال تخریب است. آخرین متولی حفظ و نگهداری این گورستان و خانقاه از سوی انجمن اخوت، درویش رضا بود که پس از درگذشت او در سال ۱۳۶۶، همسرش عهده دار این مسئولیت شد. [ ۱] [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفگورستان ظهیرالدوله با وسعت ۴۳۰۰ متر در سال ۱۳۷۷ به عنوان یک اثر ملی توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسید.
وقتی که علی خان ظهیرالدوله صفاعلی در روز جمعه ششم تیر ۱۳۰۳ خورشیدی ( بیست و چهارم ذیقعده ۱۴۴۲ قمری ) در اثر سکته قلبی در باغ خود در جعفرآباد شمیران درگذشت و در جوار باغ خود در قبرستان عمومی که بین تجریش و امام زاده قاسم واقع بود، دفن گردید. سابقاً در این محل گورستان کهنه ای قرار داشت و بعدها خانقاه ظهیرالدوله صفاعلی نیز به همین محل منتقل شده بود. اما پس از دفن ظهیرالدوله صفاعلی، مریدانش، این گورستان قدیمی و خانقاه را «آرامگاه ظهیرالدوله صفاعلی» خواندند.
محل دفن ظهیرالدوله صفاعلی، درست در زیر درختی بود که داغداغان نامیده می شد و ظهیرالدوله صفاعلی در طی ایام حیات خود، اغلب در سایه همین درخت می نشست. وی قبل از دفن، به وسیله مولوی رشتی که بعدها خود او هم در همین جا دفن گردید، تغسیل گردید و انجمن اخوت، این قبرستان عمومی را محصور ساخته و قبرستان ( ظهیرالدوله صفاعلی ) نامیدند.
از آنجا که ظهیرالدوله صفاعلی مورد قبول اکثر طبقات اجتماعی بود، بسیاری از هنرمندان، سیاست مداران و دانشمندان وصیت کردند در این آرامگاه دفن شوند و به همین جهت، متولیان خانقاه و مریدان ظهیرالدوله صفاعلی، از جهت فروش زمین های مقبره، عواید سرشاری به دست آوردند.
از سال های ۱۳۴۰ به بعد دفن اموات در این مجموعه ممنوع شد و دفن افراد در سال های ۴۰ تا ۵۰ با اجازه نامه خاص و آن هم به صورت محدود انجام می شد. آخرین تدفین در آرامگاه ظهیرالدوله صفاعلی در سال ۱۳۵۸ ( سرلشکر علی نشاط ) انجام شده است.
محوطه آرامگاه ظهیرالدوله پوشیده از درخت های سبز و خرم و درهم تنیده، و سنگ بیشتر گورها در حال تخریب است. آخرین متولی حفظ و نگهداری این گورستان و خانقاه از سوی انجمن اخوت، درویش رضا بود که پس از درگذشت او در سال ۱۳۶۶، همسرش عهده دار این مسئولیت شد. [ ۱] [ ۲]
wiki: گورستان ظهیرالدوله