گئورگی گرچکو

گئورگی میخائیلویچ گرچکو ( روسی: Георгий Михайлович Гречко; ۲۵ مه ۱۹۳۱ – ۸ آوریل ۲۰۱۷ ) فضانورد اهل اتحاد شوروی بود. وی که در ۲۵ مهٔ ۱۹۳۱ در لنینگراد زاده شد در سال ۱۹۵۵ از دانشکده مکانیک نظامی لنینگراد با درجه مهندس مکانیک فارغ التحصیل و جذب دفتر طراحی کارالیف شده و از افرادی به شمار می رود که در طراحی و پرتاب «اسپوتنیک - ۱» نخستین ماهواره جهان نقش داشت. [ ۲] وی در مأموریت سایوز ۱۷, سایوز ۴ سایوز ۲۶, سالیوت ۶ ئی او - ۱, سایوز ۲۷, سایوز تی - ۱۴, سالیوت ۷ ئی پی - ۵, سایوز تی - ۱۳ حضور داشته است.
گرچکو به مدت دو سال دورهٔ آموزش و تمرین در گروه کیهان نوردان برای سفر به مدار ماه را انجام می داد که با تعطیل شدن برنامه، به کیهان نوردان ناو کیهانی سایوز پیوست. پس از آن، سال ها در کنار طراحی سامانه های فضایی با سمت فضانورد ذخیره ایفای نقش کرد. [ ۲]
نخستین پرواز فضایی او در ۱۱ ژانویه تا ۹ فوریه ۱۹۷۵ به عنوان مهندس سفینه سایوز - ۱۷ در ایستگاه مداری سالیوت - ۴ صورت گرفت و ۲۹ شبانه روز و ۱۳ ساعت و ۱۹ دقیقه و ۴۵ ثانیه طول کشید. [ ۲]
دومین پرواز فضایی را از ۱۰ دسامبر ۱۹۷۷ به همراه یوری راماننکو با سایوز - ۲۶ در ایستگاه مداری سالیوت ۶ انجام داد و تا ۱۶ مارس ۱۹۷۸ به مدت ۹۶ شبانه روز و ۱۰ ساعت و ۷ ثانیه ادامه داشت. [ ۳]
وی که عضو حزب کمونیست اتحاد شوروی بود از اول مارس ۹۲ و پس از خارج شدن از گروه فضانوردان، به عنوان پژوهشگر ارشد دانشکده فیزیک جو آکادمی علوم روسیه فعالیت داشت. از او به عنوان «تاریخ زنده فضانوردی شوروی» یاد می شد. وی به همت سیروس برزو و بنا به دعوت فرهنگسرای ملل برای گشایش نمایشگاه انسان و فضا، دو بار به ایران سفر کرده بود. [ ۲] گرچکو در ۸ آوریل ۲۰۱۷ بر اثر حمله قلبی در سن ۸۵ سالگی درگذشت.
وی به دلیل کارهای با ارزشش در زمینه فناوری فضایی چندین مدال گرفته است که از جمله می توان به دو مدال طلایی قهرمان شوروی، سه نشان لنین، مدال ستاره طلایی قهرمان چکسلواکی، مدال طلایی گاگارین و مدال طلایی تسیولکوفسکی اشاره کرد. [ ۳]