کیتسونه

کیتسونِه ( 狐، گوش دادن راهنما·اطلاعات ) ( به انگلیسی: Kitsune ) عبارتی ست ژاپنی که در مورد روباه استفاده می شود. روباه ها از موضوعات متداول رسوم اجدادی ژاپن به شمار می آیند. داستان ها آن ها را به عنوان موجودات باهوش و دارای توانایی های جادویی به تصویر می کشند که با بالا رفتنِ سن و عقل آنها، این توانایی ها نیز در آن ها افزایش پیدا می کند. قبل از هر چیز این موجودات دارای یک توانایی خاص هستند و آن شکل انسانی به خود گرفتن است. برخی از افسانه های قومی و اجدادی در مورد کیتسونه، گویای این مطلب است که کیتسونه از این توانایی به منظور فریب دادن دیگران استفاده می کند. این ویژگی ذکر شده در رسوم اجدادی ژاپن به کیتسونه منتسب می شود اما در دیگر داستان ها آن ها به عنوان نگهبانان وفادار، دوستان، عاشقان و همسران به تصویر کشیده می شوند. زندگی روباه ها و انسان ها در کنار یکدیگر در تاریخ ژاپن ریشه دوانده است، این همدمی باعث به وجود آمدن افسانه های متعددی در مورد این موجودات شد. کیتسونه ها با ایناریها ( کامی شینتو یا روح ) ارتباط بسیار نزدیکی داشتند و به عنوان قاصدان آن ها عمل می کردند. این نقش اهمیت فراطبیعی روباه را تقویت کرده است. هر چه دم های کیتسونه بیشتر باشد ( آن ها ممکن است ۹ تا دم داشته باشند ) مسن تر، عاقل تر و قوی تر هستند. به خاطر قدرت بالقوه و نفوذ آنها، برخی از مردم به همان صورتی که برای قدیسان هدایایی را قربانی می کردند، برای آن ها نیز همین کار را انجام می دادند.
در این مورد که بسیاری از اسطوره های روباه در ژاپن را می توان در چین، کره جنوبی، یا هند ردیابی کرد توافق نظر زیادی وجود دارد. قصه های قومی چینی دربارهٔ روح روباهی به اسم هولی جینگ یا کیوبی نو کیتسونه ( به زبان ژاپنی ) حکایت می کنند که احتمالاً نه دم داشته است. این روایت ها در بسیاری از اولین داستان های باقی مانده در کونجاکو مونوگاتاریشو، مجموعه قرن یازدهم چینی، هندی و روایت های ژاپنی ثبت شده اند. [ ۱] در مورد اینکه آیا اسطوره کیتسونه به طور کامل از منابع خارجی سرچشمه گرفته است یا در بخشی از مفهوم ژاپنی بومی بوده است که قدمت آن به سده ۵ ( پیش از میلاد ) بر می گردد اختلاف نظرهایی وجود دارد. تبارشناس ژاپنی، کیوشی نوزاکی استدلال هایی دارد مبنی بر اینکه که کیتسونه در اوایل سده ۴ ( میلادی ) مورد توجه ژاپنی ها قرار گرفته است؛ تنها چیزهایی که از چین یا کره وارد شد ویژگی های منفی کیتسونه بودند. [ ۲] او می گوید بر طبق کتاب اسناد سده ۱۶ ( میلادی ) که نیهون ریاکی نامیده می شود، روباه ها و انسان ها به طور تنگاتنگی در کنار هم در ژاپن باستان زندگی می کردند و بر همین اساس اشاره می کند که در اثر همین داستان ها افسانه های بومی فراوانی در مورد این موجودات به وجود آمد. [ ۳] محققی به نام کارن آن سمیرس یادآور می شود که معرفی روباهی که ویژگی اغفال کنندگی دارد و همچنین مشابه رابطهٔ اسطورهٔ روباه با بودیسم در رسوم اجدادی ژاپنی، در داستان های چینی هم به چشم می خورد، در عین حال او معتقد است که برخی از داستان هایی که در مورد روباه مطرح می شود، حاوی عناصر منحصربه فردی است که در ژاپن شکل گرفته است. [ ۴]

کیتسونه (نودل). کیتسونه اودون یا کیتسونه سوبا در آشپزی ژاپنی به اودون یا سوبای اشاره دارد که بر روی آن یک ورقهٔ مزه داده شدهٔ ترش و شیرین آبوراآگه ( یکی از فرآورده های سویا ) قرار داده شود. به مانند ایناری زوشی نام این دو نوع غذا به علت اینکه مردم باور دارند که کیتسونه یا روباه اساطیری ژاپن به آبوراآگه علاقه دارد به نام کیتسونه نامگذاری شده است بعلاوه آبوراآگه به رنگ قهوه ای روشن است که به ژاپنی این رنگ کیتسونه ایرو ( ایرو به معنی رنگ ) نامیده می شود.
طرز تهیه در نقاط مختلف ژاپن مختلف است اما بطورکلی طرز تهیه به اینصورت است که ابتدا روغن آبوراآگه توسط آبجوش جاری شده بر روی آن شسته می شود سپس آبوراآگه به همراه شکر، سس سویا و میرین ( عرق برنج خوراکی ) جوشانده می شود. در آخر طبع آبوراآگه طبع ترش و شیرین به خود می گیرد.