کوه ثور

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] کوه ثَور کوهی مشهور در شهر مکه. شهرت این کوه به سبب وجود غاری است که پیامبر(ص) در آغاز هجرت به مدینه برای رهایی از دست مشرکان در لیلة المبیت به آنجا پناه بردند. مشرکان تا دم غار آمدند ولی با امداد غیبی خداوند به پیامبر دست نیافتند.
کوه ثَور در جنوب مکه و مسجدالحرام و در راه یمن قرار دارد.
برخی نام این کوه را اَطحَل یا ثور اَطحَل ثبت کرده اند، برخی از مورخان نیز به این کوه، ابوثور گفته اند که صحیح به نظر نمی رسد. بعید نیست نام گذاری این کوه به «ثور» (به معنای گاو) به این سبب باشد که همچون گاوی است که رو به جنوب مکه کرده است.

[ویکی اهل البیت] «کوه ثور» کوهی مشهور و بزرگ تر از «کوه حراء» در جنوب شرقی «مسجدالحرام». این کوه در جنوب مکه واقع است و از تنعیم(محل محرم شدن مکیان برای عمره)، دیده می شود. غار معروف ثور در شمال این کوه قرار دارد. و در فاصله ی دورتر نسبت به شهر مکه واقع شده است.
شهرت این کوه به سبب غاری است که پیامبر صلی الله علیه و آله در آغاز هجرتش از مکه به مدینه در «لیله المبیت»برای رهایی از دست مشرکان به آن پناه برد و سه شبانه روز در غار ثور، معجزه آسا اقامت گزید. در سوره توبه آیه 40 از این غار نام برده شده است.
«إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّـهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُوا ثَانِیَ اثْنَیْنِ إِذْ هُمَا فِی الْغَارِ إِذْ یَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللَّـهُ سَکِینَتَهُ عَلَیْهِ وَأَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُوا السُّفْلَیٰ وَکَلِمَةُ اللَّـهِ هِیَ الْعُلْیَا وَاللَّـهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ»؛ اگر او را یاری نکنید، خداوند او را یاری کرد؛ (و در مشکل ترین ساعات، او را تنها نگذاشت؛) آن هنگام که کافران او را از مکه بیرون کردند، در حالی که دومین نفر بود و یک نفر بیشتر همراه نداشت، در آن هنگام که آن دو در غار بودند و او به همراه خود می گفت: «غم مخور، خدا با ماست» در این هنگام، خداوند سکینه و آرامش برای او فرستاد و با لشکرهایی که مشاهده نمی کردید، او را تقویت نمود و گفتار (و هدف) کافران را پایین قرار داد، (و آنها را با شکست مواجه ساخت؛) و سخن خدا (و آیین او)، بالا (و پیروز) است و خداوند عزیز و حکیم است.
کوه ثور از سه کوه متصل به هم ، شکل یافته است که در سومین آنها غار ثور واقع شده است و در منابع آمده است که نام این کوه «اطحل» بوده است، آورده اند که "ثور بن عبدالمناه" از اشراف قریش در آنجا زاده شده است. و به خاطر همین عده ای نام این کوه را برگرفته از نام "ثور بن عبدالمناه" می دانند. در جایی دیگر آمده است که بلندی این کوه مانند شاخ های گاو است به این علت کوه را «ثور» یعنی «گاو» می خوانند.
در قدیم الایام از دو راه کوهستانی به کوه ثور می رفتند؛ یک راه کوتاه و دشوار بود و از میان کوه های «خندقه» و «ابوقیس» می گذشت. و دیگری آسان بود؛ ولی طولانی تر بود و از راه «مسفله» عبور می کرد. این غار دو ورودی یا شکاف دارد، یکی غربی که بسیار تنگ است و تقریباً به کف غار چسبیده است و عبور از آن خیلی دشوار است و راه ورودی شرقی که تا حدودی پهن است و گویند پس از ورود پیامبر صلی الله علیه و آله به غار این شکاف به معجزه الهی ایجاد شد.
به گفته ی "ابن جبیر"، دهانه ی غربی غار که پیامبر صلی الله علیه و آله از آنجا وارد شد، دو تا سه وجب و ارتفاع طول آن یک ذراع بود، در حالی که ارتفاع دهانه ی شرقی آن را پنج وجب گفته اند که مردم به راحتی از آن رفت و آمد می کنند.
این کوه از زمان اقامت سه روزه ی پیامبر صلی الله علیه و آله به هنگام هجرت در آن، نزد مسلمان مبارک شمرده می شود و همواره مورد زیارت حاجیان بوده است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در شب پنج شنبه، در اول ماه ربیع الاول سال 13 بعثت از مکه به مدینه هجرت کردند، رسول اکرم صلی الله علیه و آله از طریق وحی از توطئه مشرکان آگاه شد؛ چنان که این واقعه در سوره انفال آیه ی 30 آمده است:

[ویکی فقه] کوه ثور (ابهام زدایی). کوه ثور نام کوه در دو شهر مدینه و مکه می باشد.کوه ثور مدینه؛ کوهی در شمال مدینه و حد حرمکوه ثور مکه؛ کوه و غاری در جنوب مدینه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس