کوتولۀ سیاه (black dwarf)
هستۀ فروسوختۀ ستارۀ پیری که دیگر نور گسیل نمی کند. عموماً تصور می شود مرحلۀ پایانی تحول ستاره هایی است که جرم کم یا متوسط دارند و بعد از مرحلۀ کوتولۀ سفید واقع می شود. ستاره های کوتولۀ سفید معمولاً در سراسر کهکشان راه شیری یافت می شوند. کوتولۀ سفید زمانی شکل می گیرد که ستاره ای نظیر خورشید یا ستاره ای با جرم حداکثر۳.۲ برابر جرم خورشید سوخت هسته ای بخش مرکزی اش را مصرف کند. در این حالت، هسته در خود می رُمبد و ستاره بیش از ۹۰ درصد جو خود را به صورت سحابی سیاره ای ازدست می دهد. مواد موجود در هسته براثر فشار گرانشی به یکدیگر فشرده می شوند تا دافعۀ بین الکترون ها سرانجام در مرحله ای، با نام حالت الکترون تبهگن، رُمبش را متوقف سازد. در این لحظه، هسته ای با جرم۱.۴ برابر خورشید در حجمی به اندازۀ زمین فشرده می شود. با این که بعد از این مرحله هسته های ستاره ای با واکنش های هسته ای پشتیبانی نمی شوند، فشرده شدن مواد آن ها را به دمای ۸۰ تا ۱۰۰هزار درجۀ سانتی گراد می رساند و در نتیجه، تابش جسم سیاه از آن ها گسیل می شود که مشخصۀ این دماست. این اجسام تابان را کوتولۀ سفید می نامند. کوتولۀ سفید با گسیل تابش سرد می شود به نحوی که با گذشت زمان رنگ آن از آبی به سفید، از سفید به زرد، و از زرد به سرخ می گراید. سرانجام پس از میلیاردها سال، دیگر تابشی در ناحیۀ طیف مرئی صورت نمی گیرد و جسم سیاه به نظر می رسد. اخترشناسان این هسته های بلورین کوچک، چگال، و سرد را کوتولۀ سیاه می نامند. با فناوری موجود، چنین جسمی فقط وقتی آشکارسازی می شود که بخشی از سامانۀ ستارۀ دوتایی باشد.
هستۀ فروسوختۀ ستارۀ پیری که دیگر نور گسیل نمی کند. عموماً تصور می شود مرحلۀ پایانی تحول ستاره هایی است که جرم کم یا متوسط دارند و بعد از مرحلۀ کوتولۀ سفید واقع می شود. ستاره های کوتولۀ سفید معمولاً در سراسر کهکشان راه شیری یافت می شوند. کوتولۀ سفید زمانی شکل می گیرد که ستاره ای نظیر خورشید یا ستاره ای با جرم حداکثر۳.۲ برابر جرم خورشید سوخت هسته ای بخش مرکزی اش را مصرف کند. در این حالت، هسته در خود می رُمبد و ستاره بیش از ۹۰ درصد جو خود را به صورت سحابی سیاره ای ازدست می دهد. مواد موجود در هسته براثر فشار گرانشی به یکدیگر فشرده می شوند تا دافعۀ بین الکترون ها سرانجام در مرحله ای، با نام حالت الکترون تبهگن، رُمبش را متوقف سازد. در این لحظه، هسته ای با جرم۱.۴ برابر خورشید در حجمی به اندازۀ زمین فشرده می شود. با این که بعد از این مرحله هسته های ستاره ای با واکنش های هسته ای پشتیبانی نمی شوند، فشرده شدن مواد آن ها را به دمای ۸۰ تا ۱۰۰هزار درجۀ سانتی گراد می رساند و در نتیجه، تابش جسم سیاه از آن ها گسیل می شود که مشخصۀ این دماست. این اجسام تابان را کوتولۀ سفید می نامند. کوتولۀ سفید با گسیل تابش سرد می شود به نحوی که با گذشت زمان رنگ آن از آبی به سفید، از سفید به زرد، و از زرد به سرخ می گراید. سرانجام پس از میلیاردها سال، دیگر تابشی در ناحیۀ طیف مرئی صورت نمی گیرد و جسم سیاه به نظر می رسد. اخترشناسان این هسته های بلورین کوچک، چگال، و سرد را کوتولۀ سیاه می نامند. با فناوری موجود، چنین جسمی فقط وقتی آشکارسازی می شود که بخشی از سامانۀ ستارۀ دوتایی باشد.
wikijoo: کوتوله_سیاه