[ویکی فقه] کنترل خشم، دارای مراتبی می باشد و انسان باید خشم خود را با یک سری راه کارها کنترل کند. از جمله از آن راه ها می توان به ایمان به خود و اراده خویش، دفترچه یادداشت، کنترل اندیشه، تواضع و فروتنی و تغافل و.... اشاره کرد.
خشم یک واکنش احساسی ناخواسته، در برخورد با تهدیدی حقیقی یا خیالی است و هر چه تهدید بزرگتر باشد، میزان برانگیختگی بیشتر می شود و در نتیجه انگیزه از میان برداشتن آن افزایش می یابد. خشم و غضب اگر در مقابل یک تهدید واقعی باشد، امری بسیار مطلوب و ستودنی است؛ چرا که انسان، همواره با بهره گیری از قوه غضبیه خویش، می تواند در مقابله با تهدیدها، مقاومت و ایستادگی نماید؛ ولی اگر به خاطر یک تهدید کوچک، برانگیختگی خیلی شدید صورت گیرد، نمی توان آن را عملی منطقی و صحیح خواند؛ بلکه به عنوان یک اختلال از آن یاد می شود؛ بنابراین خشم در سه زمان غیر منطقی و بی جا می باشد:ـ ممکن است بدون دلیلی منطقی، عصبانی شوید.ـ شدت خشم با حادثه ای که اتفاق افتاده، تناسب نداشته باشد.ـ اقدامی که بعد از خشم صورت می گیرد، متناسب با تهدید نباشد.البته چنین واکنش هایی علل مختلفی دارد که می توان گفت: گاه دلایل ارگانیک، باعث این پدیده می شود؛ مثلا: برداشتن زخم و جراحت، بیماری، تحت تاثیر دارو بودن و یا مشکلات ژنتیکی که در این صورت سیستم عصبی نمی تواند، کارش را به درستی انجام دهد؛ اما غیر از این موارد؛ و هر گاه واکنش احساسی متناسب با حادثه نباشد، ناشی از خطای اندیشه می باشد و فرضیه های ناصوابی که ذهن در هنگام بروز حوادث از خود می سازد، سبب ایجاد خشم و عضب خواهد شد.
راه های مقابله با خشم
برای مقابله با خشم یک سری راه کارهایی وجود دارد:
← ایمان به خود و تحمل زیاد
۱. با نوشتن شرحی از شرایط خشم در یابید کجا و چرا به شما افکار پرخاش جویانه دست می دهد بدین ترتیب این موقعیت ها را شناخته و با بهره گیری از فنونی مانند نفس عمیق، صحبت های مثبت با خود یا توقف فکر، چرخه خشم تان را از کار بیندازید.۲. مهارت خوب گوش دادن به سخنان دیگران و نحوه ارتباطات صحیح را بیاموزید.۳. نحوه «اظهار وجود» را بیاموزید، اظهار وجود جانشین سازنده و راه گشای خشونت است. (از مهارت های زندگی محسوب می شود و روان شناسان آن را آموزش می دهند)۴. هرگاه شخصی شما را عصبانی کرد، سعی کنید به او توضیح دهید که به چه دلیل و بنا بر کدام رفتارش از او ناراحت و آزرده شده اید.۵. اگر هر روز به گونه ای زندگی کنید که گویی آن روز آخرین روز، زندگی است در می یابید که زندگی کوتاه تر از آن است که سر هر موضوعی خشمگین شوید.۶. گام برتر بخشش کسانی است که شما را خشمگین ساخته اند، با زدودن رنجش و دست کشیدن از انتقام و تلافی، می بینید که بار سنگین خشم از روی شانه هایتان برداشته می شود.۷. اگر خیلی عصبانی هستید چیزی نگویید، آرام بگیرید، اگر آرام باشید شما را بیشتر جدی می گیرند.۸. به هنگام عصبانیت طوری رفتار نکنید که دیگران حربه ای علیه شما به دست آورند و به گفته هایتان بر چسب غیر منطقی، احساسی یا هیجانی بزنند، این امر موجب می شود که خشم شما بیشتر شود و اوضاع را بهتر نمی کند.۹. با خودتان روراست باشید، آیا واقعا گفته و عمل فردی خاص احساس رنجش را در شما به وجود آورده است یا خشم شما ریشه در جای دیگر دارد؟ مراقب باشید که خشم خود را اشتباها به فردی دیگر تحمیل نکنید.۱۰. با فرد مقابل به طور خصوصی صحبت کنید. ممکن است فکر کنید که حمله ای شدید در ملاء عام موجب افزایش شرمندگی او خواهد شد اما این کار فقط تصویری نامطلوب از شما می سازد، این کار باعث می شود که فرد مقابل هم چنان در کار یا گفته خود پافشاری کند و همین امر اوضاع را بدتر می کند.۱۱. قبل از صحبت خصوصی با طرف مقابلتان که از او دلخور یا عصبانی هستید سعی کنید با فرد دیگری صحبت کنید و هدف شما را از گفتگو چیست را به او بگویید؟ این کار دو سود دارد اول این که به عنوان سرعت گیر در ابراز احساسات می باشد و دوم این که تمرینی برای ابراز احساسات و خواسته های خود، به طوری که وقتی صحبت خصوصی خود را با طرف مقابلتان شروع کردید می دانید چه می خواهید.۱۲. سعی کنید در دلخوریها، با طرف مقابل صحبت و مذاکره کنید و به مصالحه و توافق برسید تا از دلخوریهای بعدی جلوگیری شود و بحث را طوری خاتمه دهید که به توافق متقابل رسیده باشید.۱۳. به خودتان تلقین کنید که کمتر باید تحت تاثیر مسائل ناراحت کننده قرار بگیرید این تلقین در آرامش اعصاب ما موثر است.۱۴. سعی کنیم به جای ترور شخصیت دیگران، رفتار خود را زیر سوال ببریم.۱۵. هنگام عصبانیت درباره خود و رفتار دیگران کلمات نهایی مانند هر، همیشه، هرگز و...به کار نگیرید.۱۶. به هنگام عصبانیت از خود بپرسید واقعه چه بود؟ من برداشتم چه بود؟ روی کاغذ پاسخ این سوال را بدهید و سوال آخر این که آیا برداشت دیگری هم می شود از این واقعه داشت؟۱۷. به هنگام عصبانیت نفس عمیق کشیده و یک لیوان آب سرد بنوشید، با آب سرد وضو بگیرید، ذکر بگویید، قدم بزنید، زیرا قدم زدن به ما کمک می کند که با تغییر نقطه تمرکز نتیجتا خشم یک مقدار فروکش شود.۱۸. حذف مواد محرک از رژیم غذایی مانند چای، ادویات، قهوه، شکلات زیاد و جایگزین کردن لبنیات، سبزی جات، دوغ و ماست به آرام شدن کمک می کند.۱۹. وقتی ما تسخیر هیجان می شویم تصمیمات ما خرد مندانه نیست، باید کاری نکینم که نتوانیم جمع و جورش کنیم، باید در فضای آرامش صحبت کرد.۲۰. به هنگام عصبانیت به خودتان بگویید «حواست جمع باشد، مواظب باش عصبانی نشوی، الان نزدیک است که عصبانی شوی... عصبانیت فایده ای ندارد، آرام باش، تو می توانی موضوع را به طور منطقی حل و فصل کنی، تو می توانی.»
خشم یک واکنش احساسی ناخواسته، در برخورد با تهدیدی حقیقی یا خیالی است و هر چه تهدید بزرگتر باشد، میزان برانگیختگی بیشتر می شود و در نتیجه انگیزه از میان برداشتن آن افزایش می یابد. خشم و غضب اگر در مقابل یک تهدید واقعی باشد، امری بسیار مطلوب و ستودنی است؛ چرا که انسان، همواره با بهره گیری از قوه غضبیه خویش، می تواند در مقابله با تهدیدها، مقاومت و ایستادگی نماید؛ ولی اگر به خاطر یک تهدید کوچک، برانگیختگی خیلی شدید صورت گیرد، نمی توان آن را عملی منطقی و صحیح خواند؛ بلکه به عنوان یک اختلال از آن یاد می شود؛ بنابراین خشم در سه زمان غیر منطقی و بی جا می باشد:ـ ممکن است بدون دلیلی منطقی، عصبانی شوید.ـ شدت خشم با حادثه ای که اتفاق افتاده، تناسب نداشته باشد.ـ اقدامی که بعد از خشم صورت می گیرد، متناسب با تهدید نباشد.البته چنین واکنش هایی علل مختلفی دارد که می توان گفت: گاه دلایل ارگانیک، باعث این پدیده می شود؛ مثلا: برداشتن زخم و جراحت، بیماری، تحت تاثیر دارو بودن و یا مشکلات ژنتیکی که در این صورت سیستم عصبی نمی تواند، کارش را به درستی انجام دهد؛ اما غیر از این موارد؛ و هر گاه واکنش احساسی متناسب با حادثه نباشد، ناشی از خطای اندیشه می باشد و فرضیه های ناصوابی که ذهن در هنگام بروز حوادث از خود می سازد، سبب ایجاد خشم و عضب خواهد شد.
راه های مقابله با خشم
برای مقابله با خشم یک سری راه کارهایی وجود دارد:
← ایمان به خود و تحمل زیاد
۱. با نوشتن شرحی از شرایط خشم در یابید کجا و چرا به شما افکار پرخاش جویانه دست می دهد بدین ترتیب این موقعیت ها را شناخته و با بهره گیری از فنونی مانند نفس عمیق، صحبت های مثبت با خود یا توقف فکر، چرخه خشم تان را از کار بیندازید.۲. مهارت خوب گوش دادن به سخنان دیگران و نحوه ارتباطات صحیح را بیاموزید.۳. نحوه «اظهار وجود» را بیاموزید، اظهار وجود جانشین سازنده و راه گشای خشونت است. (از مهارت های زندگی محسوب می شود و روان شناسان آن را آموزش می دهند)۴. هرگاه شخصی شما را عصبانی کرد، سعی کنید به او توضیح دهید که به چه دلیل و بنا بر کدام رفتارش از او ناراحت و آزرده شده اید.۵. اگر هر روز به گونه ای زندگی کنید که گویی آن روز آخرین روز، زندگی است در می یابید که زندگی کوتاه تر از آن است که سر هر موضوعی خشمگین شوید.۶. گام برتر بخشش کسانی است که شما را خشمگین ساخته اند، با زدودن رنجش و دست کشیدن از انتقام و تلافی، می بینید که بار سنگین خشم از روی شانه هایتان برداشته می شود.۷. اگر خیلی عصبانی هستید چیزی نگویید، آرام بگیرید، اگر آرام باشید شما را بیشتر جدی می گیرند.۸. به هنگام عصبانیت طوری رفتار نکنید که دیگران حربه ای علیه شما به دست آورند و به گفته هایتان بر چسب غیر منطقی، احساسی یا هیجانی بزنند، این امر موجب می شود که خشم شما بیشتر شود و اوضاع را بهتر نمی کند.۹. با خودتان روراست باشید، آیا واقعا گفته و عمل فردی خاص احساس رنجش را در شما به وجود آورده است یا خشم شما ریشه در جای دیگر دارد؟ مراقب باشید که خشم خود را اشتباها به فردی دیگر تحمیل نکنید.۱۰. با فرد مقابل به طور خصوصی صحبت کنید. ممکن است فکر کنید که حمله ای شدید در ملاء عام موجب افزایش شرمندگی او خواهد شد اما این کار فقط تصویری نامطلوب از شما می سازد، این کار باعث می شود که فرد مقابل هم چنان در کار یا گفته خود پافشاری کند و همین امر اوضاع را بدتر می کند.۱۱. قبل از صحبت خصوصی با طرف مقابلتان که از او دلخور یا عصبانی هستید سعی کنید با فرد دیگری صحبت کنید و هدف شما را از گفتگو چیست را به او بگویید؟ این کار دو سود دارد اول این که به عنوان سرعت گیر در ابراز احساسات می باشد و دوم این که تمرینی برای ابراز احساسات و خواسته های خود، به طوری که وقتی صحبت خصوصی خود را با طرف مقابلتان شروع کردید می دانید چه می خواهید.۱۲. سعی کنید در دلخوریها، با طرف مقابل صحبت و مذاکره کنید و به مصالحه و توافق برسید تا از دلخوریهای بعدی جلوگیری شود و بحث را طوری خاتمه دهید که به توافق متقابل رسیده باشید.۱۳. به خودتان تلقین کنید که کمتر باید تحت تاثیر مسائل ناراحت کننده قرار بگیرید این تلقین در آرامش اعصاب ما موثر است.۱۴. سعی کنیم به جای ترور شخصیت دیگران، رفتار خود را زیر سوال ببریم.۱۵. هنگام عصبانیت درباره خود و رفتار دیگران کلمات نهایی مانند هر، همیشه، هرگز و...به کار نگیرید.۱۶. به هنگام عصبانیت از خود بپرسید واقعه چه بود؟ من برداشتم چه بود؟ روی کاغذ پاسخ این سوال را بدهید و سوال آخر این که آیا برداشت دیگری هم می شود از این واقعه داشت؟۱۷. به هنگام عصبانیت نفس عمیق کشیده و یک لیوان آب سرد بنوشید، با آب سرد وضو بگیرید، ذکر بگویید، قدم بزنید، زیرا قدم زدن به ما کمک می کند که با تغییر نقطه تمرکز نتیجتا خشم یک مقدار فروکش شود.۱۸. حذف مواد محرک از رژیم غذایی مانند چای، ادویات، قهوه، شکلات زیاد و جایگزین کردن لبنیات، سبزی جات، دوغ و ماست به آرام شدن کمک می کند.۱۹. وقتی ما تسخیر هیجان می شویم تصمیمات ما خرد مندانه نیست، باید کاری نکینم که نتوانیم جمع و جورش کنیم، باید در فضای آرامش صحبت کرد.۲۰. به هنگام عصبانیت به خودتان بگویید «حواست جمع باشد، مواظب باش عصبانی نشوی، الان نزدیک است که عصبانی شوی... عصبانیت فایده ای ندارد، آرام باش، تو می توانی موضوع را به طور منطقی حل و فصل کنی، تو می توانی.»
wikifeqh: کنترل_خشم