کنترباس

کُنترباس ( به فرانسوی: contrebasse ) بزرگ ترین و بمترین ساز زهی آرشه ای ارکستر است که یا به وسیلهٔ آرشه، یا از طریق زخمه زدن ( پیتزیکاتو ) نواخته می شود. امروزه این ساز در موسیقی کلاسیک غربی در دستهٔ سازهای زهی نقش مهمی را در ارکستر ایفا می کند. کنترباس نه تنها در موسیقی کلاسیک غربی، بلکه در دیگر سبک های موسیقی مانند جاز، بلوز و راک اند رول کاربرد دارد.
• کنتر باس بزرگ ترین ساز خانوادهٔ زهی – آرشه ای ها محسوب می شود.
• دارای بم ترین گسترهٔ صوتی در خانوادهٔ زهی – آرشه ای ها به شمار می رود.
کوک سیم های این ساز به ترتیب از زیر به بم عبارت است از:
• سُل ( سیم اول ) ، رِ ( سیم دوم ) ، لا ( سیم سوم ) ، و می ( سیم چهارم ) .
• سیم های کنترباس برعکس سیم های ویلن کوک می شوند.
• این ساز یک اکتاو بم تر از نت نوشته شده صدا می دهد.
• نت این ساز را با کلید فا خط چهارم می نویسند.
• این ساز دارای ۴ سیم است، اما نمونه های ۵ سیمهٔ این ساز نیز وجود دارد. ( کنترباس های ۵سیمه قادرند ۴ نت بم تر از کنترباس های ۴سیمه اجرا کنند )
• سیم های کنترباس با فاصله چهارم درست کوک می شوند. اولین سیم کنترباس زیرترین کوک را دارد.
از کنترباس به عنوان تنها ساز مدرن خانوادهٔ ویولا دا گامبا نام برده می شود؛ خانواده ای که اصلیت اروپایی دارد و در قرن پانزدهم میلادی پدید آمد. به همین خاطر می توانیم به این ساز «ویول بیس» نیز بگوییم. با این حال، این مسئله که آیا کنترباس مستقیماً از خانوادهٔ ویولا دا گامبا است یا نه، به طور کامل به جواب نرسیده است.
تا قبل از سدهٔ بیستم میلادی بسیاری از کنترباس ها تنها سه سیم داشتند؛ در مقابلِ سازهای معمول خانوادهٔ ویولا دا گامبا که پنج یا شش سیم داشتند، یا سازهای خانوادهٔ ویولون که چهار سیم داشتند.
پال برن، در کتاب تاریخی از کنترباس، با اشاره به چندین منبع می گوید کنترباس به عنوان یک بیس حقیقی در خانوادهٔ ویولون ریشه دارد. وی توضیح می دهد، در صورتی که شکل ظاهری کنترباس به خانوادهٔ ویولا دا گامبا شبیه می باشد، اما ساختمان داخلی اش تقریباً با سازهای خانوادهٔ ویولون برابری می کند، و با ساختمان داخلی ویولاها بسیار متفاوت است.
برای نواختن کنترباس دو مدل آرشه توسط نوازندگان این ساز استفاده می شود:
• آرشهٔ آلمانی
• آرشهٔ فرانسوی
از نظر ساختار، در آرشهٔ فرانسوی فاصلهٔ بین فراگ آرشه و چوب کمتر از آرشهٔ آلمانی است. ( آرشهٔ فرانسوی شبیه به آرشهٔ دیگر سازهای زهی می باشد ) . هرکدام از این دو نوع آرشه دارای تکنیک نوازندگی متفاوت اند.

کُنْتْرباس (double bass)
(یا: کنترباسون) ساز موسیقی، فاگوتی که گسترۀ آوایی آن یک اکتاو بم تر از فاگوت معمولی است.